سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – زهره مظفریپور، نویسنده، محقق و پژوهشگر ادبی: در ادامه عذر و بهانههای مرغان در پیشگاه هدهد دانا، مرغی دیگر به حضور هدهد رسید و از او پرسید که «ای راهنمای مرغان من هر آنچه را که فرمان میدهند بی چون و چرا اطاعت میکنم و نمیتوانم ظاهر فرمان را قبول یا رد کنم بلکه تمام تلاشم در انجام فرمان است و فقط انتظار میکشم که فرمانی و دستوری صادر شود تا بتوانم آن را اجرا کنم و هر دستوری برسد با جان و دل اطاعت میکنم و میدانم که اگر از آن سرپیچی کنم باید تاوان آن را بپردازم، حال تو بگو که این کار من چگونه است؟ عاقبتی دارد یا نه؟ آیا میتوانم با این شرح حال که گفتم با شما همراه شوم؟»:
دیگری پرسید از او کای رهنمای
چون بود گر امر می آرم به جای
با قبول و رد مرا خود نیست کار
میکشم فرمان او را انتظار
هرچه فرماید به جان فرمان کنم
گر ز فرمان سر کشم تاوان کنم
هدهد دانا و راهنما در پاسخ مرغ جواب داد که «برای یک مرد همین کافی است که اگر جان بخواهد فرمان برد و بیشتر از این کمال برای مرد سراغ ندارم؛ چرا که هر کسی که بخواهد از نابودی رهایی یابد و همه دشواریها بر او آسان شود بهتر است که فرمانبردار و مطیع باشد»:
گفت نیکو کردی ای مرغ این سوال
مرد را زین بیشتر نبود کمال
میبری جان گر تو آنجا جان بری
جان بری گر تو به جان فرمان بری
هر که فرمان برد از خذلان برست
از همه دشواری او آسان برست
سپس هدهد دانا و فرزانه میگوید که «اگر یک ساعت از عمرت را در راه انجام دستور و فرمانی قرار دهی بهتر از آن است که یک عمر از تو بگذرد، عمری را سپری کنی و امر یا دستوری را که به تو می دهند، انجام نداده باشی»
سپس از بین حیوانات سگ را مثال میزند و میگوید که سگ بسیار زحمتها میکشد و روز تا شب نگاهبانی و پاسبانی میدهد اما جز زیان و ضرر سودی نصیب او نمیشود چون فرمانبردار نیست و اطاعت اوامر صاحبش را نمیکند:
طاعتی در امر اگر یک ساعتت
بهتر از بی امر عمری طاعتت
هر که بی فرمان کشد سختی بسی
سگ بود در کوی حق او نه کسی
سگ بسی سختی کشید وزان چه سود
جز زیان نبود چو بر فرمان نبود
در ادامه مرغ را پند میدهد و میگوید که:
هر کس یک لحظه سختی فرمان و دستور را تحمل کند از ثواب و درستی کار او یک جهان نصیب میبرند و بهترین مقام و برترین جایگاه در زمین و آسمان و بین مردم عام و خاص، فرمانبرداری و اطاعت امر است.
پس تو چون بنده حق هستی در تصرف و نافرمانی فرار نکن بلکه در اطاعت و اجرای فرمان بکوش:
آنکه بر فرمان کشد سختی دمی
از ثوابش پُر برآید عالمی
از زمین و آسمان از خاص و عام
نیست از فرمانبری برتر مقام
کار فرمان راست در فرمان گریز
بندهای تو در تصرّف بر مخیز.
از نظر هدهد برترین مقام فرمانبری است و همگان باید که فرمانبردار باشند.
نظر شما