به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سمینار علمی و تخصصی «صنعت چاپ، حضور هویت‌مند محصولات صنایع غذایی، نساجی و پوشاک در بازارهای جهانی» چهارشنبه (۱۲ شهریورماه) به همت انجمن علمی فناوری چاپ ایران و به میزبانی معاونت صنایع عمومی وزارت صمت و با حضور محسن ترحمی، مدیرکل دفتر صنایع منسوجات و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت و جمعی از پیشکسوتان و صاحب نظران صنعت چاپ برگزار شد.

در ابتدای این نشست، محمد بیطرفان، رئیس انجمن علمی فناوری چاپ ایران در سخنانی با بیان اینکه انجمن از سال ۱۳۹۳ اهتمام ویژه‌ای به برگزاری مراسم روز و هفته فناوری چاپ داشته، با تأکید بر هدف غایی این سلسله سمینارها گفت: انجمن به دنبال آن است که ارتقای برند ملی ایران را در دستور کار قرار دهد تا در همه صنایع مورد توجه واقع شود، او برند ملی را عنصری دانست که قدرت خاصی به ملت‌ها می‌دهد و آنان را در سطح بین‌المللی صاحب صدا می‌کند.

وی افزود: استفاده از ظرفیت صنایع غذایی، نساجی و پوشاک در این عرصه ضروری است و می‌توان کارگروهی ویژه در حوزه برند ملی تشکیل شود تا در بسته‌بندی‌های صادراتی از نمادهای فرهنگ و تمدن ایران بهره گرفته شود.

بیطرفان، با بیان اینکه طبق آمارها ۸ میلیون ایرانی در خارج از کشور زندگی می‌کنند و در صورت حرکت به سمت بسته‌بندی‌هایی با هویت ایرانی، این افراد می‌توانند به‌عنوان سفیران فرهنگی ایفای نقش کنند، ادامه داد: انجمن یک دهه است که به موضوع «nation branding» تمرکز کرده و اگر امروز عبارت «ساخت آلمان» در دنیا جایگاهی ممتاز یافته است، نتیجه همت مردم آن کشور بوده و ما نیز در ایران باید همین الگو را پیاده کنیم.

وی همچنین گفت: سرمایه‌گذاری، حاکمیت، مردم، صادرات، گردشگری و امنیت از عوامل بنیادین در برندسازی ملی به شمار می‌روند. همچنین توجه به محیط زیست، بهره‌برداری از دستاوردهای علمی و تمرکز بر صادرات و گردشگری می‌تواند به شکل مستقیم بر افکار عمومی بین‌المللی اثرگذار باشد.

لزوم حمایت از ۴ هزار واحد صنفی چاپ و نشر

در ادامه این نشست، ترحمی نیز با اشاره به اینکه صنعت چاپ قدیمی‌ترین صنعت کشور بعد از صنعت نساجی است، گفت: نام صنعت چاپ و بسته‌بندی با خلاقیت، نوآوری و پویایی گره خورده و باید از سایر ظرفیت‌ها مثل طراحی و ایده‌پردازی برای تحول این صنعت همت کنیم.

وی صنعت چاپ را قدیمی‌ترین صنعت پس از نساجی دانست و افزود: این صنعت همواره بر پایه خلاقیت، نوآوری و پویایی استوار بوده و بدون این عناصر، حیات آن با مشکل مواجه خواهد شد.

ترحمی با تأکید بر اهمیت شناخت بازار و سلیقه مصرف‌کننده، ادامه داد: متأسفانه مشکلات متعددی از جمله وابستگی به مواد اولیه و دستگاه‌های خارجی، فرسودگی ماشین‌آلات، وضعیت دشوار واحدهای صنفی خرد و نبود نظام‌مندی در این بخش، این صنعت را تهدید می‌کند.

وی اضافه کرد: در حال حاضر حدود چهار هزار واحد صنفی در حوزه چاپ و نشر آسیب دیده‌اند و ضرورت دارد حمایت‌های لازم از آن‌ها صورت گیرد. به گفته وی، دو رویکرد اساسی باید تا سال آینده در دستور کار انجمن قرار گیرد که نخست کاهش وابستگی به واردات و دوم توجه به استانداردهای زیست‌محیطی است.

لزوم توجه به ضعف در زیرساخت‌ها

احمد فتح‌اللهی، کارآفرین مطرح کشور و نایب‌رئیس انجمن علوم و صنایع غذایی ایران دیگر سخنران این نشست بود، وی با اشاره به اهمیت بسته‌بندی در نگاه مصرف‌کننده، گفت: نوع رنگ، طرح و حتی نام شرکت در بسته‌بندی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و باید با نمادها و المان‌های فرهنگی کشور پیوندی درهم‌تنیده داشته باشد.

وی با انتقاد از ناترازی مدیریتی به‌عنوان ریشه بسیاری از مشکلات، ادامه داد: پیش از آنکه از ناترازی انرژی سخن بگوییم باید به ضعف در زیرساخت‌های مدیریتی کشور توجه کنیم.

فتح‌اللهی با اشاره به فعالیت «باشگاه مدیران راه فردا» افزود: در این باشگاه تصمیم گرفته شد نامه‌ای به وزرای مرتبط ارسال شود تا مدیران صنعت چاپ نیز در تصمیمات کلان مدیریتی مشارکت داده شوند.

همچنین غلامرضا شجاع، مدیرعامل تعاونی لیتوگرافان با بیان اینکه صنعت چاپ و بسته‌بندی، صنعتی پیشران است، گفت: بسته‌بندی به‌عنوان نخستین رابط میان مصرف‌کننده و فروشنده نقشی کلیدی دارد، در این میان بسته‌بندی هوشمند اهمیت ویژه‌ای دارد، این حوزه در جهان سال‌هاست با کمک هوش مصنوعی در حال توسعه است، اما ایران در این زمینه فاصله زیادی با سطح بین‌المللی دارد.

وی ادامه داد: صنعت چاپ، صنعتی فراگیر است که ردپای آن در تمامی صنایع دیده می‌شود و گردش مالی آن را دو برابر صنعت گردشگری جهان است، در عین حال این صنعت مشکلاتی مثل فرسودگی ماشین‌آلات، نبود مواد اولیه و افزایش‌های غیرمنطقی قیمت‌ها از جمله چالش‌های جدی پیش‌روی این بخش هستند.

شجاع، اشاره به مشکلات و آسیب‌های فعالان صنعت چاپ در جنگ ۱۲ روزه، عنوان کرد: در این میان صنعت چاپ هیچ حمایتی ندیده است، در جریان جنگ اخیر هیچ‌کس به آسیب‌دیدگان حوزه چاپ توجه نکرده و حتی از حال آنان نیز پرسشی به عمل نیامده است.

در بخش دیگر این نشست، محسن جاوید از فعالان صنعت چاپ و مدیرعامل مجتمع چاپ و بسته‌بندی چاوک نیز با تبریک هفته چاپ بر هویت‌سازی این صنعت به عنوان عامل اصلی در توسعه فرهنگ و تمدن ایران در دنیا اشاره کرد و گفت: حجم گردش مالی صنعت بسته بندی در سال جاری یک و دو دهم ترلیون دلار و به عبارتی بیش از ده برابر بودجه سال ۱۴۰۴ کشورمان ایران است. از سوی دیگر پیش بینی ها این است که این رقم به یک و هشت دهم تریلیون دلار برسد.

وی با اشاره به اینکه کشورهای مختلف دنیا و حتی کشورهایی مثل هند و چین بر هویت و رنگ های بومی و ملی خود توجه می کنند، گفت: متاسفانه کشورمان با وجود داشتن ۲۹ رنگ با هویت ملی از روایتگری‌های ملی و بصری خود استفاده نمی‌کنیم و به عبارتی فرصت سوزی می‌کنیم و گل به خودی هم می‌زنیم.

این فعال صنعت چاپ و بسته‌بندی خاطرنشان کرد: بیش از ۹۰ درصد زعفران در داخل کشور ایران تولید می‌شود اما کمتر از ۱۰ درصد آن به‌نام ایران بسته‌بندی و در بازار ارائه می‌شود.

وی با استفاده از ظرفیت‌های انجمن علمی فناوری چاپ در مسیر هم‌افزایی برای تولید و ورود به بازار با الهام از هویت ملی و برند ایرانی تاکید کرد و گفت: وقتی ۷۰ در صد خرید یک محصول بخاطر بسته‌بندی است چرا ما به موضوع چاپ و بسته‌بندی کم لطف هستیم. باید بدانیم شخصیت محصول به بسته‌بندی و چاپ است و باید به آن توجه کنیم و دیدگاهمان را نسبت به بسته بندی عوض کنیم.

همچنین مریم عطایی‌فرد از پژوهشگاه رنگ در سخنانی بر ارتباط دانشگاه و صنعت در حوزه چاپ و بسته‌بندی تاکید کرد و افزود: یکی از مشکلات این است که صنعت کمتر به استانداردها و تولیدات نوآورانه در پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها علاقه نشان می‌دهد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه رنگ با اشاره به اینکه (اعتبار مالیاتی و استاندارد)؛ دو حلقه مفقوده صنعت چاپ است اظهار داشت: صنعت چاپ می‌تواند استانداردها را خودش تدوین کند و ما که این موضوع به ما ابلاغ شده؛ آن را اجرایی کنیم. از سوی دیگر اعتبار مالیاتی را می‌خواهیم عملیاتی کنیم، باید از دانش تولیدی و ارتقای آن و استفاده آن در صنایع مختلف بهره ببریم، این امکان وجود دارد که به جای پرداخت مالیات، برای توسعه و تجهیز دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها در راستای توسعه خود صنایع بهره برد.

به گفته عطایی‌فرد، می‌توان به جای مالیات، دانش و فناوری را خرید و از آن برای توسعه یک صنعت پیشرو حمایت کرد. این فرصت خوبی است که دولت پیش بینی کرده است.

وی بر نقش‌آفرینی خوب انجمن علمی فناوری چاپ ایران اشاره و بر حمایت از آن تاکید کرد و افزود: تلاش ما تربیت نیروی توانمند در مقاطع ارشد و دکتری در رشته‌های مرتبط با چاپ است و آمادگی داریم بر اساس نیاز های روز فعالیت‌ها را پیش ببریم.

لیلا اروجلو، معاون دفتر صنایع غذایی و دارو وزارت صمت دیگر میهمان این نشست نیز در سخنانی گفت: صنعت چاپ با دو مقوله هنر و صنعت کار دارد و باید بگوییم که این صنعت جذاب یک صنعت مهم و راهبردی است و من افتخار می‌کنم که در هفته علوم و فناوری چاپ در این رویداد مهم حضور یافته‌ام تا بتوانم از نزدیک این روز را تبریک بگویم و با فعالان آن جلسه داشته باشم.

وی افزود: با اشاره به اهمیت صنعت چاپ گفت: صنعت چاپ پایگذار موفقیت بسیاری از صنایع درآمدزای کشور از جمله صنایع غذایی، منسوجات و شرینی و شکلات و … است و من به دستاوردهای خوب این صنعت و فعالان آن تبریک می‌گویم.

اروجلو با بیان اینکه صنایع غذایی بیش از سه میلیارد دلار درآمد دارد و این حاصل استفاده از صنعت چاپ و بسته بندی است.، گفت: دستاوردهای خوب چاپ و بسته بندی در اشتغال و صادرات مایه مباهات است گفت: صنعت چاپ و بسته بندی یک صنعت اشتغالزاست، توسعه صادرات را موجب می شود و برند ملی را در سطح ملی و بین المللی توقیت کرده و ارتقاء می دهد.

همچنین بهنام زنگی، عضو هیئت‌علمی فرهنگستان هنر نیز در این نشست به نقش صنعت چاپ، به عنوان بخش هویت‌ساز برند ملی ایران اشاره کرد و گفت: لزوم استفاده از ایده‌ها و طراحی‌های جدید در توسعه برند ملی کشور به شدت احساس می‌شود.

وی بر لزوم ارتباط بین طراحان، ایده پردازان و تولید کنندگان تاکید کرد و خاطرنشان کرد: اگر ارتباط بین طراحان، ایده پردازان و تولید کنندگان ایجاد شود شاهد تحولات مهمی در توسعه صنعت چاپ و بسته بندی به عنوان بخش هویت ساز در فرهنگ و تمدن ایران خواهیم بود.

همچنین در این نشست، احمد قرنلی، عباس شوکتی، رئیس باشگاه مدیران راه فردا و مدیر عامل مجمع خیرین راه فردا، سجاد سوری، کمال‌الدین قرنجیک، اکبر منتظرین، سیداصغر کیهان، رئیس انجمن بتن، هوشنگ رحتمی، سیف‌اله نیک نامی، احمد ورزیده، سیدابوالفضل حسینی، سیدشجاع‌الدین امامی رئوف، دبیر انجمن نساجی ایران و … بر ارتقاء برند ملی در بازارهای بین‌المللی و نیز ضرورت نقش‌آفرینی بیشتر صنعت چاپ در این زمینه تاکید کردند.