عضو هیات علمی دانشگاه تهران درباره کتاب «اسكان غیررسمی در جهان و ایران» به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، گفت: این کتاب به مسایل جهان و ایران در حوزه سکونتگاه‌های غیررسمی و حاشیه شهر اختصاص دارد. حدود 40 سال است که در حوزه اسکان غیررسمی در ایران مطالعه کردم و این کتاب که با همکاری محمد میره‌ای، عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور و مهندس زهرا خدائی، دانشجوی دكتری شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس گردآوری و تالیف شده، نتیجه این پژوهش‌هاست.
حسین حاتمی‌نژاد افزود: كتاب در چهار فصل تدوین شده و در فصل نخست به بررسی مباحث در زمینه حاشیه‌نشینی و اسكان غیررسمی پرداخته است. در فصل دوم به مجموعه نظریه‌ها و دیدگاه‌های موجود در زمینه شكل‌گیری و ساماندهی اسكان غیررسمی می‌پردازد، همچنین فصل‌های سوم و چهارم به شرایط و ویژگی‌های اسكان غیررسمی در جهان و ایران اختصاص دارد.
نویسنده کتاب «فناوری اطلاعات جغرافیایی» بیان کرد: پیش از انقلاب وضعیت زاغه‌نشینی در ایران بسیار آشفته بود اما پس از انقلاب و در سال 1382 با تصویب طرح ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی ایران مصوب هیات وزیران، تلاش‌های بسیاری در مدیریت و سازماندهی این بخش از جامعه شهرنشین ایران اتفاق افتاد؛ به‌طور مثال پیش از انقلاب 10 هزار نفر در مشهد حاشیه‌نشین وجود داشت که پس از انقلاب این رقم به یک‌میلیون نفر افزایش پیدا کرد با این تفاوت که نوع سکونت آن‌ها و وضعیت زندگی آن‌ها بهبود داشته است.
حاتمی‌نژاد با اشاره به سخنان دکتر سیروس سهامی، جغرافیدان و استاد دانشگاه فردوسی مشهد گفت: دکتر سهامی به دانشجویانش در این‌باره می‌گفت، زاغه‌نشینان یا افرادی که در سکونتگاه‌های غیررسمی زندگی می‌کنند عمدتا همان روستاییان مهاجر گریزپایی هستند که موج‌موج با زورق‌های شکسته آمالشان به‌سمت شهرها می‌آیند تا از یک زندگی بهتر برخوردار شوند اما به‌دلیل نداشتن پایگاه‌های اقتصادی و منزلت‌های اجتماعی و محرومیت از ویژگی‌های فرهنگی در برخورد با دیوار اقتصاد شهری می‌شکنند.
استادیار دانشگاه تهران درباره بخش‌های پایانی کتاب توضیح داد: راهکارهایی در بخش آخر کتاب آمده که در سه سطح، راهکارهای کلان و ملی، منطقه‌ای و شهری دسته‌بندی می‌شوند. در سطح کلان، نیاز به اصلاح شیوه‌های مدیریت کلان اقتصادی و اجتماعی شهر، همچنین اصلاح الگوی توزیع درآمد، ثروت و قدرت بین اقشار مختلف جامعه شهری و روستایی است. کاهش اختلاف‌های معیشت، رفاه و فرصت‌های اشتغال بین شهر و روستا نیز از دیگر راه حل‌های این مساله به‌شمار می‌رود.
نویسنده کتاب «دانشنامه مدیریت شهری و روستایی» افزود: در سطح منطقه‌ای باید به تعادل، توازن توسعه و آمایش منطقه توجه ویژه‌ای نشان دهیم. از سوی دیگر در راهکارهایی که در سطح شهری عنوان می‌شود، مدیریت شهر و برخورد آگاهانه با این پدیده طبیعی بسیار اهمیت دارد. در واقع سکونتگاه‌های غیررسمی بازتاب فیزیکی برنامهریزی نادرست و ندانم‌کاری برخی از مدیران شهری است.
در پیشگفتار «اسكان غیررسمی در جهان و ایران » آمده است: «اسكان غیررسمی به عنوان معلولی كالبدی ـ فضایی ناشی از ساختار ناهنجار اقتصادی ـ اجتماعی ـ فرهنگی است كه با سرعت بسیار فراوانی در شهرها ظاهر می‌شود و زندگی سالم و پایدار شهری را به چالش می‌كشد. با حجم وسیع گسترش شهرنشینی و نبود برنامه مناسب اسكان در ایران، بسیاری از جمعیت كشور ایران، به ویژه گروه‌های كم‌درآمد دست به تامین مسكن خویش از طریق اسكان غیررسمی و حاشیه‌نشینی زده‌اند و طبق برخی برآوردها، درحال حاضر حدود 7 میلیون نفرحاشیه‌نشین در ایران وجود دارد.»
در ادامه این بحث نوشته شده است: «همواره تجارب برنامهریزی و مدیریت شهر نشان داده، باورها و پنداشت‌های فكری نوع مداخله و برخورد مدیران، برنامه‌ریزان و مردم شهر را با مسایل شهری تعیین می‌کند. بنابراین، تصحیح تفكر یک‌جانبه و بی‌رحمانه نسبت به اسكان غیررسمی، یكی از ضروریات و وظایف جامعه علمی و اجرایی كشور محسوب می‌شود. آن‌چه مدیران شهری ایران بایستی به آن توجه بیشتری داشته باشند این است كه امروزه توافقی جهانی وجود دارد كه چاره‌جویی این مساله در گرو ساماندهی است و نه تخریب و پاكسازی آن.»
کتاب «اسكان غیررسمی در جهان و ایران» تالیف محمد میره‌ای و حسین حاتمی‌نژاد و زهرا خدائی در 320 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای هشت‌هزار و 500 تومان از سوی مرکز انتشارات جهاد دانشگاهی واحد استان البرز به چاپ رسیده است.
سه‌شنبه ۱۴ خرداد ۱۳۹۲ - ۱۰:۲۰
نظر شما