سرویس بینالملل خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - الهه شمس: در دورانی که کتابفروشیهای مستقل در شهرهایی مانند هنگکنگ و سنگاپور به دلیل تحولات سیاسی و اقتصادی با چالشهای جدی روبهرو شدهاند، جمهوری خلق چین شاهد ظهور موجی تازه از کتابفروشیهای مفهومی و نوآورانه است. در مرکز این جنبش، زنجیره ژونگشوگه قرار دارد که با معماری جسورانه و طراحیهای فراواقعی، تلاش میکند تجربه «خواندن» را بازتعریف کند.
این زنجیره که از سال ۲۰۱۰ حدود بیست شعبه در شهرهای بزرگ چین از جمله پکن و شانگهای افتتاح کرده، به نماد تحول در صنعت کتاب این کشور بدل شده است. شعبه شهر شنژن، که در سال ۲۰۲۱ گشایش یافت، اوج این رویکرد خلاقانه است. در این فروشگاه، یک پلکان مارپیچ عظیم نه به صورت عمودی، بلکه به شکلی افقی در فضا میپیچد و قفسههای کتاب را همچون حلقههایی درهمتنیده در بر میگیرد. کف آینهای سالن، این تصویر را بازتاب داده و فضایی بیانتها و سورئال خلق میکند.
لی شیانگ، معمار این پروژه و بنیانگذار شرکت طراحی X+Living، هدف خود را ایجاد حسی شبیه به ورود به یک «سفینه فضایی» توصیف کرده است؛ سفینهای که بازدیدکننده را به سفری در میان جهانها میبرد. به گفته او، پلکان مارپیچ نمادی از «نردبان خرد» است و کل فضا به گونهای طراحی شده تا به «معبد مقدس دانش» تبدیل شود. این رویکرد تنها یک ترفند معماری نیست؛ بلکه تلاشی است برای یادآوری این نکته که چین، بسیار پیش از غرب، صاحب فرهنگ کتاب و کتابفروشی بوده است.
با این حال، در کنار این فضاهای آوانگارد، کتابفروشیهای سنتیتر نیز همچنان به حیات خود ادامه میدهند. در پایتخت، کتابفروشی شیدان (Xidan Books) با بنایی عظیم و پنج طبقه، بزرگترین کتابفروشی پکن به شمار میرود. اگرچه معماری بیرونی آن کاملاً معمولی است، طراحی داخلیاش با دقت برای تشویق به نشستن و مطالعه سازماندهی شده و بیشتر حس یک کتابخانه عمومی را تداعی میکند تا یک فروشگاه تجاری. این فضا با ردیفهای منظم قفسهها و بخشهای تخصصی، از جمله مجموعهای وسیع از کتابهای انگلیسی برای مخاطبان بینالمللی، همچنان پایگاه اصلی کتابخوانهای سنتی است.
در همین شهر، نمونه موفق دیگری از تلفیق خلاقیت و کتاب وجود دارد: کتابفروشی جمهوری کودکان پوپلار (Poplar Kid’s Republic). این فروشگاه که در سال ۲۰۰۵ افتتاح شد و متعلق به یک ناشر ژاپنی است، با به کارگیری جسورانه رنگ، فضایی شبیه به «سرزمین عجایب آلیس» برای کودکان خلق کرده است. نواری رنگینکمانی که در سراسر فروشگاه کشیده شده، کودکان را به درون دنیایی خیالانگیز دعوت میکند. در این «جمهوری»، کودکان آزادند هرکجا که دوست دارند بنشینند یا دراز بکشند و غرق در دنیای کتابها شوند.
موفقیت این مدل نشان میدهد که ایجاد یک محیط آزاد و جذاب، میتواند کودکان را به شکلی پایدار به مطالعه علاقهمند کند. این کتابفروشی در واقع چکیدهای از بهترین تجربههای جهانی در حوزه ادبیات کودک را در قالبی نوآورانه به مخاطبان چینی ارائه میدهد.
این سه نمونه، از معابد مدرن ژونگشوگه گرفته تا کتابخانه آرام شیدان و دنیای رنگارنگ پوپلار، نشاندهنده چشمانداز پویا و چندوجهی صنعت کتاب در چین معاصر هستند؛ جایی که کتابفروشی دیگر تنها یک فروشگاه نیست، بلکه به یک مقصد فرهنگی، یک فضای تعاملی و حتی یک اثر هنری تبدیل شده است.
منبع: lithub,2october 2025
نظر شما