پدر علم هواشناسی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره نبود کتاب‌های آموزشی و مقدماتی جغرافیا برای عموم گفت: نوشتن کتاب‌های عمومی نیاز به صرف زمان دارد و امتیازی نیز به استادان و پژوهشگران در این زمینه تعلق نمی‌گیرد، بنابراین آن‌ها این وقت را صرف نوشتن کتاب‌ها و مقاله‌های علمی می‌کنند.
هوشنگ قائمی افزود: مساله دیگری که در این زمینه با آن مواجهیم، واژه‌سازی برای عموم است. همچنین نبود واژه‌های ساده و فراوانی اصطلاحات تخصصی در این حوزه باعث شده تا فهمیدن معنای متون جغرافیایی برای مخاطب عام به کار دشواری تبدیل شود، بنابراین نمی‌توان به‌سادگی به تدوین کتاب‌های مقدماتی پرداخت.
مولف کتاب «مبانی هواشناسی» ادامه داد: نوشتن این‌گونه کتاب‌ها نیازمند تلاش و زحمت بسیار است و باید در تدوین آن‌ها از واژه‌های ساده و گویا استفاده کرد. معمولا افرادی که در گروه‌های علمی کار می‌کنند، آشنایی کمی به ادبیات عامه دارند و در استفاده از واژه‌های عمومی دچار مشکل می‌شوند.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا پژوهشکده‌های تخصصی این حوزه‌ها در این زمینه فعالیت نمی‌کنند، توضیح داد: پژوهشکده‌های علمی معمولا بودجه‌ای برای این مساله اختصاص نمی‌دهند و فعالیت کاری آن‌ها شامل بررسی و پرداختن به موضوع‌های تخصصی است.
قائمی گفت: مردم علاقه بسیاری به موضوع‌هایی مانند اقلیم، هوا، باران، ابر و مسایل اتمسفر دارند ولی در این زمینه منبع ساده و آسانی در دسترس نیست. در مدرسه نیز درس جغرافیا به اقلیم‌شناسی اشاره‌هایی جزیی کرده و بیشتر به شناخت کشورها اختصاص دارد.
نویسنده کتاب «هواشناسی عمومی» افزود: البته نسبت به گذشته وضعیت این علم در ایران بهتر شده، حتی فرهنگستان نیز واژه‌های جایگزین بسیاری را برای جغرافیا و اقلیم‌شناسی ساخته است اما متاسفانه در صدا و سیما و رسانه‌های ایران هنوز از این واژه‌ها استفاده نمی‌شود. بنابراین با مجموعه اصطلاحات و کلمه‌هایی روبه‌رو هستیم که به زحمت بسیار انتخاب می‌شوند اما عملا کاربردی در گفت‌وگوهای روزمره ندارند و این مساله نیز به ناشناس ماندن واژه‌های جغرافیایی بیشتر دامن می‌زند.
وی در پاسخ به این پرسش که با این تفسیر چه پیشنهادی برای آشنایی عموم با جغرافیا و علاقه‌مند شدن آن‌ها به این رشته دارید؟ گفت: ورود به بحث کتاب‌های مقدماتی برای جغرافیا کار آسانی نیست و نیاز به متولی دارد که بتوانند کتاب‌هایی را در این زمینه گردآوری و تدوین کنند.
پدر علم هواشناسی افزود: هنگامی که هیچ امتیازی برای نوشتن این‌گونه کتاب‌ها به استادان دانشگاه یا پژوهشگران تعلق نمی‌گیرد، طبیعی است که آن‌ها به‌دنبال نوشتن مقاله‌ها و کتاب‌های علمی و تخصصی می‌روند. اگر برای این امر متولی در نظر گرفته شود و از سوی دیگر، امتیاز علمی و پژوهشی برای استادان این رشته گذاشته شود، این امر با استقبال روبه‌رو خواهد شد.
نویسنده کتاب «اقلیم‌شناسی مناطق خشک» ادامه داد: کتاب‌های مبانی جغرافیا به‌دلیل پرداختن به اصول اولیه و چارچوب نظری و کلی نیاز به تغییر اساسی ندارند و در چاپ‌های بعدی نیز تغییر چندانی نمی‌کنند.
وی در پایان سخنانش گفت: برای علاقه‌مند کردن عموم به جغرافیا باید استادان را تشویق به نوشتن کرد و از سوی دیگر با انتخاب واژه‌های جایگزین و قابل فهم کتاب نوشت.
هوشنگ قائمی، پدر علم هواشناسی، متولد 1314 در شیراز، دارای دکترای «دینامیک جو» از دانشگاه «رِدینگ انگلستان» است. وی از سال 1353 در موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، دانشگاه شهید بهشتی و تربیت مدرس به تدریس اشتغال دارد و هم‌اکنون در پژوهشکده سازمان هواشناسی فعالیت می‌کند. «هواشناسی عمومی»، «مبانی هواشناسی»، «اقلیم جهان (قسمت مناطق حاره و جنب‌حاره)» و «اقلیم‌شناسی مناطق خشک» از کتاب‌های قائمی است.
چهارشنبه ۲۵ بهمن ۱۳۹۱ - ۰۸:۰۰
نظر شما