سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): کتاب «شهر و دیوارهای نامطمئن آن» جدیدترین رمان نویسنده شناخته‌شده ژاپنی، هاراکی موراکامی است. به همین بهانه با مترجم کرمانی این اثر، امیر بهروز قاسمی کرمانی درباره مترجم رمان «شهر و دیوارهای نامطمئن آن» اثر هاروکی موراکامی به گفت‌وگو نشستیم.
ترجمه این کتاب را از چه زمانی آغاز کردید و فرآیند ترجمه چه مدت زمان برد؟
این رمان را از نسخه انگلیسی به فارسی برگرداندم و فرایند ترجمه حدود چهار ماه به طول انجامید. ترجمه آثار موراکامی به دلیل پیچیدگی و ظرافت‌شان به دقت بالایی نیاز دارد و من تلاش کردم فضای داستان را به بهترین شکل برای خوانندگان فارسی‌زبان بازسازی کنم.
در مسیر ترجمه این اثر چه چالش‌هایی پیش روی شما قرار داشت؟
یکی از دشوارترین جنبه‌ها، بازآفرینی فضای سورئال و چندلایه داستان بود. موراکامی در این اثر، واقعیت و خیال را به‌شکلی درهم می‌آمیزد که گاه خواننده در جهانی ناشناخته غرق می‌شود. انتقال این فضا به فارسی، به‌گونه‌ای که هم اصالتش حفظ شود و هم برای مخاطب قابل‌فهم باشد، نیاز به دقت و ظرافت داشت. همچنین، حفظ لحن خاص نویسنده و احساسات درونی شخصیت‌ها اهمیت بسیاری در این زمینه دارد.
جابجایی‌های زمانی و مکانی در سیر داستان نیز درک روایت را دشوار می‌کرد و باید به‌گونه‌ای ترجمه می‌شد که خواننده بتواند جریان داستان را به‌راحتی دنبال کند.
این رمان در مقایسه با دیگر آثار موراکامی چه ویژگی‌هایی دارد که آن را متمایز می‌کند؟
موراکامی همواره به خلق فضاهای رمزآلود و شخصیت‌هایی که میان واقعیت و رویا سرگردانند، علاقه نشان داده است. این ویژگی در کتاب «شهر و دیوارهای نامطمئن آن» نیز به چشم می‌خورد اما پیچیدگی روایی این اثر آن را یک گام فراتر می‌بَرد.
این رمان نه‌تنها به کاوش در هویت و معنا می‌پردازد، بلکه به دیوارها چه به‌صورت مادی و چه به‌عنوان نماد محدودیت‌های ذهنی توجهی ویژه دارند. این درون‌مایه‌ها، مطالعه کتاب را به تجربه‌ای متفاوت و عمیق تبدیل می‌کند.
عنوان «شهر و دیوارهای نامطمئن آن» چگونه انتخاب شد؟ آیا از نام اصلی گرفته شده است؟
بله، این عنوان ترجمه مستقیم نام اصلی کتاب است. انتخاب این نام به این دلیل بود که مفهوم دیوار، چه در معنای واقعی و چه به‌عنوان نمادی از موانع درونی، در قلب داستان قرار دارد. این نام نه‌تنها درون‌مایه اثر را به‌خوبی نشان می‌دهد، بلکه حس کنجکاوی خواننده را هم برمی‌انگیزد.
استقبال مخاطبان از این ترجمه تا به امروز چگونه بوده است؟
خوشبختانه بازخوردها بسیار مثبت بود، بسیاری از خوانندگان از روان بودن متن و لذت خواندن آن صحبت کردند. نقدهایی هم دریافت کرده‌ام که نشان می‌دهد توانسته‌ام سبک خاص موراکامی را حفظ و در عین حال، تجربه‌ای خوشایند برای مخاطب فارسی‌زبان ایجاد کنم که این برایم بسیار ارزشمند است.
پیش از این چه آثاری را به فارسی ترجمه کرده‌اید؟
کارم را با ترجمه شعرهای کوتاه از شاعران نامدار جهان آغاز کردم که تجربه‌ای دلپذیر بود. نخستین تجربه‌ام در ترجمه ادبیات داستانی، رمان «پسرک می‌آید» اثر هان کانگ بود که با عنوان «اشک‌های گوانگجو» به فارسی ترجمه شد اما به دلیل طولانی بودن فرآیند دریافت مجوز، هنوز در نوبت چاپ است. سپس داستان «پاسخ منفی است»، نوشته فردریک بکمن را ترجمه کردم که به‌سرعت پس از انتشار نسخه اصلی به دست خوانندگان فارسی‌زبان رسید. این اثر با استقبال خوبی مواجه شد، اما به دلیل برخی محدودیت‌ها در پخش، در فروش به نتیجه دل‌خواهم نرسیدم.
«شهر و دیوارهای نامطمئن آن» سومین تجربه در ترجمه آثار داستانی بود و به نظرم، پخته‌تر از کارهای پیشین به شمار می‌آید.
پیش از ورود به عرصه ترجمه، در حوزه ادبیات چه فعالیت‌هایی داشتید؟
فعالیت‌های ادبی‌ام به دوران دبیرستان و تاسیس انجمن ادبی هنری صبا در مشهد باز می‌گردد، این انجمن که به کمک چندتن از دوستان آن را پایه‌گذاری کردم، از پرمخاطب‌ترین محافل ادبی آن سال‌های مشهد بود. پس از آن در دوران دانشجویی در کرمان با شاعران و نویسندگان کرمانی ارتباط نزدیکی داشتم، در چندین جشنواره شعر شرکت کردم و کسب چند مقام در این رویدادها، از دستاوردهای آن دوره بود. این تجربه‌ها به‌علاوه خوانش آثار بزرگ جهان ادبیات به من کمک کرد تا با زبان و سبک‌های مختلف نوشتاری آشنا شوم و این شناخت در مسیر ترجمه بسیار مؤثر افتاد.
برنامه‌ی بعدی شما در زمینه ترجمه چیست؟
همیشه به دنبال آثاری هستم که بتوانند تجربه‌ای نو و متفاوت برای خوانندگان به ارمغان بیاورند. در حال حاضر مشغول ترجمه آخرین اثر هان کانگ هستم که در سال ۲٠۲۴ نوبل ادبیات را کسب کرد. به‌زودی خبرهای بیشتری در این زمینه خواهید شنید.
نظر شما