سهراب هادی به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: تصویر همراه با متن، هم یک مزیت برای کتاب است و هم یک اشکال، چرا که ممکن است در برخی از مواقع مانعی برای ساحت خیال مخاطب باشد؛ چون وقتي فرد دوران بلوغ را پشتسر میگذارد، به رئالیسم و واقعیتگرایی و همچنین به برداشت مفهوم از متن بیشتر توجه دارد.
وی افزود: در دوران کودکی و نوجوانی عموما جنبه خیال با استناد به یک تصویر در ذهن مخاطب اتفاق میافتد. ما اگر قصد داشته باشیم که موضوعی را از جهت معنا بیان کنیم و همراه این موضوع تصویری هم ارایه کنیم، یک محدودیت معنایی در استنباط از مطلب برای مخاطبی که بعد از دوران بلوغ خود قرار دارد و با واقعیات زندگی میکند، ایجاد میکنیم.
هادی در توضیح و تفسیر بیشتر محدودیتهای معنایی ارایه تصویر در کنار متن، گفت: مسالهای که بيان شد میتواند نوعی محدودیت، کادره شدن یا نوعی بسته شدن تصویر ذهنی برای مخاطب بوجود بیاورد، اما به هر حال زمانی هم نوع مطلب ایجاب میکند که ارایه سند تصویری صورت گیرد. به عنوان مثال اگر قرار است که به بیان «شرح حقیقت درخت کاج نقرهای» بپردازیم، قطعا اگر تصویر این درخت کاج نقرهای، حال چه از طریق عکاسی و چه از طریق طراحی، در کنار مطلب قرار گیرد، جنبه سندیت آن میتواند در راستای توضیح متن کارآیی بسياري داشته باشد.
این طراح معاصر در ادامه با اشاره به اینکه تصویر میتواند در کلیت خود یک متن کامل باشد، گفت: امروزه تصویر به تنهایی خود یک زبان و یک رسانه ارتباطی برای انتقال معناست. این که تصویر دیگر نیازی به متن ندارد، ویژگی مهمی است که در این دوره براي آن تعريف شده است. این ویژگی در مواردی که نیاز به ایجاز است، کاربرد فراوان دارد. شکل پرورده شده و قابل بحث در این مورد، پوستر، تراکت، اعلانها یا حتی یک تیزر است.
هادی گفت: جنبه استفاده از موضوع تصویر در ایجاد ارتباط با مخاطب، نوعی دگرگونی قابل توجهی پیدا کرده و مهمترین دلیل برای این دگرگونی، سرعت و شتابی است که زندگی امروز به آن دچار شده است. جوامعی که سرعت و عبور در آنها بسیار زیاد است، مفاهیم را اختصاصا از طریق تصویر ارایه میدهند و تا حدودی زیادی متن را کنار گذاشتهاند.
هادی در ادامه، به فلسفه تصویرسازی برای کتاب کودک پرداخت و گفت: در کتابهای حوزه کودک و نوجوان قصد بر این است که فضایی ساخته شود تا برای مخاطب حظ بصري صورت گیرد. این حظ بصری در درون کودکان و نوجوانان برای انس و الفت با کتاب رغبتی را ایجاد میکند. در واقع با تصویرگری کتاب قصد داریم شخصیت کودک را که در حال شکل گرفتن است، با کلمه پیوند بزنیم.
اين نقاش در ادامه با اشاره به اینکه برای کلمه ایجاد خیال مشکل است، گفت: کودکان بیشتر در رویا هستند و نه در ساحت خیال و همین موضوع، ایجاب میکند که ما تصویرهایی را با ترکیببندیهای رنگی، با استناد به موضوع در همان مفاهیم اندیشهای و تصویری کودک، در کنار متن ایجاد کنیم که این خود یک فن بسیار قابل توجه و هنر بسیار ارزشمندی است.
هادی درباره کیفیت تصویرگری کتاب کودک در ایران، گفت: متاسفانه در این سالها تصویرگری کتاب کودک، دچار شلختگیهايي شده و آثار بسیار بیکیفیت شدهاند. باید بیان کنم که سطح تصویرگری کتابها از سطح خود کتابهای کودک به شدت نازلتر است.
این هنرمند معاصر در ادامه به ارایه پیشنهادهایی برای بهبود حوزه تصویرگری کتاب کودک پرداخت و گفت: کیفیت تصویرسازی وابسته به چند پارامتر است، نخست، خود موضوع نشر و همه مشکلاتی که در مسیر نشر وجود دارند . بعدي، بي توجهي به نقش تخصص و فنگرایی در حرفهها، از جمله حرفه نشر؛ سوم، بیگانه بودن مدیران مسوول انتشاراتیها با نگاه حرفهاي به تصويرگري كتاب كودك یا سردبیران مجلات و ماهنامههایی که در حوزه کودک و نوجوان کار میکنند. بعدي، موضوع گران بودن اصل تصویرگری حرفهای در سطوح بالا و در نهايت، موضوع هزینه بر بودن تصويرگري به لحاظ تکنیک چاپ؛ چرا که به خاطر ناگزیری از چاپهای متعدد، مصرف کاغذ بالا میرود و این موضوع روند تولید کتاب را پرهزینه میکند.
وی افزود: مواردی كه مطرح شدند، به مسایل اجرایی کار برمیگردند، اما اگر بخواهیم از دریچه فرهنگی هم نگاه کنیم، باید بگویم که در واقع غفلت کردن و غافل بودن از ارزش تاثیرگذاری تصویر بر ذهن کودک و نوجوان، موضوع خطرناکی است، اما متاسفانه سرمایههایی که در حوزههای فرهنگی به این موضوع اختصاص داده میشوند، بسیار کم اند و این دیگر مقولهای است که از عهده عوامل اجرایی خارج است و به سیاستگذاریهای غلط فرهنگی برمیگردد.
سهراب هادی طراح، گرافیست، نویسنده و نقاش است و اکنون مدیریت انتشارات موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) را بر عهده دارد.
از جمله کتابهای سهراب هادی میتوان به «خواب و خاکستر»، «شناخت اسطورههای ملل»،«دولت بیداری»، «رویای آزادی»، «اهل سکوت» و «آیههای شیدایی» اشاره کرد. هادی، همچنین عضو هیات علمی دورههای پيشين جایزه جلال آلاحمد بوده است.
جمعه ۵ خرداد ۱۳۹۱ - ۱۲:۰۰
نظر شما