-
فرهاد نیلی در بررسی کتاب «اقتصاد چگونه جهان را توضیح میدهد»؛
از اقتصاد برای توضیح تاریخ استفاده کنیم
فرهاد نیلی گفت: آنچه موضوع امروز است صحبت جدیدی است که از دانش اقتصاد استفاده کنیم تاریخ را توضیح دهیم یا از آوردههای تاریخ استفاده کنیم و به شرح اقتصاد بپردازیم. به زعم من موضوع این کتاب توضیح تغییرات ممکن در زندگی بشر است. تاریخ به نظر من بزرگترین معلم ماست که به ما دو درس را میدهد، درس اول اینکه کجاها تغییر ممکن است و عزم تغییر برداریم، دوم کجاها تغییر ناممکن در ظرف فناوری و نهادهای موجود ناممکن است و سعی در فراهم کردن اسباب تغییر کنیم.
-
نمایشگاه «ایران و ایمان: سکههای شیعی ایران پیشاصفوی»؛
سکهها؛ نشانگر تداوم فرهنگی ایرانی در تمدن اسلامی
حسین محسنی گفت: با تضعیف اقتدار عباسیان در سده چهارم هجری و ورود آلبویه به بغداد، عناصر ایرانیت و میراث سیاسی پیشااسلامی به یکی از ابزارهای مشروعیتآفرین برای بوییان تبدیل شد. وی اشاره کرد که سکههایی از عضدالدوله و رکنالدوله در ری و بغداد موجود است که بر آنها تصویر حاکم با شمایل شاهان ساسانی و عباراتی چون «فَرّه اَفزوت» یا «شاهانشاه» به خط پهلوی دیده میشود.
-
گزارش تفصیلی ایبنا از مراسم رونمایی از کتاب «در اندیشه ایران»؛
ایران باید روی ریل توسعه پایدار قرار بگیرد
اسحاق جهانگیری گفت: آن چیزی که مسئله دیروز و امروز ایران هست و باید به آن توجه کنیم این است که ایران باید روی ریل توسعه پایدار قرار بگیرد. در دهه چهل مصمم شدند که ایران توسعه پیدا کند و خیلی از نهادهایی که امروز وجود دارد برای همان زمان است که مسئولیت توسعه را به عهده داشتند. یک سوال مهمی در برابر همه ماست چرا با آنکه مصمم شدیم ایران توسعه پیدا کند توسعه پیدا نکرد؟
-
همایش ملی مبانی نظری و معرفتشناختی ایرانشناسی؛
ایران را چرا و چگونه باید دوست داشت؟
روزبهزرینکوب گفت: رشته ایرانشناسی در صورتی میتواند فایده و اهمیت خویش را به جامعه و فرهنگ ما اثبات کند که در زیِ ایرانی خود را بنمایاند و به «ایرانشناسی ایرانی» تبدیل شود. «ایراندوستی» سابقه بسیاری در اندیشه ایرانی دارد. محمدعلی فروغی در سال ۱۳۰۹ مقالهای مشهور با عنوان «ایران را چرا باید دوست داشت؟» نوشت و پرسش امروز ما هم این است که «ایران را چگونه باید دوست داشت؟»
-
گزارش تفصیلی ایبنا از شب دانشکده حقوق و علوم سیاسی؛
ایران هرگز نخواهد مرد
قاسم افتخاری در شب دانشکده گفت:من بر این باورم که ایران هرگز نخواهد مرد. همانگونه که در گذشته بارها از خاکستر خود برخاسته و دوباره زاده شده است، باز هم چنین خواهد شد. شعار زندهباد ایران بهوسیله نسلهای آینده نیز در این سرزمین طنینانداز خواهد بود.
-
همایش ملی مبانی نظری و معرفتشناختی ایرانشناسی؛
به هوش باش که ایران تو را پیام دهد
اصغر دادبه گفت: میهن مُلک نیست، میهن معشوق است. وقتی ایران معشوق شد همه سخنهایی که در ادبیات و عرفان درباره معشوق میخوانیم به آن غیرت میورزیم و پای آن میایستیم. با این نگاه ایرانشناسی به معنی اخص معنا مییابد و یک ایرانی باید نگاهش چنین باشد.
-
نقد بررسی و کتاب «از ادلب تا دمشق» با حضور مولف؛
نه جنگ تمام شده نه صلح آغاز
یاسر قزوینی حائری:من به چیزی در روند پژوهش خود به آن رسیدم که قابل توجه است و آن تاثیر چهار عنصر بود: فرد، گروه، جبهه و اتاق عملیات. کدام عنصر در این جنگ موثرتر بودهاند. اما جولانی آن چیزی را که آنها بیشتر انجام میداد اتاق عملیات بود. هدف او ایدئولوژی گروهها نبود بلکه اتاق عملیات رسیدن به هدف است و ایده چابک است.
-
نمایشگاه پایاننامههای قدیمی در دانشکده حقوق و علوم سیاسی؛
زیرخاکیهای دانشکده
تاریخ دانشکده حقوق سرشار از فارغالتحصیلانی است که بعداً در سمتهای سیاسی فعالیت کردند. پایاننامه فریدون آدمیت (مورخ) با عنوان «ایران و امیرکبیر» (۱۳۲۱) در رشته سیاسی، «اقلیتها در ایران» (۱۳۲۸) نوشته ایرج افشار در رشته قضائی، «ضمان و کفالت» (۱۳۳۱) نوشته امیرناصر کاتوزیان در رشته حقوق، «حکومت و اشکال آن» (۱۳۲۵) نوشته عباس قرهباغی در رشته سیاسی از نوشتههای مشاهیر این دانشکده است.
-
مقصود فراستخواه در نشست نقد و بررسی کتاب «سیاست، اجتماع، ادبیات»؛
تاریخ را رها کن
فراستخواه گفت:لازم است به تاریخ اجازه ندهیم تا این حد به لحظه حال ما وارد شود. خودمان را از نو تعریف و تاسیس بکنیم. تاریخ در خلوص خود باقی نمیماند، تبدیل به کلیشههایی میشود و به ما حمله میکند. صمیمانه از کسانی هستم که به تاریخ ایران علاقه دارم اما دلیلی ندارد این دلبستگی اکنون من را به تعویق بیندازد. تاریخ را رها کن چه میزان برای خودت قلمرو میسازی. وزن تاریخ از ما آویزان میشود و نمیگذارد حرکت کنیم. هویت ما در زندگی روزمره است.
-
گزارش اختصاصی ایبنا از «شب قنات در ایران (کاریز)»؛
تمدن ایرانی مبتنی بر تشنگی است
محمد بهشتی گفت: قنات شهادت میدهد که رکن رکین تمدن ایرانی آب نیست؛ بلکه تشنگی است و این تشنگی معادل عاشقی است. آب در سرزمین ما در مقام معشوق قرار دارد و دلبری زیاد میکند برای همین است که تمدن ایرانی مبتنی بر تشنگی است. این تشنگی؛ قنات، باغ ایرانی و تمدن ایرانی را پدید میآورد. اگرچه آب در سرزمین ما کم است اما خیال آب عظمت دارد.
-
منصوره اتحادیه در مراسم رونمایی از اسناد خانوادگی قیصری گفت:
اسناد، حلقه مفقوده تاریخ قاجار
منصوره اتحادیه در مراسم رونمایی از اسناد خانوادگی علی قیصری گفت: مرحوم رضوانی روزی به من گفت تا اسناد دوره قاجار در دسترس قرار نگیرد، ما تاریخ قاجار را نخواهیم دانست.
-
در نشست «شاهنامه، از تاریخ تا قانون به روایت امروز» بیان شد؛
ایرانیترین کتاب جهان
محمد رسولی گفت: فردوسی در واقع نخستین کسی است که اثری با مؤلفههای علمیتخیلی خلق کرده؛ اثری که واقعیتهای تاریخی و علمی در لایههای آن نهفته است. شاهنامه فردوسی ایرانیترین کتاب در جهان است و بازخوانی علمی شاهنامه میتواند دریچهای تازه به تاریخ، فلسفه و هویت ایرانی بگشاید.
-
«بیهقی و بنیانهای تاریخنگاری در ایران اسلامی» بررسی شد؛
تاریخ بیهقی، تجلی حکمرانی ایرانی
دکتر شهرام یوسفیفر گفت: به قول مینورسکی دورهای که بیهقی در آن زیست میکند، میانپردهای است. این دوره، دوره خاصی است اما در این میان ابوالفضل بیهقی نیز شخصیت دوگانهای دارد. او یک دیوانی دولتمرد و شاید هم دولتمرد دیوانی است.
-
«مرقّعآرایی دیرین و نوین» در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران؛
گلوگاه مغفول تاریخ هنر ایران
نایب شیرازی گفت: گرهگاهها و گلوگاههای اصلی هنر ایران در مرقعات شکل میگیرند و نه در کتابها. امکان سفر و جابجا شدن کتابها و گرتهبرداری از آنها به ندرت صورت میگرفت، اما قطعات بودند که به عنوان سفیرهای هنری ما بودند، چه از طرف هنرمند و چه از طرف مکاتب و چه از طرف شهرها.
-
فتحالله مجتبایی در نشست «گفتوگوی میان افلاطون و ارسطو»؛
تاریخ فرهنگی ایران بینظیر است
فتحالله مجتبایی گفت: ما تاریخ درخشانی داریم. هیچ ملتی مانند ایران تاریخ درخشان فرهنگی ندارد و تاریخ فرهنگی ما بینظیر است.
-
مقصود فراستخواه در شب «سرگذشت و سوانح دانشگاه در ایران»؛
طرح ناتمام ایران، به دانشگاه زنده و روزآمد نیاز دارد
مقصود فراستخواه گفت: دانشگاه ایرانی نه بخشی از بروکراسی دولت است و نه دکان بازار؛ میدانی اجتماعی است که باید در آن سرمایهها تولید و پیوندهای دانش و جامعه تقویت شود. اگرچه سوانح سیاست و اقتصاد نفس دانشگاه را تنگ میکند، اما عاملیت دانشگاهیان و دانشجویان، تبار تاریخی نهادهای دانشی و اعتماد اجتماعی میتواند روزن امیدباشد. طرح ناتمام ایران، به دانشگاه زنده و روزآمد نیاز دارد.
-
نقد «خردورزی در متن تاریخ، بینش و کنش به روایت مکاینتایر» ؛
تاریخمندی عقل
حسین شیخرضایی گفت:ایدۀ مرکزی مقالۀ مکاینتایر، این است که سنّت نه به معنای محافظهکاری است و نه امری ایستا است. برعکس، سنّت زنده است و درون خود امکان تغییر، تصحیح و تکامل را دارد.
-
گزارش معرفی و نقد کتاب «جامعه روستایی ایران در دوره قاجار»؛
ایران جامعه کشاورزی
ویلم فلور گفت: ایران قاجاری جامعهای کشاورزی بود و ۸۵ درصد تولید ناخالص داخلی آن به تولیدات کشاورزی وابسته بوده است.
-
گزارش نشست نقد و بررسی کتاب «در برابر وجدان خویش»؛
بر مبنای ترور
محمد مهدی مجاهدی گفت: رژیم صهیونیستی نه تنها بر اساس تروریسم بنا شده بلکه از دیپلماسی و جنگ به عنوان حاملهای تروریسم استفاده میکند؛ یعنی از دیپلماسی به عنوان تله برای ترور کردن طرف مقابل استفاده میکند و از ترور در جنگ علیه رغیب خود بهره میبرد.
-
سفرنامهخوانی «گلگشت در وطن» به مناسبت تولد ایرج افشار؛
جستجوگر عاشق
هوشنگ دولتآبادی گفت: ایرج افشار عاشق بیقرار کسب اطلاعات و انتقال اطلاعات بود. اگر خبر میرسید که در دهی در منتهاالیه خراسان شمالی سنگی پیدا کردهاند که روی یک الف نوشته شده، هیچکدام از کارهای دنیا برایش مهم نبود جز اینکه برود و این سنگ را ببیند
-
خواندنیهای تاریخ در گفتوگو با رضا مختاری اصفهانی؛
مشروطه؛ لحظه تولد تاریخنگاری مدرن ایرانی
رضا مختاری اصفهانی گفت: کتابسازی مهمترین آفتی است که علاوه بر تاریخنگاری سفارشی، پژوهشهای تاریخی داخل کشور را تهدید میکند.
-
پورجوادی درباره شیوه اندیشهورزی فتحالله مجتبایی؛
همۀ تاریخ ایران برای ماست
نصرالله پورجوادی گفت: باید بدانیم همۀ تاریخ ایران برای ماست و این همان دیدگاهی است که مجتبایی در تمام این هفتادسال اندیشهورزی داشته است.
-
ژاله آموزگار در نشست «اسطوره و ایران»:
ایران نمیمیرد
ژاله آموزگار در نشست «اسطوره و ایران» گفت: هر گاه به اوج ناامیدی میرسم و در این محافل شرکت میکنم با خودم میگویم که «ایران نمیمیرد» تا به امروز ایران حفظ شده است و این جمع فرهیخته نشان میدهد که: «ایران نخواهد مُرد»
-
گزارش دیداری از موزه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران؛
ویترین تجدد ایرانی
موزه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران به راستی ویترین کتابخانه، بلکه معرف کل دانشگاه تهران است، دانشگاهی که خود بدون تردید ویترین تجدد ایرانی است، با همه خوب و بدیهایش
-
گزارش نشست نقد و بررسی کتاب «چرا از تاریخ درس نمیگیریم»؛
جنگ و صلح در تاریخ
ملایی توانی گفت:در هیچ رویداد تاریخی جستوجوی حقیقت و نگارش یک روایت، بیطرفانهتر از واقعه به اندازه تاریخ جنگها و تاریخ نظامی نیست و این دلایل بسیاری دارد چون نویسنده نظامی بوده است ممکن است یکسری اسناد و مدارک دم دستی داشته باشد اما نمیدانیم که در ذهن فرماندهان چه میگذشت و چه دغدغههایی در سر داشتند؟ و چه چیزهایی برای آنها مهم بود
-
زندگی، زمانه و کارنامه دکتر کتایون مزداپور بررسی شد؛
تجلی سهگانه اندیشه، گفتار و کردار نیک
حمیدرضا دالوند گفت: ویژگی اخلاقی کتایون مزداپور تجلی سهگانه اندیشه، گفتار و کردار نیک است که در وجود او سرشته شده است.
-
آرش رئیسینژاد در شب «شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه»:
تنهایی امام موسی صدر نشان از تنهایی ایران دارد
آرش رئیسینژاد در شب «شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه» گفت:اگر به تنهایی امام موسی صدر بارها اشاره کردم، این اشاره نشان از تنهایی ایران هم دارد.
-
در شب آتشکدهها مطرح شد:
پاسبانی از آتش فرهنگ ایران
علیاکبر صالحی در شب آتشکدهها گفت: در دنیای پرآشوب امروز، که ارزشهای انسانی با جنگ، نسلکشی و تخریب محیطزیست روبهروست، انسان ایرانی باید بیش از هر زمان دیگری پاسدار آتش فرهنگ باشد. زمانی که دشمنان این سرزمین، یک روز زبان فارسی را تضعیف میکنند و روز دیگر به فردوسی بزرگ میتازند، پاسبانی از این آتش، وظیفه هر ایرانی است. هر ایرانی، نهتنها پاسدار این آتش جاوید، بلکه خود شعلهای است که باید با نور فرهنگ ایران، تاریکی پیرامون را روشن سازد
-
بهمنی قاجار در هشتصد و هفتاد و هشتمین شب بخارا؛
مصدق پوپولیست نبود
محمد علی بهمنی قاجار در شب یاد و خاطرههای دکتر مصدق گفت: مصدق پوپولیست نبود. اگر میخواست پوپولیستی رفتار کند، میتوانست گروههایی را که توان بسیج عمومی داشتند با خود همراه نگه دارد. اما او هرگز اصول خود را فدای سیاست روز نکرد.
-
هشتصد و هفتاد و هفتمین شب بخارا در بزرگداشت امیرحسین جهانبگلو؛
معلم توسعه
فرشاد مومنی جهانبگلو را «معلم توسعه» نامید و گفت: تنها یک درس ارائه میکرد: اقتصاد توسعه. اما نه یک ترم، بلکه نه ماه پیوسته. جذابیت درس چنان بود که همه دانشجویان داوطلبانه میآمدند. امتحان کتبی نداشت؛ معیار اصلیاش نحوه مشارکت و کیفیت پژوهش بود. در کلاسهایش، بیزاریاش از تملق و چاپلوسی آشکار بود و شکوفا میشد وقتی میدید دانشجویانش بیپروای نقد میکنند.