به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، فریبا افکاری، رئیس کتابخانه دانشکده مطالعات جهان، عضو گروه نسخه‌شناسی فرهنگستان هنر و مدرس گروه نسخ خطی دانشگاه شهید بهشتی(بنیاد ایرانشناسی) و دانشگاه الزهرا که سال‌ها از محضر استاد کسب فیض کرد، درباره جایگاه علمی استاد سید عبدالله انوار گفت: ایشان از خاندانی علمی و سیاسی است. پدرشان سید یعقوب انوار از رجال سیاسی زمان خود بوده است. انوار مردی چند دانشی است. از نسخه‌شناسی و کتابداری گرفته تا منطق و فلسفه و ریاضی و هندسه و فقه و اصول و ادبیات و عرفان تبحر دارد.
وی افزود: از نگاه فهرست‌نگاری استاد انوار پیشکسوت نسل نخست فهرست‌نگاران نسخ خطی است. از نخستین کسی که در کتابخانه ملی ایران فهرستی مستند و بر اساس کاربرگه نسخه خطی و روشمند و یکدست نگاشت بنابراین اعتباری به روشمندی نسخه‌های خطی بخشید.
افکاری بیان کرد: همچنین استاد در حوزه سندپژوهی، پژوهشگری قابل است. از مقومان و قیمت‌گذاران اسناد و نسخ خطی کتابخانه ملی است و جایگاه خاص در حوزه سندپژوهی و مطالعات تاریخی دارد. چهره ماندگار نسخه خطی و فهرست‌نگاری و نسخه‌شناسی است.
وی در ادامه گفت: مصحح برجسته آثار منطقی و فلسفی و تاریخی است. مسئولیت گنجینه نسخ خطی کتابخانه ملی را به مدت ۲۲ سال برعهده داشته است به زبان‌های عربی انگلیسی فرانسه مسلط و دارای حافظه فوق‌العاده بود.
فریبا افکاری افزود: با مقالاتی به عنوان تهران‌شناسی در حوزه تهران‌شناسی جایگاه برجسته‌ای دارد. در کتاب تهران بسیاری از محلات قدیم تهران را با جزئیات و شرح وقایع و ماجراهای آن توضیح داده است. مشاور علمی مراکز بزرگ چون کتابخانه ملی ملک و وزارت خارجه بوده است. بنابراین در چندین حوزه دارای جایگاه خاصی است.
وی در ادامه با اشاره به آثار سیدعبدالله انوار گفت: استاد انوار ۱۰ جلد فهرست نسخ خطی فارسی و عربی کتابخانه ملی را منتشر کرد. علاوه بر آن چندین مقاله و ترجمه در حوزه نسخه‌شناسی، جلدسازی و فهرست‌نگاری دارد. او سال‌ها با همکاری دکتر محمد معین ۱۰ جلد از مجلدات لغت‌نامه دهخدا شامل تمامی حرف «خ» و یک جلد از حرف «ک» را تدوین کرد.
فریبا افکاری افزود: تسلط و علاقه استاد به منطق و فلسفه موجب انتشار متن کتاب اساس‌الاقتباس خواجه نصیرالدین طوسی با تعلیقه‌ای در دو جلد شد. در این تعلیق استاد انوار از همه مشکلات متن اساس‌الاقتباس گره‌گشایی کرد و اکثر مطالب آن را از طریق قواعد منطق ریاضی تحلیل کرد.
وی بیان کرد: همچنین ۲۲ جلد کتاب شفای ابوعلی‌سینا را به فارسی شرح و ترجمه کرده و آن را در بخش منطق و طبیعیات با اصل متن ارسطو به زبان انگلیسی و فرانسه تطبیق داد.
افکاری در ادامه گفت: از دیگر آثار علمی استاد باید به تصحیح تاریخ جهانگشای نادری، شرح و توضیح شرح حکمت‌الاشراق سهروردی، رفع مشکلات دانشنامه علایی، جوامع علم موسیقی و حساب از آثار ابن‌سینا و شرح و توضیح سه اثر مهم اصول فقه شیعی از میرزای قمی شیخ مرتضی انصاری و ملامحمدکاظم خراسانی و تصحیح شرح مبارک‌شاه بخاری که جایزه کتاب سال را دریافت کرد و نیز تصحیح و تعلیقات بر «دٌرَّة التاج لِغُرَّة الدُبّاج» (بخش حساب)، از سوی مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب اشاره کرد. علاقه استاد به مطالعه و شرح متون کهن مانع از پژوهش وی در علوم جدید نشد و به موازات آن به مطالعه فلسفه غرب نیز پرداخته است.
وی با اشاره به آثار منتشر نشده سیدعبدالله انوار گفت: استاد انوار یادداشت‌ها و تعلیقات و ترجمه و شرح بسیاری بر متون نظم و نثر و دواوین شعرا دارد که تاکنون منتشر نشده است. برخی از این حواشی و تعلیقات بر کتاب شفای ابن‌سیناست که با دقت نظر و حوصله فراوان در چندین مجلد توسط استاد نگاشته شده که حکایت از دانش منحصر بفرد استاد در موضوع ریاضی و منطق دارد که امیدواریم همه آنها منتشر شود.
فریبا افکاری در ادامه بیان کرد: از آنجا که استاد انوار مردی دانشی و چند حوزه‌ای با اطلاعاتی در حوزه‌های مختلف بود، نمی‌توان گفت که جای خالی ایشان را یک یا چند نفر با آن دانش و تسلط کامل به همه موضوعات می‌تواند پر کند. امثال استاد انوار محصول تربیت دوران خاصی بودند با نگاهی متفاوت به علوم و تخصصی خاص که امروزه نمی‌توان از نسل جدید انتظار داشت تا در زمانه ما ظهور کنند و مانند آنان به همه علوم محیط باشند. بنابراین چنین انتظاری منطقی نیست شاید تنها بتوان امیدوار بود تا شاگردان و تربیت‌شدگان محضر استاد در موضوعات و رشته‌های مختلف بتوانند با توجه به تالیفات و آثار به جا مانده از او بخشی از دانش او را منتقل کنند و به درک آن نائل آیند و آنها را به آیندگان بسپارند.
سید عبدالله انوار، نسخه‌پژوه، مترجم، ادیب، ریاضیدان و فیلسوف پنجشنبه 18 اسفند ماه درگذشت.
شنبه ۲۰ اسفند ۱۴۰۱ - ۰۸:۴۵
فریبا افکاری از چهره ماندگار نسخه خطی و فهرست‌نگاری و نسخه‌شناسی گفت
استاد انوار مردی چند دانشی بود/ نسل نخست فهرست‌نگاران نسخ خطی
فریبا افکاری گفت: از آنجا که استاد انوار مردی دانشی و چند حوزه‌ای با اطلاعاتی در حوزه‌های مختلف بود، نمی‌توان گفت که جای خالی ایشان را یک یا چند نفر با آن دانش و تسلط کامل به همه موضوعات می‌تواند پر کند. امثال استاد انوار محصول تربیت دوران خاصی بودند با نگاهی متفاوت به علوم و تخصصی خاص که امروزه نمی‌توان از نسل جدید انتظار داشت تا در زمانه ما ظهور کنند و مانند آنان به همه علوم محیط باشند.
نظر شما