به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ کتاب «رویای ایران یا ایران رویایی» نوشته امیر دبیری مهر توسط انتشارات موسسه پژوهشی اندیشه و قلم منتشر شده است.
در این کتاب درباره تجربههای زیسته سیاسی در ایران پس از انقلاب با محوریت رابطه توسعه سیاسی با گفتگوی عقلانی و انتقادی تحقیق شده و اینکه در ایران برای دستیابی به توسعه راهی جز سامان سیاسی و توسعه نهادها و فرهنگ دموکراتیک وجود ندارد و این مهم نیز تابعی است از فرهنگ گفتگو یا شاخص های عقلانی و انتقادی.به عبارت دیگر بدون تمرین و ترویج وتثبیت دیالوگ عقلانی وخردورزانه و انتقادی نمیتوان در مسیر دموکراتیزاسیون قرار گرفت. این اثر پاسخی است در رد آرای کسانی است که سهم سیاست را در امر توسعه ایران ناچیز میدانند یا انکار میکنند.در این پژوهش تلاش شده بین نظریههای سیاسی و تجربههای عینی و عملی در ایران پیرامون این مهم سازگاری و همداستانی ایجاد شود تا هم یافتهها مبنای نظری داشته باشند هم متکی بر تجربهها باشند. تجارب انباشته کنشگری رسانهای نویسنده و دانش آموختگی در حوزه علوم سیاسی رانه و پیشران اصلی این تحقیق بود که با اتخاذ رویکرد بینرشتهای به فرجام رسید. این اثر برای همه علاقمندان به توسعه ایران واجد یافتهها و آموزههای جذاب و تاملبرانگیز است.
نویسنده در مقدمه این کتاب مینویسد:
«در سیر و صیرورت توسعه ایران موانع فراوانی در حوزههای فرهنگی و تاریخی و اقتصادی و سیاسی وجود دارد که برخی از آنها در قالب موانع سیاسی و مباحث توسعه سیاسی قابل شناسایی و تحلیل است. به عبارت دیگر میتوان گفت توسعه سیاسی بخش لاینفک فرایند توسعه در ایران است که موانع تحقق آن هم در سطح دولت و هم در سطح جامعه مورد توجه اندیشمندان و صاحب نظران در سطوح مختلف بوده است.
در این رساله رابطه توسعه سیاسی با گفتوگوی عقلانی و انتقادی بین نخبگان فکری و ابزاری یعنی صاحبان فکر، قدرت و ثروت مورد توجه و سوژه تحقیق قرار گرفته است. یعنی توسعه سیاسی هم در سطح دولت و نخبگان سیاسی صاحب قدرت و هم در سطح جامعه و نخبگان فکری صاحب اندیشه مورد توجه بوده است. بررسیهای صورت گرفته نشان می دهد اگر شش حلقه بحران در فرایند توسعه سیاسی در دوره جمهوری اسلامی «یعنی بحرانهای سیاسی با تأکید بر مفهوم مشروعیت؛ اقتصادی با تأکید بر دولت و اقتصاد رانتیر، حقوقی با تأکید بر مسأله شخصی شدن سیاست؛ فرهنگی با تأکید بر چالش تأسیس رسانههای آزاد و مستقل، اجتماعی با تأکید بر عناصر رقابت و مشارکت و بوروکراتیک با تأکید بر بحران تخصص، برنامه و انباشت تجارب مدیران» را مهمترین موانع توسعه سیاسی در ایران در نظر بگیریم؛ فقدان اجماع نسبی نظری و در فاز ایدهآل همگرایی عملی بین سه لایه از نخبگان کشور پیرامون این مفاهیم موجب استمرار بحرانها در مقاطع مختلف و گاه موجب انباشت معضلات و بروز آن در قالب بحرانهای هزینه ساز برای جمهوری اسلامی شده است. ادعای اصلی این پژوهش این است که علت اصلی فقدان این اجماع نسبی بین نخبگان؛ نبود گفتوگوی عقلانی و انتقادی بین نخبگان به عنوان رهیافتی فرهنگی است و بالعکس در مواردی که اجماع و توافقی بین برخی افراد و گروهها حتی در سطح محدودی نیز حاصل شده، که میتوان از آن بعنوان دستاوردهای توسعه سیاسی نام برد، از معبر و مجرای گفتوگوی عقلانی و انتقادی بوده است. پیشنهاد اصلی این رساله نیز توجه جدی و نهادینه به رهیافت گفتوگوی با تأکید بر صفات کلیدی «انتقادی» و «عقلانی» با هدف اولیه اقناع و اجماعسازی بین نخبگان و هدف ثانویه برای عبور از بحرانهای پیش روی توسعه سیاسی در ایران است زیرا رهیافتهای اقتدارگرا اعم از رهیافت نرم مثل تبلیغات سیاسی و تک صدایی و رهیافت سخت مثل اجبار و سرکوب و الزام نه تنها کمکی به حل بحرانها نمیکند بلکه موجب افزایش حلقههای بحران و بازتولید بحرانهای جدید نیز میگردد که در نهایت فرایند توسعه سیاسی و در فاز بالاتر توسعه را با مشکل و موانع روبرو میسازد. در این رساله با ذکر شش شاخص برای گفتوگوی عقلانی و شش شاخص برای گفتوگوی انتقادی برای ایجاد اجماع نسبی بین سه سطح از نخبگان پیرامون مفاهیم کلیدی مرتبط با توسعه سیاسی راهکارهایی پیشنهاد شده است که سطح تحقیق منحصر به اسیب شناسی باقی نماند.»
کتاب «رویای ایرانی یا ایران رویایی» هفتمین کتاب امیر دبیریمهر است که منتشر میشود. پیشتر از این نویسنده کتابهای «اسلام و دمکراسی در ایران» «شاخصهای رسانه و ارتباطات در چشم انداز ایران ۱۴۰۴»، «ملک سلطانی و نگین سلیمانی»، «خردمندی و پارسایی»، «فرزانگی و جهانداری» و «مولفههای فرهنگی گفتمان مقاومت در خاورمیانه» منتشر شده است.
نظر شما