به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)،‌ در اين برنامه كه صبح امروز(23 آبان ماه) در سالن شماره دو (بخش كتاب‌هاي مرجع) كتابخانه مجلس برگزار شد، حجت‌الاسلام  رسول جعفريان، رييس كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي و حجت‌الاسلام مهدي مهريزي، مدير كتابخانه فقه و اصول قم، از جمله سخنرانان بودند.

در ابتداي اين نشست حجت‌الاسلام  رسول جعفريان با اشاره به سرعت رشد علم و دانش در دنيا گفت: حركت‌هاي آموزشي و پژوهشي ما در عرصه‌هاي گوناگون به ويژه علوم انساني با سرعت بسيار پاييني انجام مي‌شوند، در حالي كه انتظار بيشتري از دانشجويان به ويژه مقاطعي مانند كارشناسي ارشد وجود دارد، زيرا بر اساس پايان‌نامه‌هاي آن‌ها مي‌توان به اين نكته دست يافت كه متاسفانه اغلب آن‌ها يك دهم زمان خود را صرف مطالعه نمي‌كنند. 

وي با اشاره به اين كه كتابخانه‌هاي مهم بايد در مركز شهر و در دسترس عموم مخاطبان ساخته شوند و بهترين تسهيلات را در اختيار دانشجويان و پژوهشگران قرار دهند، گفت: ديجيتالي كردن مكتوبات اعم از نسخه‌هاي خطي و كتاب‌هاي چاپي، يكي از مشكلات بزرگ كتابخانه‌اي است كه آن هم در ايران با ضعف بزرگ روبه‌روست. چرا زماني كه دست كم 30 تا 50 ‌هزار جلد كتاب خوب ايراني براي ارايه در اينترنت داريم، تنها نسخه تايپي دو هزار كتاب كه قابل بهره‌برداري محققان است، آن هم از سوي مركز نور در فضاي اينترنت قرار گيرد؟

رييس كتابخانه تخصصي تاريخ اسلام قم با بيان برخي مشكلات اين حوزه يادآور شد: تنها ارايه نسخه pdf آثار براي پژوهش كفايت نمي‌كند و بايد در مسير ديجيتال‌سازي مكتوبات تلاش بيشتري داشته باشيم.

دكتر جعفريان با تاكيد بر اين كه بايد به سوي تخصصي شدن كتابخانه‌هاي پيش رويم، درباره كتابخانه تخصصي مطالعات زنان عنوان كرد: اين كتابخانه امروز با بيش از 2200 عنوان اثر تخصصي و نشرياتي كه ويژه بانوان در حدود 20 سال گذشته گردآوري شده‌اند، به طور رسمي افتتاح مي‌شود. قرار است اين كتابخانه نيز مانند ساير كتابخانه‌هاي اين مركز، هر اثري را كه مراجعه‌كنندگان بخواهد، بدون هيچ پرسشي در اختيارشان قرار دهد. 

سپس حجت‌الاسلام مهدي مهريزي، از استادان دانشگاه و محققان مطالعات زنان، درباره تاريخچه اين دسته از مطالعات مطالبي را عنوان كرد و گفت: امروزه توجه به امور مختلف درباره زنان، يكي از مسايل مهم دنيا و شاخصي براي بررسي ميزان توسعه يافتگي جوامع به شمار مي‌آيد. آنچه امروز به عنوان مقوله مطالعات زنان با آن مواجهيم، سبقه‌اي 300 ساله دارد كه با بحث كار زنان آغاز شد و با بررسي حقوق آنها، جايگاه اجتماعي‌شان و ... به مرور جديت بيشتري يافت تا اين كه به مقوله فمنيسم گرويد. من براي فمنيسم خواستگاه انساني قائلم و معتقدم همچنان كه در اسلام آفاتي مانند القائده را داريم، در فمنيسم نيز با برخي ديدگاه‌هاي تندرو مواجهيم كه نبايد آن را معياري براي كل مطالعات اين حوزه تلقي كنيم.

اين استاد دانشگاه با اشاره به اين كه از نيمه قرن نوزدهم در اروپا با مكتوبات جدّي درباره زنان مواجهيم، عنوان كرد: اين مسير به تدريج تا اواخر قرن 19 به جهان عرب نيز سرايت كرد و در نوشته‌هاي افرادي مانند «قائم امين» (نويسنده مصري) در دو كتاب تبلور يافت و پس از راهيابي به ايران علاوه بر مكتوبات، شاهد انتشار 30 نشريه ويژه بانوان بوديم.
 
مهريزي ادامه داد: البته اغلب آثار ايراني اين حوزه به مباحثي مانند خارج شدن زنان از خانه و درس خواندن آنها توجه دارند، مسايلي كه اغلب توسط بخش مذهبي جامعه نوشته و بيان مي‌شدند. در تداوم روند مباحث مربوط به زنان از دهه 40 با تاليف آثاري جدي‌تري نظير كتاب‌هاي افرادي مانند «يحيي نوري»،‌ «صدر» و «شهيد آيت‌الله مطهري» كه سخناني فراتر از زمان مي‌گفت و همچنان انديشه‌هاي او نو و جديدند، مواجه مي‌شويم.

وي با اشاره به اين كه پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران روند توجه به مسايل زنان بسيار گسترده‌تر شد، عنوان كرد: اين روند در ساير كشورها نيز به همين صورت بود و درباره نقش تمدني زنان و تاثيري كه در علوم گوناگون داشتند، برررسي مي‌شد.

كارشناس مطالعات زنان با اشاره به اين كه در كتابخانه‌اي كه امروز افتتاح مي‌شود، حدود 10 كتاب، فعاليت‌هاي حديثي زنان را در قرون چهارم و پنجم هجري روايت مي‌كنند، گفت: اگر نسبت به گذشته و حضور زنان در عرصه‌هاي گوناگون اطلاعاتي در دست نداريم، دليلي بر فعاليت نداشتن آنها نيست، بلكه نشان از نوشته نشدن اين اقدامات دارد.

مدير كتابخانه فقه و اصول قم يادآور شد: مطالعات كتابشناسي زنان كه اكنون پررنگ‌تر شده‌اند، اطلاعات قابل توجهي را ارايه مي‌دهند، چنان‌كه در كتاب «ابن حجر» كه تاريخ قرن هشتم را روايت مي‌كند، نام زناني كه اجازه روايت حديث داده‌اند يا كسب كرده‌اند، عنوان مي‌شود.

وي با بيان اين كه در دوره معاصر و هرچه به زمان كنوني نزديك‌تر مي‌شويم، اقدامات مربوط به زنان، نقش و حضور آنها در مكتوبات بيشتر منعكس مي‌شود، درباره كتابخانه تخصصي مطالعات زنان اظهار كرد: اگرچه اين كتابخانه در اين حوزه نخستين كتابخانه تخصصي نيست، اما با رويكردي كه دارد، مي‌تواند در شمار نخستين‌ها در ايران قرار بگيرد و منبع بركات بيشتري شود.

مهريزي در پايان، ويژگي‌هايي مانند «برداشتن موانع دسترسي به منابع و ماخذ علمي براي پژوهشگران»، «شتاب‌بخشي بر اقدامات و پژوهش‌هاي بر زمين مانده نظير فهرست‌نويسي نسخه‌هاي خطي» و «حمايت از آثار و پژوهش‌هاي تخصصي و توسعه كتابخانه‌هاي تخصصي» را از جمله ويژگي‌هاي رييس كتابخانه مجلس دانست كه براي ساير مسوولان نيز مي‌تواند الهام‌بخش باشد.