تقابل ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها
سعدی شاعر و معلم اخلاق است كه همه خوانندگان آثار او در هر زمان و هر مكانی كه باشند، شاگردان مكتب او هستند.
اين معلم اخلاق صفات و اعمالی را كه در رسيدن انسان به مقام آدميت مفيد است، می‌ستايد و سعی دارد خوانندگان خود را به انجام آن افعال و داشتن آن صفات پسنديده ترغيب و تشويق نمايد و در مقابل، صفات و اعمالی كه «انسان» را از رسيدن به مقام «آدميت» كه غايت و هدف سعدی است دور می‌كند و به پستي می‌كشاند، نكوهش می‌كند و خواننده را به پرهيز از داشتن آن صفات و ترك آن اعمال تشويق می‌كند.
سعدی معلمی است كه شيوه‌های آموزش را به درستی درك كرده و از روش‌های متفاوت برای تشويق و تحذير شاگردان خود استفاده می‌كند، او برخی موارد صفت را می‌ستايد. گاهي اوقات فرد متصف به آن صفت را مورد ستايش قرار می‌دهد و در برخی موارد آشكارا خواننده را به انجام عملی دعوت می‌كند و يا برعكس مثل يك پدر دلسوز فرد را از انجام يك عمل، آشكارا برحذر مي‌دارد.
در واقع پسندها و ناپسندهاي سعدی مجموعه‌ای از تقابل ارزش و ضد ارزش‌هاست. او اين ارزش را برازنده مي‌داند و پيداست كه صفات متقابل آن يعنی ضد ارزش، برازنده قامت معنی انساني انسان نيست، زيرا همانگونه كه قبلاً گفته شد در نظر او اصالت انسان معنی انسانيت و مردمی است نه صورت آن.
صفحه 79/ جايگاه انسان در آثار سعدی/ فاطمه گريوانی/ انتشارات هرمس/چاپ اول/ سال 1390/ 144 صفحه/ 5000 تومان
چهارشنبه ۱۱ مرداد ۱۳۹۱ - ۱۵:۰۰
نظر شما