به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از بوکسلر، سال ۲۰۲۵ برای صنعت نشر سالی میان تداوم و تغییر بود؛ بازاری که با وجود فشارهای اقتصادی و تغییر عادتهای مطالعه، همچنان رشد ملایمی را تجربه کرد. فروش جهانی کتاب افزایش یافت، اما موتور این رشد بیش از هر زمان دیگری دیجیتال بود؛ از کتابهای صوتی و الکترونیک تا خودنشر و اثرگذاری شبکههای اجتماعی بر سلیقه مخاطبان.
در سال ۲۰۲۵ ارزش بازار جهانی نشر کتاب به بیش از صد میلیارد دلار رسید و نرخ رشد سالانه آن حدود ۳ تا ۴.۵ درصد برآورد شد. این رشد نه انفجاری، بلکه پایدار و تدریجی بود؛ نشانهای از بازاری بالغ که خود را با شرایط جدید وفق داده است. کشورهای آسیایی، بهویژه هند، نقش مهمی در افزایش حجم فروش و چاپ ایفا کردند و سهم خود را در بازار جهانی بالا بردند.
فروش کتابهای چاپی همچنان ستون اصلی بازار باقی ماند، اما وزن آن در برابر فرمتهای دیجیتال کاهش یافت. کتابهای الکترونیک و بهخصوص کتابهای صوتی بیشترین رشد را ثبت کردند. شنیدن کتاب در مسیر رفتوآمد یا همزمان با کارهای روزمره به عادتی رایج تبدیل شد و ناشران بزرگ سرمایهگذاری در این حوزه را افزایش دادند.
در مقابل، نسخههای ارزانقیمت جیبی افت فروش داشتند و هاردکاور و نسخههای نفیس، بهویژه برای آثار داستانی محبوب، وضعیت بهتری نشان دادند.
در ۲۰۲۵، داستان بر غیرداستان پیشی گرفت. فانتزی، علمیتخیلی و بهویژه ترکیب رمانتیک-فانتزی (رومانتسی) با کمک شبکههایی مانند تیکتاک و بوکتاک، موج تازهای از مخاطبان جوان را به بازار کشاند.
در مقابل، بخشی از بازار غیرداستانی با افت مواجه شد؛ خوانندگان کمتر به آثار تحلیلی سنگین و بیشتر به کتابهای سرگرمکننده یا الهامبخش روی آوردند.
تعداد عناوین منتشرشده در بسیاری از کشورها افزایش یافت، اما تیراژ متوسط هر عنوان کاهش پیدا کرد. این الگو نشان میدهد ناشران ریسک را پخش میکنند: کتابهای بیشتری منتشر میشود، اما با چاپهای اولیه کوچکتر و تکیه بر تجدید چاپ در صورت موفقیت.
خودنشر نیز سهم قابل توجهی از عناوین جدید را به خود اختصاص داد. هرچند تنها درصد کمی از این آثار به فروشهای بسیار بالا رسیدند، اما مجموع آنها بازار را حجیمتر و متنوعتر کردند.
سال ۲۰۲۵ نشان داد که صنعت کتاب نه در حال افول، بلکه در حال تغییر شکل است. چاپ کاغذی هنوز زنده است، اما آینده بازار بدون نسخههای دیجیتال و صوتی قابل تصور نیست. شبکههای اجتماعی به بازیگر اصلی در معرفی کتاب تبدیل شدهاند و ژانرهای عامهپسند دوباره قدرت گرفتهاند.
اگر این روند ادامه یابد، سالهای آینده شاهد بازاری خواهیم بود که کوچکتر از نظر تیراژ، اما متنوعتر از نظر صداها و فرمتهاست؛ بازاری که بیش از گذشته بر انتخاب مخاطب و انعطاف ناشر تکیه دارد.
نظر شما