سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - مرجانه حسین زاده: زندگی در سایه امام رضا (ع)، امام مهربانی‌ها، فرصتی گران‌قدر است که مشهدی‌ها از آن بهره‌مند هستند. همسایگی با خورشید، نه‌تنها مزیتی معنوی، بلکه مسئولیتی فرهنگی را بر دوش ما می‌گذارد، مسئولیتی که با شناخت بیشتر از این امام بزرگوار و گسترش معارف رضوی معنا می‌یابد. شناخت شخصیت، سیره، معارف و فضائل امام رضا (ع)، نه‌تنها برای ارتقای ایمان و معرفت فردی اهمیت دارد، بلکه چراغ راهی برای جامعه در رسیدن به الگوهای اخلاقی و انسانی است. در این مسیر، کتاب‌ها به‌عنوان بهترین ابزار آگاهی‌بخش و ماندگار، نقشی حیاتی ایفا می‌کنند.
ادبیات رضوی، با گنجینه‌ای از کتاب‌های ارزشمند در حوزه تاریخ، سیره، کلام و ادب، ما را با ابعاد مختلف زندگی امام رضا (ع) و آموزه‌های ایشان آشنا می‌کند. معرفی این آثار، به‌ویژه برای ما که در جوار حرم ایشان زندگی می‌کنیم، ضرورتی مضاعف است. این کتاب‌ها الهام‌بخش امروز و چراغ راه آینده‌اند که در سلسله مطالب «چهارشنبه‌ها با کتاب‌های امام‌رضایی» تلاش خواهیم کرد کتاب‌های برجسته‌ای که درباره امام رضا (ع) نوشته شده‌اند و نویسندگان آن‌ها را معرفی کنیم. از زندگینامه‌ها و پژوهش‌های تاریخی گرفته تا آثار ادبی و داستانی، که هر یک می‌توانند پنجره‌ای تازه به افق معارف رضوی بگشایند.
تبیین جایگاه شخصیت علمی، فرهنگی و سیاسی امام رضا (علیه السلام) در منابع اهل سنت، تعامل، همگرایی و افزایش وحدت و همدلی بین شیعه و اهل سنت، ترویج علوم، فرهنگ و معارف رضوی و تبیین جایگاه علمی و دینی امام رضا (علیه السلام) در بین مسلمانان از اهداف کلی تدوین و انتشار کتاب «امام علی‌بن‌موسی الرضا (علیه السلام) در منابع اهل سنت» است که در سال ۱۳۹۷ به مناسبت دهه کرامت در بنیاد پژوهش‌های اسلامی به دبیری حسین لطیفی مدیر گروه کلام اسلامی بر گزار شده است.
حسین لطیفی، نویسنده، نسخه‌شناس، مدرس و مصحح در حوزه تراث اسلامی متولد ۴۵ در صومعه سرا و ساکن مشهدالرضا (ع) و مدیر گروه کلام اسلامی بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی است. او که صاحب آثار و مقالات متعدد در حوزه فلسفه، کلام اسلامی و معارف رضوی است تا کنون کتاب‌هایی نظیر «معجم المصطلحات الفلسفیه»، «معجم اعلام المتکلمین، سه رساله در نقد عرفان»، «امام علی بن موسی الرضا محور وحدت و کرامت» را روانه بازار کتاب کرده است. م
عرفی کتاب «امام علی‌بن‌موسی الرضا (علیه السلام) در منابع اهل سنت»
کتاب «امام علی‌بن‌موسی الرضا (علیه السلام) در منابع اهل سنت» با هدف تبیین جایگاه شخصیت علمی، فرهنگی و سیاسی امام رضا (علیه السلام) در منابع اهل سنت، تعامل، همگرایی و افزایش وحدت و همدلی بین شیعه و اهل سنت، ترویج علوم، فرهنگ و معارف رضوی و تبیین جایگاه علمی و دینی امام رضا (علیه السلام) در بین مسلمانان نگاشته شد.
در طلیعه این کتاب به قلم حسین لطیفی می‌خوانیم: امام علی بن موسی الرضا (علیه السلام) حقیقتی نورانی است که انوار درخشان شخصیت و دانش او، تنها در مکتب شیعه نبوده، بلکه شعاع نورش سایر فرق و مذاهب اهل سنت را نیز فراگرفته، به‌گونه‌ای که آنان را به بیان سخنانی در ستایش و مدح آن حضرت وادار کرده است. شخصیتی است که به اعتراف عام و خاص، عالم آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) و پاره تن رسول خدا می‌باشد. بزرگواری که بزرگان اهل سنت، در برابر شخصیت نورانی آن حضرت و زیارت مضجع شریفش متواضعانه سر تعظیم فرود آورده و ادای احترام می کنند و زیارت مرقد پاکش را سنت و فضیلت می‌انگاشتند. چنانکه ابن‌راهویه به هنگام ورود امام رضا (علیه السلام) به حوالی نیشابور به نشانة مودّت و احترام، مهار مرکب امام را به دوش کشید و گفت: «به روز قیامت نزد ملک علاّم جلّ جلاله وسیله نجاح و وصیله فلاح من این است که روزی در دنیا خادم و مهارکش مرکب حضرت سلطان امام رضا (علیه السلام) خود بوده‌ام»
و بزرگان دیگر مثل ابن حبّان بُستی شافعی (۳۵۴ ه.ق) که می گوید: «بارها به زیارت قبر امام رضا (علیه السلام) مشرف شدم و در زمان اقامتم در طوس هرگاه با مشکلی روبه‌رو می‌شدم به زیارت قبر امام رضا (علیه السلام) -که درود و سلام خدا بر جدش و او باد- می‌رفتم و از خدا می‌خواستم مشکلم را بر طرف سازد و خداوند مشکل مرا حل می‌کرد و بارها این موضوع را تجربه کردم». و نیز محمدبن‌علی‌بن‌سهل (۴۰۵ ه.ق) از فقیهان بنام شافعی دراین‌باره گفته است: «هر مشکلی از امور دینی و دنیوی بر من عارض می‌گشت برای حل آن گرفتاری، به زیارت مرقد مطهر امام رضا۷می‌رفتم و درکنار آن بقعه متبرکه دعا می‌کردم و حاجتم برآورده و مشکلم برطرف می‌شد و این موضوع برایم به‌صورت عادت درآمده و به تجربه نیز ثابت شده بود» و سایر علمای اهل سنت که هر کدام با بیان‌های مختلف مرجعیت قبر امام رضا (علیه السلام) را بیان کردند. این واقعیت و اعتراف بزرگان اهل سنت که در قرن سوم بیان گشته است حدود ۴۰۰ سال قبل از ابن تیمیه (۶۶۱–۷۲۸ ه.ق) و ۸۰۰ سال قبل محمد بن عبد الوهاب (۱۱۱۵–۱۲۰۶ ه.ق) بیان شده است. که همگی گواهی بر بطلان آراء و عقاید وهابیت در زمینه زیارت و توسل به ائمه اطهار و بزرگان دین به شمار می‌آید.
کتاب، محصول همایش امام رضا (علیه السلام) در منابع اهل سنت است
حسین لطیفی در توضیح سابقه تدوین این اثر به خبرنگار ایبنا گفت: همایش امام رضا (علیه السلام) در منابع اهل سنت با همت گروه کلام و اندیشه اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی در سال ۱۳۹۷ در ۴ محور کلی «شخصیت و سیره علمی و عملی امام رضا (علیه السلام)»، «میراث حدیثی»، «میراث کلامی» و «نگره‌های تاریخی» با هدف تبیین جایگاه شخصیت علمی، فرهنگی و سیاسی امام رضا (علیه السلام) در منابع اهل سنت، تعامل، همگرایی و افزایش وحدت و همدلی بین شیعه و اهل سنت، ترویج علوم، فرهنگ و معارف رضوی و تبیین جایگاه علمی و دینی امام رضا (علیه السلام) در بین مسلمانان برگزار شد.
وی افزود: در واقع این اثر محصول آن همایش است که به اهتمام اینجانب تدوین و منتشر شده است. در واقع مجموعه حاضر با هدف ترویج فرهنگ و معارف رضوی برای دستیابی به تعامل و همگرایی و افزایش وحدت و همدلی میان اهل‌سنت و شیعه، تلاش می‌کند ابعاد مختلف حیات نورانی «امام علی بن موسی الرضا (علیه السلام) در منابع اهل‌سنت» را در حوزه سیره علمی و عملی، فضایل و کرامات، ولایتعهدی، روایات، شهادت، زیارت و مرجعیت مضجع شریف آن حضرت با رویکرد توصیفی و و تحلیلی ترسیم نماید.
تحلیل محتوایی روایات اهل سنت درباره امام هشتم
لطیفی گفت: بخش نخست شامل محورهایی اعم از «تحلیل محتوایی روایات اهل سنت درباره امام رضا (علیه السلام)»، «امام رضا (علیه السلام) به عنوان اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در میان اهل سنت»، «سیره اخلاقی و معنوی امام رضا (علیه السلام) از نگاه اهل سنت»، «مقام علمی امام رضا (علیه السلام) در منابع اهل سنت»، «جایگاه فرهنگی امام رضا (علیه السلام) در روایات اهل سنت»، «سیره سیاسی امام رضا (علیه السلام) نزد اهل سنت»، «مناقب و کرامات امام رضا (علیه السلام) از دیدگاه عالمان اهل سنت» و «شهادت امام رضا (علیه السلام) به روایت اهل سنت» است.
میراث حدیثی
لطیفی افزود: محورهای بخش میراث حدیثی شامل «جایگاه حدیثی امام رضا (علیه السلام) در منابع اهل سنت»، «احادیث - فقهی و اخلاقی- رضوی در متون روایی اهل سنت»، «بازخوانی حدیث سلسلة الذهب در منابع اهل سنت»، «تحلیل محتوایی حدیث سلسله الذهب با تأکید بر منابع اهل سنت»، «تجلی توحید در حدیث سلسلة الذهب»، «بررسی احادیث امام رضا (علیه السلام) از پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در منابع اهل سنت»، «بررسی حدیث ایمان در متون روایی اهل سنت»، «راویان حدیث سلسلة الذهب»، «امام رضا (علیه السلام) به روایت حاکم نیشابوری» و «روایات تفسیری امام رضا (علیه السلام) در منابع اهل سنت» می‌شود.
میراث کلامی
وی ادامه داد: محورهای بخش میراث کلامی موضوعاتی همچون «مکاتب کلامی در عصر امام رضا (علیه السلام)»، «بررسی و تحلیل نصوص دالّ بر امامت امام رضا (علیه السلام) در منابع اهل سنت»، «خطبه توحیدیه امام رضا (علیه السلام) به روایت اهل سنت»، «تحلیل محتوایی مناظره‌های امام رضا (علیه السلام) با معتزله»، «بررسی و تحلیل مناظره های امام رضا (علیه السلام) با اهل حدیث»، «بازخوانی مناظره امام رضا (علیه السلام) با سلیمان مروزی»، «بررسی و تحلیل مناظره های امام رضا (علیه السلام) با علی بن محمد بن جهم»، «غالیان و اهل حدیث در عصر امام رضا (علیه السلام) را در بر می‌گیرد.
نگره‌های تاریخی
پژوهشگر بنیاد پژوهش‌های اسلامی با اشاره به محورهای بخش نگره‌های تاریخی گفت: «نقش اهل سنت در ترویج و گسترش فرهنگ رضوی»، «ولایتعهدی امام رضا (علیه السلام) از منظر علمای اهل سنت»، «هجرت امام رضا (علیه السلام) از مدینه به مرو به گزارش مورخان اهل سنت»، «فضیلت زیارت امام رضا (علیه السلام) از دیدگاه اهل سنت»، «زائران برجسته اهل سنت به مشهد الرّضا (علیه السلام)»، «مدفونان برجسته اهل سنت در حرم رضوی»، «فضل بن شاذان در نگاه اهل سنت»، «جایگاه علمی اباصلت هروی نزد اهل سنت» و دیگر موضوعات مرتبط با امام رضا (علیه السلام) در منابع اهل سنت از جمله محورهای این اثر است.
نظر شما