گفتوگو با مترجم آثار اسكات ادل به مناسبت سالگرد تولد نويسنده
علیپور: عشق به زندگی مهمترین پیام اُدل است
پروین علیپور یکی از مترجمانی است که مهمترین و معروفترین اثر اسکات اُدل به نام «جزیره دلفینهای آبی» را ترجم کرده است. به مناسبت سالروز تولد این نویسنده آمریکایی با مترجم این کتاب درباره زندگی اُدل و ویژگیهای اثر تحسینشدهاش به گفتوگو نشستیم. علیپور مهمترین پیام اُدل را در «جزیره دلفینهای آبی» عشق به زندگی میداند.-
مترجم کتاب «ماتیلدا» درباره شروع فعالیت اُدل به عنوان یک نویسنده گفت: اُدل در طول مدتی که در كالج و دانشگاه تحصیل میکرد بيشتر درسهايي را انتخاب میکرد كه به درد نويسندگی بخورد. او پيش از نويسنده شدن كارهاي مختلفي را تجربه كرد از جمله مدتي در هاليوود فيلمبردار بود و بعد در طول جنگ جهاني دوم وارد نيروي هوايي شد. حتي مدتي هم به كشاورزي و دامداري پرداخت.
علیپور ادامه داد: اسكات در سال 1934 همزمان نوشتن آثار داستاني و غير داستاني را شروع كرد. چند كتابش برنده جايزه نیوبری شدند و خودش در 1972 به خاطر فعاليت مداوم در حوزه ادبيات كودك و نوجوان مفتخر به دريافت جايزه هانس کریستین آندرسن شد. این نویسنده در 15 اكتبر 1989 درگذشت.
مترجم كتاب «جزیره دلفینها» درباره انتخاب این کتاب برای ترجمه توضیح داد: این کتاب جزء نخستین آثاری بود که به صورت اتفاقي براي ترجمه به دستم رسيد. در شروع كار تا آن روز فقط اسم اسكات اُدل را شنیده بودم و وقتي توضیحات پشت جلد كتاب را خواندم به موضوع کتاب علاقهمند شدم و آن را ترجمه كردم.
علیپور درباره دلیل علاقهمندیاش به این اثر اظهار کرد: وقتي خلاصه کتاب را خواندم خيلي هيجانزده شدم به خصوص كه ديدم قهرمان داستان يك دختر نوجوان است. معمولاً در اين گونه داستانها قهرمان اصلي مرد است. مثلاً رابينسون كروزئه، سام در «خانه درختي من» و مات در کتاب «سرزمين سرخپوست». (دو كتاب آخر ترجمه خودم است و سوره مهر آنها را منتشر كرده است.) ولي در جزيره دلفينهاي آبي قهرمان داستان يك دختر است آنهم دختري كم سن و سال و اين نشان ميدهد كه عشق به زندگي در همه آدمها چه مرد و چه زن بينهايت است و انسان اگر اميد را از دست ندهد ميتواند به بيشتر مشكلات غلبه كند.
او اضافه کرد: چاپ نخست كتاب را نشر قطره انجام داد ولي چون این ناشر بعد از مدتي انتشار کتابهای کودک و نوجوان را متوقف كرده بود آن را به نشر چشمه سپردم و چاپ دومش را این ناشر منتشر كرد.
علیپور در پاسخ به این سوال که آیا آثار دیگری از اُدل را خوانده و قصد ترجمه کتاب دیگری به قلم این نویسنده را دارد، گفت: کتاب دیگری از اُدل نخواندهام و فقط ميدانم که كتاب ديگری از این نویسنده را زندهیاد حسین ابراهیمی(اِلوند) ترجمه كرده است. به هر حال اگر اثر ديگري از اُدل پيدا كنم كه به جذابيت «جزیره دلفینهای آبي» باشد و دست كم در 15 سال اخير ترجمه نشده باشد حتماً آن را ترجمه میکنم.
مترجم کتاب «دنیای رامونا» درباره ویژگی آثار اُدل اظهار کرد: من ساير آثار اُدل را نخواندهام بنابراين نميتوانم درباره آنها قضاوت کنم اما اگر اُدل فقط همين يك اثر زيبا را هم نوشته بود او را شايسته تحسين ميدانم چون كمتر نويسندهاي ميتواند فقط با خلق يك شخصيت داستاني، (دختري به نام كارنا) داستاني به اين پركششی خلق كند؛ داستانی که خواننده تا پايان کتاب نتواند آن را زمين بگذارد.
علیپور درباره پیامهای داستانی اثر تحسینشده اُدل توضیح داد: کتاب «جزیره دلفینهای آبی» براي خوانندگانش، در هر سن و سالي كه باشند پيامهاي زيادي دارد كه شايد مهمترينشان عشق به زنده ماندن، درك زيباييهايي طبيعي و لذت اكتشاف شخصی است.
او افزود: اين كتاب از بعد روانشناختي بسيار آموزنده است. مساله تنهايي را مطرح ميكند و نياز انسان را به زندگي با ديگران، حرف زدن، درد دل كردن، تحسين كردن و تحسين شدن، با هم خنديدن، با هم گريستن و خيلي چيزهاي ديگر.
این مترجم کتابهای کودک و نوجوان درباره آموزههای کتاب «جزیره دلفینهای آبی» توضیح داد: كتاب به مخاطبانش ياد ميدهد كه اگر در حلقه مشكلات خودت گير كني، حلقه روز به روز تنگتر ميشود و در پایان مشکلات تو را از پاي مياندازند؛ پس براي رهايي از شر اين حلقه نحس به ديگران و مشكلاتشان برس.
او ادامه داد: حتي اگر انساني دور و برت نيست، به حيوانات و گياهان دور و برت توجه كن. صدايشان را بشنو، دردشان را احساس كن و براي كم كردن رنجشان قدمي بردار تا خوشبختي را احساس كني و يكي از راههاي خوشبختي اين است كه زندگيات را گسترده كني تا مشكلات خودت به نظرت كوچك بيايد.
علیپور درباره تمایز آثار اُدل نسبت به کتابهای مشابه گفت: اين روزها حرفهايي مانند آنچه گفته شد در روانشناسي كلاسيك و داستانهای روانشناسی زياد بیان ميشود اما اين كه اسكات اُدل اين سالها پيش به اين مساله توجه داشته، جالب است.
«جزیره دلفینهای آبی» اثر اسکات اُدل سه جایزه «نیوبری»، جایزه «ادبیات نسل جوان آلمان» و جایزه «لوییس کارول» را به دست آورد. این کتاب، داستان دختر سرخپوستی است که چندین سال در یک جزیره غیرمسکونی گرفتار میشود.
به جز «جزیره دلفینهای آبی» کتابهای «زیر نور ماه ترانه سر کن»، «غرش تندر در کوهساران» و «مروارید سیاه» اثر اسکات اُدل نیز به فارسی برگردانده و منتشر شده است.
نظر شما