حسن عبدی‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، درباره کنگره بین‌المللی بزرگداشت علامه ملاعبدالله بهابادی یزدی و معرفی این دانشمند بزرگ گفت: کنگره بزرگداشت علامه ملاعبدالله بهابادی یزدی، با هدف احیای میراث فکری و علمی یکی از مهم‌ترین دانشمندان عصر صفوی برگزار می‌شود. این کنگره چند محور اساسی را دنبال می‌کند. علامه فقط یک متفکر نبود؛ او محور مدیریت نهادهای علمی و دینی (نظیر تولیت آستان علوی در نجف)، مشاور حکومت صفوی و راهبر سنت عقلانی شیعه بود. این نقش‌ها، پرتوی تازه بر سیر تحول نهادهای فکری و سیاسی عصر صفوی می‌اندازند.

وی ادامه داد: علامه ملاعبدالله بهابادی یزدی، فقیه، مفسر، ادیب، حکیم، متکلم و منطق‌دانی برجسته در تاریخ اندیشه اسلامی است. شهرت وی در علوم مختلف به ویژه در منطق، بر میراث منطقی‌اش سایه افکنده است. علامه بهابادی یزدی آثار فراوانی در زمینه منطق تألیف کرده که نیازمند بررسی و تحلیل است. در این راستا، دلایل گرایش وی به تحقیقات منطقی و رقابت‌های فکری‌اش با شخصیت‌های مطرحی چون فارابی، فخر رازی، خواجه طوسی و دیگران، از جمله غیاث‌الدین دشتکی و جمال‌الدین محمود شیرازی قابل توجه است.

دبیر علمی کنگره علامه بهابادی افزود: علامه ملاعبدالله بهابادی یزدی، نه تنها یک اندیشمند و دانشمند برجسته، بلکه نمونه‌ای عالی از تواضع، زهد، تعهد اجتماعی و اخلاص در علم‌آموزی و آموزش بود. سلوک علمی او آمیخته با روحیه پرسشگری عمیق، فروتنی در مقابل حقیقت و انصاف علمی در مواجهه با افکار گوناگون بود. اخلاص، صداقت، پرهیز از تعصب بی‌دلیل و اهتمام به تعلیم و تربیت نسل بعد، از اصلی‌ترین ویژگی‌های اخلاقی او به شمار می‌رود.

عبدی‌پور بیان کرد: هدف کنگره، معرفی جایگاه ممتاز علامه در تاریخ اندیشه اسلامی و تمدن ایرانی - اسلامی است. بررسی می‌شود که چگونه آثار او، از مجرای تدریس منطق و فلسفه و تربیت شاگردان برجسته، زیرساخت فکری مدارس ایران و عراق (به‌ویژه حوزه نجف) را متحول کرده است.

وی یادآور شد: تاکنون حواشی بسیاری بر حاشیه عالمانه علامه بهابادی نوشته شده است. شروح بر حاشیه ملاعبدالله یزدی از آثار مهم و تأثیرگذار درباره اندیشه‌های منطقی ایشان به‌شمار می‌روند. در همین راستا، کمیته احیاء آثار منطقی علامه بهابادی شناسایی، جمع‌آوری و ارزیابی علمی این شروح را در دستور کار قرار داده است. به منظور ارتقای سطح پژوهشی و دسترسی پژوهشگران، مجموعه‌ای از مهم‌ترین و معتبرترین شروح، پس از بررسی و تصحیح انتقادی، در چندین جلد تهیه و تدوین خواهد شد. این طرح گامی اساسی در جهت احیای میراث منطقی و تقویت جریان‌های پژوهشی در حوزه منطق اسلامی است.

عبدی‌پور به خلاصه عملکرد حوزه بین‌الملل دبیرخانه کنگره علامه ملاعبدالله بهابادی یزدی اشاره کرد و گفت: برگزاری نشست‌ها و همایش‌های تخصصی (مجازی و حضوری) با دانشگاه کوفه، مؤسسات ترکیه، عتبه علویه و مراکز علمی ایران، عراق و ترکیه، به منظور بررسی اندیشه و جایگاه علامه و طرح‌ریزی همکاری‌های علمی مشترک، ثبت رسمی همایش بین‌المللی در پایگاه ISC، تقویت اعتبار علمی همایش و ایجاد امکان نمایه‌سازی مقالات و اجرای نشست‌های علمی بین‌المللی به چند زبان (عربی و انگلیسی) و توسعه همکاری با مؤسسات و اندیشمندان عرب، ترک و ایرانی از جمله برنامه‌های دبیرخانه در سطح بین‌الملل بوده است.

این استاد دانشگاه یادآور شد: ایجاد و تقویت ارتباط با دانشگاه‌ها، عتبات مقدسه، مدیران مراکز مهم علمی و فرهنگی عراق، پاکستان و ترکیه، تأسیس کارگروه مشترک مطالعات علامه بهابادی و پروژه‌های میدانی در حوزه نسخه‌شناسی و تاریخ‌نگاری اسناد با همکاری عتبه علویه و عتبه عباسی و افزایش همکاری‌ها با شخصیت‌ها و مدیران برجسته حوزه و دانشگاه جهان اسلام بخشی از برنامه‌های دبیرخانه بوده است.

عبدی‌پور تصریح کرد: از دیگر فعالیت‌های دبیرخانه شناسایی، گردآوری و فهرست‌نگاری نسخ خطی آثار، تهیه مجوز و آغاز پروژه تصحیح و انتشار نسخه‌های ارزشمند از کتابخانه‌های معتبر استانبول، نجف، بغداد و پاکستان، راه‌اندازی کانال‌ها و صفحات خبری به زبان‌های عربی، انگلیسی و ترکی برای معرفی دستاوردها و آثار، تولید مستند و گزارش‌های تخصصی و انتشار ویژه‌نامه‌ها و کتب علمی درباره علامه بهابادی و برگزاری جلسات و دیدارهای تخصصی با تولیت عتبات، شورای بیت‌الحکمه، رایزنی‌های فرهنگی ایران و همکاری فعال در رویدادهای علمی همچون روز جهانی منطق بوده است.

وی به دستاوردهای شاخص این دبیرخانه پرداخت و افزود: مستندسازی، پیگیری و مشارکت فعال برای ثبت روز منطق به نام علامه در تقویم یونسکو و توسعه شبکه همکاری‌های بین‌المللی به‌ویژه با مراکز علمی اروپا و معرفی شخصیت و میراث علامه به محافل علمی مؤثر جهانی از جمله برنامه‌های انجام شده است.

دبیر علمی کنگره علامه بهابادی از برنامه‌های آینده این دبیرخانه خبر داد و افزود: ترجمه و انتشار آثار و مجموعه مقالات کنگره به چند زبان زنده دنیا و انتشار دیجیتال و چاپی، طراحی بسته‌های چندرسانه‌ای و کارگاه‌های علمی بین‌المللی با هدف ارتقای گفتمان علمی و تبادل اندیشه و استمرار همکاری‌ها و برنامه‌ریزی جهت حضور مؤثرتر در مجامع معتبر جهانی از برنامه‎‌های آینده کنگره است.