سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): گیلان از استانهایی است که از دیرباز شهره به فرهنگدوستی و کتابخوانی بوده و سرانه مطالعه در این استان همواره از میانگین کشوری بالاتر بوده است. شمار بالای ناشران فعال گیلان و تعداد کتابهایی که سالانه در این استان منتشر میشوند نیز مؤید این موضوع است چراکه مردم گیلان کتاب را دریچهای بهسوی جهان شگفتانگیز علم و معرفت میدانند.
کتابخانه ملی رشت، نخستین کتابخانه ملی در سطح کشور و حتی کهنتر از کتابخانه ملی تهران است و وجود آن خود بیانگر اهمیت فرهنگ و فکر فرهنگی در استان گیلان است. به استناد اسناد تاریخ معاصر، فکر تاسیس کتابخانه ملی رشت توسط محمدعلی تربیت، رئیس اداره فرهنگ گیلان در سال ۱۳۰۶ بروز یافت و در زمین اهدایی شهرداری رشت افتتاح شد و نوع معماری آن تقلیدی از معماری شرق اروپاست.
طی سال های اخیر نیز، پیویسته یکی از شهرهای گیلان در زمره نامزدهای شهر دوستدار کتاب بوده که البته تاکنون موفق به کسب این عنوان نشده است.
بوستانی نیز در شهر رشت با نام بوستان کتاب وجود دارد تا نشان دیگری از فرهنگ کتاب و کتابخوانی در مرکز استان را نمایان کند اما با وجود این توصیفات، آنگونه که شایسته رشت است از فضای کتابخوانی بهرهمند نیست و رفع این کاستی، مستلزم نگاه ویژه نهادهای شهری شامل شورای اسلامی شهر و شهرداری رشت به این امر مهم است.
با نگاهی به سایت رسمی شورای اسلامی شهر رشت و جستوجو در مصوبات فرهنگی این شورا، کلیدواژه کتاب تنها چهار عنوان مصوبه در دوره ششم شورا را نمایان میکند که شامل «لایحه مساعدت در خرید کتاب خانههای تاریخی رشت»، «لایحه بابت حمایت از نویسندگان برای خرید کتاب دکتر معین نوشته فریدون شایسته»، «لایحه مشارکت در چاپ کتاب در مورد شخصیت آقای آرسن میناسیان» و «لایحه در اختیار قرار دادن یک قطعه زمین واقع در بوستان کشاورز بلوار رسالت به اداره کل کتابخانههای عمومی استان گیلان برای احداث و راهاندازی کتابخانه عمومی» هستند.
ضرورت اختصاص بخشی از درآمدهای شهری برای ترویج فرهنگ کتابخوانی
فاطمه سعیدی نویسنده و فعال فرهنگی در گفتوگو با خبرنگار ایبنا با بیان اینکه توسعه فرهنگ کتابخوانی و دسترس پذیری کتاب برای همه شهروندان از جمله مولفههای ارتقای فرهنگ شهروندی است، بیان کرد: شوراهای اسلامی شهرها باید بخشی از درآمدهای شهرداری را در مسیر ترغیب و تشویق کتابخوانی مصروف کنند به ویژه با تهیه کتابهای علمی و داستانی و قرار دادن آن در اختیار شهروندان، به گونهای که همه اقشار جامعه به سهولت و ارزان به این کتابها دست پیدا کنند، به نشر فرهنگ کتابخوانی کمک کنند.
وی، افزایش سرانه فضاهای آموزشی و فرهنگی و ارتقای سطح آگاهی شهروندان را یکی از پیشنیازهای دستیابی به توسعه پایدار شهری عنوان و خاطرنشان کرد: در پیش گرفتن روشهای ترویج کتابخوانی مثل راهاندازی مراکز مطالعه در مکانهای پر تردد شهروندان مانند اتوبوسها، پارک ها و نیز پیادهراه فرهنگی رشت، موجب جلوگیری از تلف شدن وقت مردم میشود و میتوان با ایجاد ایستگاههای مطالعاتی، فضای خوب و صمیمی برای مطالعه ایجاد کنیم که کتابها به راحتی در دسترس مردم باشند و با ترویج فرهنگ کتابخوانی بین مردم، اوقات فراغت شهروندان به صورت هدفمند، غنیسازی میشود.
این نویسنده و فعال فرهنگی، شوراهای اسلامی را دارای نقشی راهبردی و اثرگذار در مسیر فرهنگی شهر دانست و افزود: با فضاسازی در شهرها و اختصاص دادن بخشی از بیلبوردها و سیستمهای تبلیغاتی شهر، میتوان به معرفی آخرین کتابهای منتشر شده، به ویژه معرفی نویسندههای بومی که گمنام هستند، کمک کرد زیرا در گیلان نویسندگان خوب و توانمندی داریم که لازم است معرفی شوند و این بستر، راه مناسبی برای انجام این امر است.
سعیدی، این اقدام را موجب ایجاد انگیزه و تشویق نویسندگان و همچنین بالا بردن سطح آگاهی مردم نسبت به کتاب و نویسندگان استان و شهر ذکر کرد.
وی گفت: موضوع کتاب و کتابخوانی باید در اولویت برنامهریزیهای شهری باشد و شوراهای اسلامی میتوانند با مراکز فرهنگی و آموزشی و همچنین با مراکزی که کار آنها نشر و چاپ کتاب است، حداقل به صورت فصلی، نشست و تعامل فرهنگی در حوزه کتابخوانی برگزار کنند و از ایدهها و نظرات نوبسندگان، پژوهشگران و دیگر فعالان این بخش استفاده کنند و از این طریق ضمن شناخت بهتر نسبت به کمبودها، از ایدهها هم بهره لازم را بگیرند تا شاهد ارتقا و رشد شاخصهای کتابخوانی به ویژه بین نسل جوان باشیم.
با وجود اینکه در استان گیلان به ویژه در مرکز آن، مطالبه جدی از سوی اصحاب فرهنگ برای افزایش مصوبات کتابمحور وجود دارد و اساساً استان گیلان با مقدمه گفته شده، استانی پیشرو در حوزه کتاب و کتابخوانی است، فضای شهرها در این زمینه چنگی به دل نمیزد و به نظر میرسد شورای شهر و شهرداریها باید با دغدغه بیشتری این مهم را پیگیری کنند.
نظر شما