سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، تالار اهدا کتاب کتابخانه ملی، نیمه شهریور ۱۴۰۴ بهبهانه آیین اهدا ۲۵ هزار عنوان کتاب حجتالاسلام و المسلمین حسن روحانی، رئیس دولت یازدهم و دوازدهم، میزبان چهرههای سیاسی و فرهنگی بود. کتابهای این شخصیت سیاسی تاریخ انقلاب، مجموعهای شامل دوره تحصیل تا اواخر مسئولیت در کسوت رئیس جمهور است؛ مجموعهای به قدمت ۶۰ سال.
روحانی، درحالی که در جمع مهمانان و میزبانان و بین قفسههای تالار کتابهای اهدایی در حرکت بود، برای تورق برخی کتابها متوقف و خاطرات سالهای دور یا نزدیکش را با جمع حاضر به اشتراک میگذاشت. درباره واحدهای درسی روزگار تحصیل، و نمرههای کارنامهاش از انشا و خط تا ریاضی و هندسه؛ از حاشیهنگاری بر کتاب و اینکه کتاب را در محضر کدام استاد فقید خوانده؛ همینطور از موجودی کتابخانهاش که با اهدا ۲۵ هزار جلد به کتابخانه ملی، حالا فقط نزدیک به ۴ هزار جلد را نگه داشته است.
سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگی و صنایع دستی از مهمانان همراه، که علاوه بر تجربه ریاست کتابخانه ملی، وزیر دوره ریاست جمهوری روحانی نیز بوده، اقدام روحانی را دارای دو اثر اجتماعی میداند؛ وقف عام شدن و جریانسازی برای اهدا کتابخانههای شخصی به کتابخانه ملی.
امیرخانی، هم وجود برخی کتابها را منحصربهفرد میداند؛ ازجمله مشروح مذاکرات هستهای که تاکید دارد: «فکر نمیکنم نسخهای از اینها جای دیگری باشد.»
حسامالدین آشنا، دیگر چهره و مهمان این آیین بود که همزمان با مرور خاطرات و تورق کتابهای دوره تحصیل دبستان و تحصیل روحانی، به جمع بازدیدکنندها اضافه شد؛ زمانی که رئیس جمهور اسبق، درباره کارنامه پایان سالش، از نمره حساب و هندسه میگفت و از اینکه مسئولان کتابخانه در دستهبندی و تقسیمبندی موضوعی کتابهایش بازنگری کنند تا منابع حوزه علمیه، کتابهای دوره تحصیل در قم، از کتابهای دیگر جداجدا جانمایی شوند؛ و پاسخ امیرخانی که مرحله دوم ترتیب کتابها با تفکیک موضوعی و لیبلچسبانی انجام خواهد شد.
همان ردیف از قفسه، یک کتاب حقوقی را دست میگیرد، برگهای زرد شده که نشانه عمر طولانی کتاب است را ورق میزند تا به یک نشانی برسد؛ با انگشت اشاره به نام استاد اشاره میکند: «کتابهای حقوقی رو نوشتم که هرکدام را پیش کدام استاد خواندم…»
به ردیف کتابهای انگلیسی که میرسد بر موضوعات ناب آنها تاکید میکند؛ «این کتابها مجموع مقالات روحانی درباره مباحث مختلف سیاسی و اجتماعی است.»
در ردیف کتابهای خطی و چاپ سنگی، به کتابهای دیگری از دوره تحصیل در حوزه علمیه قم میرسد؛ و دستنوشتههایی مربوط به سال ۱۳۴۳ با این نشانیها که درس «لُمعَتین» عمدتاً از محضر آقای آیتالله صلواتی و بخشی هم از آیتالله سیدمحمد علمالهدی تلمز نمودم. کتابهایی که گویا چند دست پیشتر، منبع طلبه دیگری از حوزه بوده و روحانی، خریدارش شده؛ دستخطهای هر دو حوزوی کنار هم.
دکتر نجفقلی حبیبی، دیگر میزبان این آیین نیز به جمع بازدیدکنندگان اضافه میشود؛ گپ و گفت کوتاه و صمیمانه روحانی با این عضو هیئت امنای کتابخانه، به بیان خاطرهای از مطالعه کتاب «مغنی الادیب» از آقای آدینهوند، در ۱۴ سالگی روحانی، یعنی سال ۱۳۴۱ خورشیدی، میرسد.
و در ادامه کتاب «کفایه» و یادی از آیتالله سلطانی طباطبائی؛ پدر همسر رئیس دولت اصلاحات که منبع درسی سالهای ۱۳۵۵ و ۴۶، روحانی بود. دست به کتاب سیوطی میبرد که سالهای تحصیل با جلد دستساز، حفظش کرده بود و دست دیگری بر حاشیهنویسی کتاب: «کتاب سیوطی، سال ۱۳۴۰ نزد استاد آدینهوند معروف به «نحوی» تلمذ کردم.» یا کتاب «قوانین میرزای قمی» با تدریس شیخ مصطفی اعتمادی یا «شرح نظام».
روایتی کوتاه از خاطرههای مدرسه؛ «در مدرسهای که ما درس میخواندیم، ثلث به ثلث، امتحان میدادیم…» در مدرسهای که سال ۱۳۴۰ آیتالله دکتر بهشتی و آقای ربانی شیرازی تاسیس کرده بود. «اولین بار در این مدرسه درس خواندم. درسهایی که پیشتر در قم معمول نبود، ببینید شرح نظام، لمعه، هندسه، حساب، انشا، املا، فارسی، مغنی، حاشیه و خط» و معدلها بین ۱۷، ۱۷ و نیم، ۱۸ یا ۱۸ و نیم. درسهایی غیر درسهای معمول حوزوی...
در ادامه ردیفی از جزوههای نظامی؛ انعکاسی از تجربههای ثبت شده از آموزش نظام. روحانیت در مقام نیروی نظامی.
و خاطرهای دیگر از ۱۲ سالگی و کتاب «عینالحیات مجلسی» است: «صفحات اول کتاب افتاده بود… اینها رو با خط خودم کامل کردم… با قلم و دوات» و شعری بر شناسنامه کتاب با دستخط رئیس جمهور اسبق «گوهرِ معرفت آموز که با خود بِبَری که نصیبِ دگران است نِصابِ زر و سیم»
نظر شما