به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در شیراز، سید عباس صالحی شامگاه شنبه در آیین بزرگداشت حافظ که در آرامگاه این شاعر و غزلسرا با حضور علاقهمندان و اهالی ادبیات و مسولان برگزار شد، بیان کرد: شعر از قدیمیترین هنرهای انسانی است. لذا در ملل مختلف ما شاعران برجستهای داشتیم.
وی با بیان اینکه در تاریخ اگر بیست شاعر برجسته داشته باشیم گزافه نیست اگر بگوییم در میان آنها پنج شاعر ایرانی قرار دارند که در قله شعر جهان هستند و هر کدام طعم و بویی دارند، افزود: حافظ در بین آنها ویژگیهای خاص خودش را دارد.
صالحی با اشاره به سیمای جهانی حافظ که موضوع محوری این دوره کنگره حافظ است، گفت: حافظ در زمانه خود شهرت فراملی یافت و غزل های جهانگیرش به حدود اقالیم خراسان، ترکستان و هندوستان رسید. به مرور زمان علاوه بر مشرق زمین، به طور گسترده غرب با شعر حافظ نسبت برقرار می کند؛ از جمله گوته.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با طرح این پرسش که حافظ برای امروز و آینده چه داشت که عالمگیر شد؟ پاسخ داد: حافظ شخصیتی چند وجهی است که مانند منشور، هر جمعی را به خود جذب میکرد و این منشور درخشان توانسته بود در گوشه های عالم جذاب باشد.
صالحی با بیان اینکه رندی و شیدایی حافظ بابی است که مردم را معطوف به خود کرده است، خاطرنشان کرد: حافظ توانست تضادها و تناقضها را کنار هم بنشاند و جادوگر حل تناقضها باشد و رندی یعنی این.
حافظ عصاره معرفت ایرانی اسلامی است
وی با بیان اینکه حافظ عصاره معرفت ایرانی اسلامی است، تصریح کرد: دیوان حافظ خلاصه و عصاره فرهنگ عرفانی و معنوی است. حافظ نیاز عرفانی و معنوی انسان را اشباع و ارضا می کرد.
به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حافظ حتی برای غیر فارسی زبانان نوع و سبک زبانی خاصی دارد که ایهام، استعاره، تشبیه و لایههای ویژه زبانی و ادبی ویژگی آن است.
صالحی همچنین به آزادگی و آزاداندیشی حافظ اشاره کرد و گفت: حوزه ادبی حافظ فقط عرفان و معنویت نیست. بدین خاطر بسیاری از علاقهمندان حافظ در جهان به وجه آزادگی و آزاد اندیشی حافظ روی آوردند. پوشکین اولین ارتباطات خود را از این منظر برقرار می کند یا امرسون شاعر و فیلسوف از منظر زهد و ریا به او نزدیک می شود. زیرا آزاد اندیشی، تعصب ستیزی و ریا ستیزی و ریا گریزی او در جهان جاودان شده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: حافظ به موازات عارف بودن حکیمی است که پاسخ های او سیال و فیلسوفانه است.
سید ستار هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در این مراسم با بیان اینکه حافظ شاعری برجسته و فیلسوفی ژرف اندیش و راوی حکمت ایرانی اسلامی است، گفت: باید دید نسبت ادبیات با انقلاب فناوری های محتوا پایه با هوش مصنوعی چیست و چگونه می توان گنجینههای ادب فارسی را با هوش مصنوعی به نسلهای جدید و جهانیان معرفی کرد؟
وی با اشاره به اینکه هوش مصنوعی توانایی شگفت انگیزی در تحلیل و پردازش و خلق محتوا دارد، ادامه داد: این فناوری می تواند در حوزه ادبیات فارسی مورد استفاده قرار گیرد و به واسطه حفاظت و دیجیتال سازی میراث ادبی می توان نسخ خطی را اسکن، تحلیل و بازسازی کرد. این امر نه تنها به حفظ گنجینه ها کمک می کند بلکه دسترسی را به این متون آسانتر می کند.
هاشمی تحلیل و تفسیر اشعار با پیچیدگیهای زبانی گاه برای مخاطب امروزی دشوار را دیگر امکان هوش مصنوعی در حوزه ادبیات برشمرد و افزود: ابزارهای پردازش زبانی میتواند روابط بین واژگان را شناسایی کند و به فهم عمیق تر اشعار کمک شایانی کند.
خلق آثار جدید با استفاده از اشعار حافظ
وزیر ارتباطات خلق آثار نوین با استفاده از اشعار حافظ را به وسیله هوش مصنوعی پیشنهاد داد و گفت: این نه تنها به زنده نگه داشتن روح شعر فارسی کمک می کند بلکه موجب می شود شعر حافظ به جهان معرفی شود.
به گفته هاشمی، پلتفرم های مبتنی بر هوش مصنوعی میتواند به آموزش زبان فارسی کمک شایانی کند و ابزارهای جدید آن را به نسل جوان و غیر فارسی زبانان منتقل و معرفی نماید.
وی به چالشهای این حوزه هم اشاره کرد و گفت: البته این ابزار نمی تواند روح انسانی و عمق عرفانی شعر حافظ را بیان کند زیرا هوش مصنوعی هنوز در پردازش و تحلیل شعر حافظ مبتدی است.
وی با این حال اعلام کرد: خود را متعهد می دانیم با بهره گیری از فناوری های جدید در کنار اهالی فرهنگ گامی بلند برای این منظور برداریم.
میراث معنویِ حافظ، پلی مستحکم برای گفتوگوهای فرهنگی ملتها
استاندار فارس نیز در این مراسم، میراث معنویِ حافظ شیرازی را پلی مستحکم برای گفتوگوهای فرهنگی میان ملتها و بازخوانی اندیشههای او در سطح جهانی توصیف کرد.
حسینعلی امیری گفت: امشب، خاک مُصلّی و این آرامگاه معنوی، شاهد حضور دلهایی است که به عشقِ معنویت، خرد، حقیقت و زیبایی در هم آمیختهاند؛ دلهایی که در این اندیشهاند تا پیام جاودانه حافظ را نه تنها در وطن، که در پهنه گیتی، به گوش جانها برسانند.
وی با بیان اینکه حافظ، ادیبِ جاودانه ایران، بیش از یک شاعر بلکه حکیم و عارف، مفسر روح انسان و مرشدِ اندیشههایِ ژرفِ انسانی است، افزود: آثار او نه تنها میراثی ادبی، که گنجینهای از حکمت، انسانشناسی و معنویت است.
رئیس هیئت امنای انجمن آثار و مفاخر فرهنگی فارس ادامه داد: پژوهشهای حافظشناسی نشان میدهد که اندیشههای او، از نگاهِ شاعرانه به عشق و آزادگی تا فهم حقیقت و معنای زندگی، با پرسشهای بنیادین انسان در همه فرهنگها و اعصار هماهنگ و همسوست.
امیری با تأکید بر اینکه موضوع محوری بیست و نهمین یادروز خواجه اهل راز، «سیمای جهانی حافظ»، بر همین حقیقت استوار است، تصریح کرد: این حقیقت نشان میدهد سخن حافظ، مرز و زبان نمیشناسد؛ او با همه تمدنها، از شرق تا غرب، گفتوگو میکند. چنانچه بسیاری از بزرگان ادبیات و اندیشه دنیا در آثار خویش به عظمت حافظ اشاره کردهاند و او را نه تنها شاعر ایران، که شاعری جهانی دانستهاند.
استاندار فارس با بیان اینکه «این افتخار ماست که میراث معنویِ حافظ، همواره پلی مستحکم برای گفتوگوهای فرهنگی و ادبی میان ملتها رقم میزند»، خاطرنشان کرد: امروز که در وانفسای فقدانِ عقلانیت و خردورزی و عصری که گفتوگوی فرهنگها و تبادل اندیشهها بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است، بازخوانی حافظ و معرفی آثار او در سطح جهانی، نه تنها ضرورتی اجتناب ناپذیر، که وظیفهای تمدنی است.
امیری افزود: پژوهشهای میانرشتهای در حوزه ادبیات، فلسفه، عرفان و ترجمه و معرفیِ بینالمللی آثار او، میتواند سیمای جهانی حافظ را روشنتر و جایگاه ایرانِ فرهنگی را در جهان ارتقا بخشد.
استاندار فارس با تأکید بر اینکه در استان فارس، حافظ نه تنها میراثی ملی، که سرمایهای جهانی به شمار می رود، گفت: پاسداشت آثار او و معرفی سیمایِ جهانیاش، بیانگر تعهد ما به فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی است؛ فرهنگی که همواره الهامبخش اندیشه و هنر در جهان بوده و خواهد بود.
امیری در پایان، ابراز امیدواری کرد: راه حافظ در پرورش انسانهای خردمند تداوم داشته باشد و سیمای جهانی او، همیشه چراغ هدایت و امید برای انسانهای تشنهی معنویت در سراسر جهان باشد.
به گزارش ایبنا؛ در پایان این مراسم که با اجرای موسیقی همراه بود توسط استاندار فارس و مهدی رنجبر مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس از خدمات سید عباس صالحی تقدیر شد.
نظر شما