كارشناسان نشست نقد و بررسي كتاب «تاريخ جمعيت اخوانالمسلمين از آغاز تا امروز» روز گذشته (دوم مرداد ماه) با اشاره به اين كه 45 سال از تاليف اين اثر توسط مولف آن ميگذرد، تغيير قيد زماني «تا امروز» كه نزديك نيم قرن از آن روز ميگذرد را لازمه نشر ترجمه فارسي آن در زمان كنوني عنوان كردند./
معصومي در ابتداي برنامه با بيان معرفي مختصري از اين كتاب دو جلدي، محور اصلي اين نشست را بررسي جلد دوم اين مجموعه خواند كه سال 90 از سوي وزارت امور خارجه منتشر شد. وي گفت: «ریچارد میشل» نويسنده غير مصري اين اثر براي نگارش اين كتاب پنج سال از عمر خود را صرف پژوهش در مصر كرد. از اين رو، بسياري از اطلاعات و تحليلهاي او دقيقاند. بعدها اين اثر توسط دو تن از اعضاي حزب اخوان از انگليسي به زبان عربي ترجمه و برخي از مباحث و رخدادها كه نويسنده بر اثر ناآگاهي به اشتباه عنوان كرده بود، در ترجمه عربي توسط اين افراد تصحيح شد.
دبير نشست افزود: سپس آيتالله خسروشاهي از محققان و فعالان عرصه سياست و بينالملل بر مبناي ترجمه عربي اثر، بازگردان فارسي آن را به رشته تحرير درآورد و توضيحاتي را در مقدمه آن نوشت كه نسخه اصلي فاقد آن است.
سپس آيتالله دكتر سيدهادي خسروشاهي، مترجم كتاب، با اشاره به اين كه اين اثر 45 سال قبل به رشته تحرير درآمد و نويسنده آن پنج سال در مصر زندگي كرد تا اين متن را بنويسد، عنوان كرد: سالها پيش، از تاليف اين كتاب به زبان انگليسي با خبر شدم، اما به دليل نداشتن تسلط كافي به اين زبان، از ترجمه آن خودداري كردم تا اين كه از ترجمه عربي آن توسط فردي كه نفر دوم حزب در زمان مرحوم حسن الهديبي بود، اطلاع يافتم و با تهيه آن كتاب به ترجمه آن مشغول شدم.
وي افزود: مولف اثر از برخي رخدادهاي داخلي اين حزب آگاهي نداشت، اما مترجم عربي در اثر خود با تصحيح آن موارد، توضيحاتي را درباره حزب اخوانالمسلمين اضافه كرده است.
عضو سابق اخوانالمسلمين بر اساس محتواي كتاب تاكيد كرد: خيانتي كه «عبدالناصر» در اين حزب كرد، هيچ ظالمي در جهان اسلام انجام نداده است.
آيتالله خسرو شاهي در ادامه نشست با ارايه اسنادي كه حكايت از فعاليتهاي وي در زمان پيش از پيروزي انقلاب اسلامي ايران در اين حزب داشت و به واسطه همين اقدامات محكوم به اعدام و ناچار به فرار به عراق شده بود، گفت: بر خلاف آنچه در برخي از تاليفات و مكتوبات مشاهده ميشود، اخوانالمسلمين همواره رابطه خوبي با شيعيان داشتند و طرفدار صلح ميان شيعه و سني بودند.
در ادامه، محمدحسين سلطانيفر، معاون اداره خليج فارس در امور خارجه، با بيان اين كه اين اثر به دهه 60 تعلق دارد؛ زماني كه پس از آن اخوانالمسلمين با چالشهاي فراواني مواجه شدند، اظهار كرد: اغلب نويسندگان غربي با ديدگاهي خاص درباره شرق و مسايل دين اسلام مينويسند و نگاه آنها به حركات و جنبشهاي اسلامي با تندي همراه است، همچنان كه از جريان مقاومت به عنوان عمليات تروريستي ياد ميكنند.
وي افزود: تفكرات اخوانالمسلمين، انديشههايي ميانهروست كه ميتواند در وضعيت كنوني جهان اسلام هر مسلماني را به خود جلب كند. همين خطمشي مسالمتآميز، ميانهرو و اسلام تعديل شده، عامل بقاي اين حزب در منطقه است.
سلطانيفر با اشاره به چاپ ترجمه فارسي اين كتاب در زماني كه شاهد وقوع زلزله سياسي در منطقهايم، عنوان كرد: چنانچه بتوانيم در تاليفات و كتابهاي آينده نگاه شرقي نسبت به حركت اخوانالمسلمين داشته باشيم، بسيار موثرتر از زماني است كه ترجمه نويسندگان غربي را در دست داريم.
حجتالله جودكي، دانشجوي دكتراي رشته ارتباطات اسلامي و پژوهشگر حوزه تاريخ نيز در ادامه اين نشست با اشاره به ترجمه عربي اين اثر كه توسط دو تن از اعضاي اخوان انجام شده و توضيحاتي كه مترجم فارسيزبان به آن افزوده است، گفت: همچنان كه بارها اشاره شد، زمان زيادي از تاليف اين اثر ميگذرد، بنابراين، نخستين نكتهاي كه به نظر ميرسد، لزوم تغيير نام كتاب است، چرا كه از زمان مولف و دو كلمه «تا امروز» حدود 45 سال ميگذرد. از اين رو، نياز است نام آن تصحيح شود. اين مساله قدرري به كتاب ضربه ميزند كه اميدوارم در چاپهاي بعدي تصحيح شود.
وي افزود: موضوع بعدي، نگاه كاملا طرفدارانهاي است كه در تاليف كتاب مشهود است. گويي قصدي براي تاليف اين كتاب توسط اعضاي آن يعني تاليفي از درون وجود داشته است و هيچ اشارهاي به انتقادهاي بيروني ندارد و آن نقدها بيپاسخ ميمانند.
وي افزود: اين اثر زماني تاليف شد كه اخوان هنوز به قدرت نرسيده بود. بنابراين، نميتوان گفت كه اين اثر تحليل جامعي از روند فعاليتهاي اين حزب در اختيار مخاطب قرار ميدهد. اين اثر دعوت اخوان را بيان ميكند، اما ناظر به صحت اين دعوت در زماني كه آنها به قدرت رسيدند، نيست. اغلب احزاب پيش از به قدرت رسيدن تفكراتي دارند كه پس از رسيدن به قدرت در برابر همان گفتههاي قبلي خود قرار ميگيرند. به نظر من، جاي خالي اين بررسي در اين كتاب مشهود است.
منتقد كتاب يادآور شد: همچنين جا داشت به بحثهاي رهبري جنبش اخوان بيشتر توجه شود. البته اين انتقادها در زمان كنوني و با وجود گذشت زماني نزديك به پنج دهه از رخدادهاي آن دوره عنوان ميشوند. براي نشر كتاب «تاريخ جمعيت اخوانالمسلمين از آغاز تا امروز» در زمان كنوني، لازم است توضيحات و پاورقيهاي متعددي نوشته شوند.
نظر شما