سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – فریبا حیدرپور: زینب موسوی، ۱۶ سال است که به عنوان مربی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان مرکز هندیجان فعالیت دارد. او مدرس قصهگویی، مجری و نویسنده است و اجرای قصههای شیرینش به یادماندنی است. پرشور و با حرارت در میان کودکان مینشید و نرمنرمک قصه محلیاش را برای آنان تعریف میکند. موسوی مقام برگزیده منطقهای بیست و دومین جشنواره بینالمللی قصهگویی در استان فارس، برگزیده استانی جشنوارههای قصهگویی طی سالهای متوالی از ۹۱ تا ۹۸ در اهواز، قصهگوی منتخب ایرانی در بیست و چهارمین جشنواره بینالمللی قصهگویی با حضور قصهگویان کشورهای آرژانتین، ترکیه، کانادا، هند، کلمبیا، کنیا در پاییز ۱۴۰۱، کسب مقام نخست جشنواره ملی حماسهسُرایان، منتخب هشتمین دوره جایزه فیروزه در کشور در بخش عروسک، دریافت نشان فیروزه از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۱۴۰۳ و… در پرونده کاری خود دارد.
او داوری چند دوره جشنواره بینالمللی قصهگویی در استان و استانهای دیگر را نیز برعهده داشته است. در زمینه تألیفات وی میتوان به کتاب «شیرینتر از رطب» قصههای محلی هندیجان، کتاب «بیگک» عصاره فرهنگ هندیجان، داستان کودک انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و انتشار حلقه سیدی قصهگویی از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، اشاره کرد.
زینب موسوی در خصوص ضرورت قصهگویی و خلاقیت قصهگو در انتخاب قصه اینگونه توضیح داد: قصهگویی و علاقه به شنیدن قصه در فطرت آدمی تنیده شده و امکان ندارد کودکی قصه شنیدن را دوست نداشته باشد. عناصری که در قصهها وجود دارد شاکله اصلی آن تخیل و کودک است که عنصر اصلیاش خیالپردازی وخیالورزی است که موجب میشود اشتراک وجه نیاز روحی کودک را ارضا کند.
موسوی افزود: اگر قصهگو کار خود را درست انجام دهد و قصه مناسب را با توجه به گروه سنی و نیازی که بچهها دارند، اصولی اجرا کند، قاعدتاً مخاطب جذب آن شده و زیر تور جادویی قصهگویی او تسخیر میشود. کودک و نوجوان هرکدام به اقتضای خاص خودشان از لحاظ ذهنی، شناختی و فکری تفاوت دارند و قصهگو باید به این اقتضائات توجه کند.
عنصر خلافیت پیشبینی و نوپذیری جزیی از ابزار قصهگویی
وی در خصوص قصهگویی با ابزار بیان کرد: قصهگویی برای کودکان همیشه خواستنی است بهویژه وقتی که با ابزار و وسایل ترکیب شود، جذابیت خاصی پیدا میکند. خوب است که قصهگو ابزارش را در نهایت سادگی انتخاب کند و در عین حال عنصر خلافیت پیشبینی و نوپذیری جزئی از ابزارش باشد، تا کشش بیشتری ایجاد کند و مخاطبش را قدم به قدم با خودش همراه کند.
قصهگوی خوزستانی با تأکید بر اینکه قصهگویی دوره و محدودیت زمانی ندارد، بیان کرد: قصهگویی زمان ندارد و نمیتوان گفت هنری است که متعلق به گذشتگان بوده و چون کودک امروز کارتون میبیند، دیگر نیازی به قصهگویی ندارد. در حالیکه هماکنون در سراسر دنیا از قصهگویی به عنوان یک تکنیک و شیوه غیرمستقیم پیشرو برای انتقال مفاهیم در تربیت و جذب بچهها استفاده میشود.
وی ادامه داد: معلمان، کتابداران، مربیان و والدین اگر شناختشان نسبت به اصول قصهگویی بیشتر شود، بهتر میتوانند از این چهارچوب و قالب در راستای اهدافی که دارند استفاده کنند و یکی از علل اساسی عدم جذب و موفقیت بزرگسالان در قصه گفتن این است که قصهشان را درست انتخاب نمیکنند و علت دیگر این است که آنگونه که شایسته مخاطب است، روایتگری نمیکنند.
آشنایی با متون کهن فارسی، شناخت آداب و رسوم از طریق قصهگویی
موسوی با استناد به برگزاری دوره «آموزش جامع قصهگویی» در هندیجان برای مربیان و کسانیکه در ارتباط با کودک هستند، تصریح کرد: آموزش قصهگویی دورهای کاربردی برای همه افرادی است که با کودکان ارتباط دارند و با یادگیری فنون این هنر اصیل، که البته همچنان قدرت جادویی تاثیرگذاری خود را دارا است، زبان ارتباطی ما با کودک قویتر و آگاهانهتر میشود و از طریق این شیوه جذاب، میتوان از آموزش مسائل درسی و تحصیلی تا انتقال مفاهیم مختلف تربیتی، را دنبال کرد. همچنین آشنایی با متون کهن فارسی، شناخت آداب و رسوم از این طریق محقق میشود.
نویسنده کتاب «شیرینتر از رطب» ادامه داد: آنچه هنرجویان این رشته در کارگاه دریافت میکنند، معجونی از تجربیات مستقیم مدرس دوره طی ۱۷ سال کار تخصصی با کودکان نوجوانان، سالها مطالعه کتابهای مرتبط، تجربه حضور در جشنوارههای مختلف ملی و بینالمللی و همچنین اجرا در صداوسیما و شاگردی اساتید بنام این وادی است و شرکت کنندگان با هویتشان که به قصه تنیده شده است، آشنا شده و علاقه و احساس مسئولیت نسبت به این زیست بوم در آنان بیدار میشود.
شاه کلید قصهگویی
وی ضمن مرور آشنایی با عروسکهای بومی هندیجان افزود: در ادامه راه، از طریق قصههای محلی بود که با عروسکهای بومی آشنا شدم و به فکر زنده کردن عروسکهای بومی افتادم و در نهایت موفق شدم که این عروسکها را ثبت ملی کنم و از احیاگران عروسکهای بومی هندیجانی هستم که اقدامات زیادی در این مسیر صورت گرفت. قصهگویی برای من شاه کلیدی شد تا بتوانم به آیتمهای مختلفی که احساس مسئولیت میکردم، بپردازم. برآیندم از بیان این حرفها برای رسیدن به اصل موضوع قصهگویی است، دروازهای که اگر کلیدش را در دست بگیری و در قفل بچرخانی دنیاهای تازهای، فراروی خودت و مخاطب گشوده میشود.
این قصهگوی خوزستانی گفت: به شخصه در کار برای بچههای کوچک خیلی از ابزار استفاده میکنم و رویکردم هم همیشه این است که ابزار باید حس شگفتی به مخاطب بدهد. نه اینکه یک عروسک دستت بگیری و فقط آن را به سمت بالا و پایین حرکت دهیم بلکه باید از دو ویژگی ابزار غافلگیری و پیشبینی ناپذیری استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه برای فعالیت با کودکان باید به مهارتهای زندگی پرداخته شود، تصریح کرد: بر این باورم که در کار با بچهها باید به سراغ مهارتهای زندگی چون: خود مراقبتی، فن بیان، حل مسئله، گرفتن حق یا خیلی از آیتمهای دیگر برویم و تلاش میکنم در ارتباط با خردسالان در این موضوعات به تولید محتوا بپردازم. باید هنر قصهگویی اصولی و حرفهای را که فنون خاص خودش را دارد، بشناسیم تا اثرگذار شود و بتوانیم از آن بهره ببریم.
وی گفت: همه میتوانند قصه بگویند اما چهطور قصه گفتن خیلی مهم است. اینکه بدانیم چگونه یک قصه را بو کنیم و رایحه واقعی قصه را به مشام مخاطب برسانیم. به باور من اگر قصهگو اصول قصهگویی را بداند و کمی جوهره هنر و ذوق شخصی داشته باشد، میتواند در حین قصه گفتن، تورجادویی برای مخاطبش پهن کند و آن را به یک دنیای اسرارآمیز ببرد و آرام آرام و نرم نرم بر او تاثیر بگذازد.
نظر شما