روبرت واهانیان در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در رشت، با اشاره به اهمیت رشت و تاریخ این شهر اظهار داشت: در رشت از قبل هفت محله داشتیم و اکنون هم همینطور است و این محلهها شامل «خمیران کیاب»، «کیاب چمارسرا»، «استادسرا»، «بازار»، «صیقلان»، «زاهدان» و «خمیران زاهدان» است.
وی که مرمت برج تاریخی ساعت شهرداری رشت را نیز انجام داده، در معرفی کتابی که به رشته تحریر درآورده است، گفت: این کتاب شامل هفت قسمت است که پنج قسمت آن نقشههای پنجگانه رشت از سال ۱۲۴۹ تا ۱۳۴۵ خورشیدی را شامل میشود و این پنج نقشه یک قرن را پوشش دادهاند.
به گفته واهانیان؛ به طور متوسط هر ۲۵ سال یکبار یک نقشهبرداری سراسری از شهر رشت انجام شده و من این تاریخ را از نقشههای جغرافیایی بیرون آوردهام.
وی با بیان اینکه کتاب را غیرتخصصی نوشتهام تا همه مخاطبان بتوانند آن را بخوانند، افزود: حاصل پژوهشهای من، یک کتاب تاریخی است که بر پایه یک نقشه نوشته شده از این رو یک مدرک فنی هم محسوب میشود.
این معمار و گیلانشناس خاطرنشان کرد: با این وجود دو قسمت آخر این کتاب یعنی پنجم و ششم کاملاً تخصصی است و بخش اخیر یعنی ششم؛ شامل پراکندگی اماکن زیارتی و مذهبی در شهر رشت است.
وی با یادآوری اینکه ایران کشوری اسلامی است، گفت: هر زمان که عدهای برای زندگی در مکانی جمع میشدند، نمادی مذهبی میساختند، بر این اساس توجه و تحقیق درباره پراکندگیهای زیارتی و مذهبی، ما را در رسیدن به یافتههایی در خصوص زیستگاههای انسانی که قدیمیترین نقاط شهر محسوب میشود، یاری میرساند.
کتاب «رشت به روایت پنج نقشه تاریخی»، حاصل پژوهش و نگارش روبرت واهانیان معمار، شهرساز و گیلان شناس است که در ۱۳۳ صفحه توسط نشر فرهنگ ایلیا منتشر شده و هفتم خردادماه جاری رونمایی شد.
این کتاب منبعی مستند پیش روی علاقهمندان به رشت پژوهی قرار میدهد و پژوهشی قابل تأمل در شناخت شهر رشت و اثری دقیق و موشکافانه است.
روبرت واهانیان دانشآموخته رشته معماری دانشگاه تهران و یکی از سرشناسترین پژوهشگران حوزه رشت شناسی است که تاکنون مقالات متعددی درباره تاریخ این شهر نوشته است. او در این کتاب که حاصل سالها پژوهش و مستندنگاری او درباره بافت تاریخی شهر رشت است، با رجوع به پنج نقشه تاریخی این شهر (سالهای ۱۲۴۹، ۱۲۹۶، ۱۳۲۷، ۱۳۳۲ و ۱۳۴۵ خورشیدی) دست به استخراج اطلاعات نوشتاری و ترسیمی نقشههای موجود زده و محتوای تاریخی آنها را به تفکیک در جداول سی و شش گانه آورده است.
به اعتقاد محققان؛ ایجاد بنای اولیه شهر رشت به احتمال زیاد به پیش از اسلام و به دوره ساسانیان باز میگردد اما در ۱۲ دی سال ۹۳۶ هجری شمسی سلطان محمود که از سوی شاه طهماسب صفوی به عنوان نماینده او انتخاب شده بود، به رشت وارد شد و با ورود او به این شهر، رشت به عنوان مرکز استان گیلان انتخاب شد.
رشت در مرکز واقعی جغرافیایی گیلان واقع شده به طوری که این شهر پیوند دهنده تمامی شهرستانهای استان در بخشهای غربی، شرقی، شمالی و جنوبی است، رشت به خاطر برخورداری از این موقعیت از دوره صفویه به بعد به عنوان پایگاه تجاری بوده که ایران را از طریق بندر پیربازار و انزلی، بندر بادکوبه و بندر دربند، آستاراخان و تفلیس و اروپا پیوند می داد.
نظر شما