به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست رونمایی از کتاب «بانوی چریک؛ روایت داستانی از زندگی مرضیه حدیدچی (دباغ) دوشنبه ۲۹ اردیبهشت در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس برگزار شد.
شیرین زارع‌پور، نویسنده کتاب «بانوی چریک؛ روایت داستانی از زندگی مرضیه حدیدچی (دباغ)»، در آئین رونمایی از این اثر، ابتدا با شکرگزاری از خداوند متعال برای توفیق قدم برداشتن در مسیر معرفی شهیده دباغ، از همکاری خانواده این شهیده گرانقدر، به‌ویژه «دختران شهیده» یعنی حکیمه، راضیه، ریحانه و رضوانه، قدردانی کرد و گفت: بنده به‌واسطه نزدیکی و صمیمیتی که طی مدت تدوین و نگارش کتاب با دختران شهیده دباغ داشته‌ام، آنها را «خاله» خطاب می‌کنم.
او با اشاره به اینکه خاله حکیمه بدون هیچ‌گونه درخواستی از سوی او، برای همکاری تماس می‌گرفتند، افزود: خاله راضیه وقایع را به‌قدری زیبا و با جزئیات تعریف می‌کردند که گویی خودشان نویسنده بودند و برخی قسمت‌های کتاب، مانند ماجرای گرفتن آب‌لیموها که شغل محمدحسن دباغ بود، عیناً با زبان ایشان نگاشته شده است. همچنین، هر روز با خاله ریحانه در تماس بودم و بخش‌های نوشته‌شده را برای ایشان می‌خواندم و از نظراتشان بهره‌مند می‌شدم.
نویسنده کتاب «بانوی چریک» با بیان اینکه در گفتگو با خاله رضوانه برای پرسش درباره خاطرات زندان، احساس خجالت می‌کرده است، تصریح کرد: در اولین دیدارمان در امامزاده روح‌الله، اصلاً نتوانستم درباره زندان سؤال کنم، اما پس‌ازاینکه چند خانم زائر دیگر این سؤالات را مطرح کردند، ایشان شروع به بیان خاطرات زندان کردند و من از اینکه آن صحنه‌ها برایشان یادآوری شد، حقیقتاً خجالت‌زده شدم.
او به تلاش برای گردآوری اسناد اشاره کرد و گفت: الحمدالله با کمک‌های فراوان، به تمام اسناد موجود از خانم دباغ و رضوانه خانم که همراه زندان مادر بودند، دست یافتیم، هرچند تنها بخش کوچکی از آن برای کتاب قابل استفاده بود.
زارع‌پور با تأکید بر اینکه نگارش این کتاب در راستای پاسخ به یکی از دغدغه‌های رهبر معظم انقلاب در خصوص انجام کارهای هنری برای شهدا بوده است، اظهار کرد: کار نگارش کتاب «بانوی چریک» از حدود آبان‌ماه ۱۴۰۲ و به‌طور رسمی از پانزدهم دی‌ماه آغاز شد و قرار بود روایتی داستانی و درعین‌حال کاملاً مستند باشد. تفاوت اصلی این کتاب با آثار قبلی در این است که در آنها، راوی خود خانم دباغ بودند که کمتر از خودشان تعریف می‌کردند، اما «بانوی چریک» بر اساس مصاحبه با ۹۰ راوی دیگر شکل گرفته است.
او همچنین از نگارش کتاب دومی خبر داد که به‌زودی منتشر خواهد شد و اعلام کرد: برخی مطالب در قالب روایی کتاب اول نمی‌گنجید، لذا کتاب دومی تدوین شد که کاملاً مستند و بر اساس روایت همان ۹۰ راوی است و به استخراج الگوهای متعدد از زندگی و سیره خانم دباغ می‌پردازد؛ زیرا اگرچه راویان، مستقیماً ایشان را الگو خطاب نمی‌کردند، اما از لابه‌لای خاطراتشان، الگوهای بسیار زیادی قابل‌استخراج بود که سرفصل‌های کتاب دوم را تشکیل داده است.
نویسنده کتاب «بانوی چریک» در خصوص انتخاب این عنوان برای کتاب توضیح داد و عنوان کرد: این عنوان برگرفته از بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار مهرماه ۱۴۰۳ ایشان با دست اندرکاران برگزاری دومین کنگره شهدای استان همدان است که از شهیده دباغ با عنوان «بانوی چریک» یاد کردند. علاوه بر این، به اعتقاد من، خانم دباغ در تمام طول عمر خود، از هفت‌سالگی و مبارزه با معلم مکتب‌خانه‌اش تا زمان شهادت و تحمل جراحات شکنجه، همواره در حال مبارزه بودند و مصداق یک چریک واقعی به شمار می‌روند.
او با اشاره به ترجمه کتاب «بانوی چریک» به زبان انگلیسی، تصریح کرد: متأسفانه علی‌رغم دغدغه دوستان، این ترجمه هنوز برای چاپ پذیرفته نشده و انشاالله با رفع برخی مشکلات در این زمینه شاهد انتشار آن خواهیم بود.
زارع‌پور به چالش‌های گردآوری اطلاعات نیز اشاره کرد و گفت: برخی افراد متأسفانه همکاری نکردند. همچنین آقای جواد معطری که قرار مصاحبه با ایشان هماهنگ شده بود، پیش از انجام مصاحبه به رحمت خدا رفتند. خانم پولکی نیز که در مشهد بودند، پس از انجام مصاحبه، چند روز بعد از بازگشت از مشهد، دار فانی را وداع گفتند و دوستان دیگری نیز بودند که پیش از آنکه موفق به مصاحبه با آنها بشویم، از دنیا رفتند.
او افزود: بزرگانی بودند که بیشترین اطلاعات را از دوران حضور خانم دباغ در نوفل‌لوشاتو داشتند، اما تاکنون موفق به انجام مصاحبه با آنها نشده‌ایم.
نویسنده کتاب «بانوی چریک» با اشاره به اینکه این کتاب در حدود ۴۴۸ صفحه و شامل ۱۴ فصل به همراه اسناد و تصاویر است، بیان کرد: این کتاب دوران کودکی تا شهادت خانم دباغ را روایت می‌کند، هرچند بسیاری از خاطرات و ناگفته‌ها باقی مانده که جای کار برای پژوهش‌های آتی را باز می‌گذارد و اگر کسی بخواهد شروع به نوشتن کند، امکان استخراج مطالب تازه همچنان وجود دارد.
بخش تکان‌دهنده کتاب خواننده را به فکر فرو می‌برد
در ادامه این برنامه سردار شریف درباره پرداختن به سرگذشت خانم دباغ در قالب کتاب توضیح داد: بعد از بیانات مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) در یادواره شهدای همدان در پاییز سال ۱۴۰۲ درباره مرحوم دباغ، این مرکز احساس وظیفه کرد.
او افزود: با وجود اینکه قبلاً کارهای دیگری درباره این شخصیت مبارز منتشر شده است، اما این کار متفاوت است چراکه کتاب برگرفته از روایتی صادقانه است.
مشاور فرمانده کل سپاه با اشاره به اینکه در این کتاب به سرگذشت مبارزاتی خانم دباغ و شکنجه‌های که در زندان‌های رژیم شاه از سر گذرانده اشاره شده است، گفت: بخش تأثیرگذار و تکان‌دهنده کتاب و آنچه خواننده را به فکر فرو می‌برد، این است که این نظام و انقلاب اسلامی با چه دشمنانی روبه‌رو بوده و چه سختی‌هایی را پشت سر گذاشته است و این استقلال و آزادی، محصول تلاش‌ها و زحماتی است که خانواده‌ها در عرصه مبارزه حضور داشته‌اند.
سردار شریف اظهار کرد: در جای‌جای این کتاب دشواری‌هایی که یک مبارز انقلابی با آنها مواجه بوده را می‌بینیم؛ سرتاسر مبارزات خانم دباغ را که نگاه کنیم چیزی جز این نمی‌بینیم که گفته اند ما مسلمانیم و پایبند به شرع مقدس اسلام و کشور ما است.
رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با بیان اینکه دشمنان قسم‌خورده نظام و صهیونیست‌ها به دنبال القاء تضعیف در کشور هستند اما انقلاب و نهضت بدون توقف همچنان ادامه دارد، گفت: معرفی الگوهایی مثل خانم دباغ برای جوانان و زنان جامعه ما می‌تواند پیام‌های تاثیرگذاری داشته باشد.
او با اشاره به اینکه از برجسته‌ترین وجوه شخصیتی خانم دباغ مادر بودن و نقش او در استحکام خانواده است، گفت: مبانی دینی و فرهنگ دینی و پیروی از ولایت فقیه و رهبری و نیز استحکام خانواده در کشور به ویژه نقش مادر می تواند عوامل قوام انقلاب اسلامی باشد.
مشاور فرمانده کل سپاه تصریح کرد: دشممنان به این نتیجه رسیده اند برای غلبه بر ایران، باید استحکام خانواده را متزلزل کنیم. تمام نسخه فعالیت‌های فرهنگی آنها در شبکه‌های اجتماعی گسترده و بهره‌گیری از ابزارهای روز برای این است که استحکام خانواده در ایران را متزلزل کنند البته ما از روندی که جوانان عزیز کشورمان طی می‌کنند، ناامید نیستیم و مطمئن هستیم شهید همت‌ها، شهید فهمیده‌ها و شهید سلیمانی‌ها را هنوز داریم و طراحی‌های دشمن نمی‌تواند تأثیر تعیین‌کننده‌ای داشته باشد.
ضرورت آشنایی نسل حاضر با اسطوره‌های انقلاب
حسن علایی فعال نیز در ادامه آیین رونمایی کتاب «بانوی چریک» ضمن قدردانی از خانواده و همرزمان مرحومه مرضیه دباغ و راویانی که برای نگارش این کتاب همراهی کردند، اظهار کرد: نویسنده این کتاب در تهران، مشهد، همدان و سایر شهرها با ۹۰ راوی گفت‌وگو کرده است و این کتاب نشان می‌دهد اگر مؤلفه‌های یک کتاب خوب، یعنی موضوع خوب، نویسنده خوب، راویان خوب و اسناد و مدارک خوب کنار هم جمع شوند، می‌توان کتاب خوب و اثربخش منتشر کرد.
او با اشاره به اینکه یکی از فعالیت‌های عمده در گروه مطالعات فرهنگی - اجتماعی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس تدوین و تألیف زندگی‌نامه مستند فرماندهان شاخص دفاع مقدس است ادامه داد: این برنامه بیش از ۱۳۰ فرمانده شاخص دوران دفاع مقدس را در بر می‌گیرد و در این فهرست بلندبالا، نام مرحومه دباغ هم بود اما فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در سال ۱۴۰۲ درباره این بانوی نمونه، انگیزه ما برای تدوین این کتاب را چندین برابر کرد و بلافاصله پس از آن بیانات، این موضوع در دستور کار قرار گرفت و با همت یکی از نویسندگان متعهد و توانمد، کار به سرانجام رسید.
علایی فعال با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب در دیدار با دست‌اندرکاران ستاد بزرگداشت شهدای استان‌ها بر چند مورد از جمله تأثیرگذاری و تحول‌آفرین بودن کتاب تمرکز کردند، تصریح کرد: کتاب بانوی چریک یکی از اثرگذارترین کتاب‌هایی است که در این حوزه تدوین شده است؛ بنده چون درگیر این کتاب بوده‌ام و بنا به وظیفه چندباری این کتاب را مطالعه کرده‌ام، با قاطعیت عرض می‌کنم که یکی از افتخارات مرکز اسناد در حزوه فعالیت‌های عمومی و مخاطب عام انتشار همین کتاب است.
مدیر گروه مطالعات فرهنگی – اجتماعی مرکز اسناد با بیان اینکه تلاش خانم زارع‌پور به تدوین و تألیف همین کتاب ختم نمی‌شود، گفت: به زودی کتاب دوم درباره این شخصیت برجسته منتشر می‌شود؛ کتاب بانوی چریک یک روایت داستانی از زندگی مرحوم دباغ است و مخاطبان بزودی با کتاب مستند زندگی وی نیز آشنا خواهند شد.
علایی با قدردانی از زحمات نویسنده و همراهی صمیمانه خانواده دباغ که تولید این کتاب مرهون همراهی و مشارکت آنان است، ادامه داد: خوشحالیم که مرکز اسناد توانسته این کتاب وزین و فاخر را منتشر کند. درباره چنین شخصیت‌هایی اعتقاد ما این است که باید کتاب‌های متعددی تألیف و تدوین شود و نباید به یکی دو کتاب بسنده کرد. باید نسل حاضر با این اسطوره‌ها و شخصیت‌های بنام انقلاب اسلامی آشنا شوند و این کتاب سهم ارزنده‌ای در این رابطه ایفا کرده است. امیدواریم مخاطب نیز از خواندن آن تأثیر بپذیرد همچنان که ما نیز از مطالعه این کتاب، خصوصاً فصل ششم که به مبارزات و سال‌های زندان ایشان معطوف می‌شود، واقعاً تأثیر پذیرفتیم.
او مرحومه دباغ را مصداق بارز آیه شریفه «الَّذِین یُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللّهِ وَ یَخْشَوْنَهُ وَ لایَخْشَوْنَ أَحَداً إِلاَّ اللّهَ وَ کَفی بِاللّهِ حَسِیباً» دانست و گفت: ایشان در نقطه‌ای از زندگی خود و در اثنای مبارزه مردد می شود و از خود می پرسد که آیا لازم است من با داشتن هشت فرزند در فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی و مبارزاتی شرکت کنم؟! خود ایشان نقل می‌کند که با تأسی و تعمق در زندگی حضرت زهرا (س) دیدم همانطور که آن حضرت با داشتن چند فرزند به فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی و انقلابی خود مبادرت ورزید، من هم می‌توانم این کار را بکنم؛ و چقدر خوب از پس این کار برآمد و علی‌رغم اینکه ایشان به مرگ طبیعی از دنیا رفت، مقم معظم رهبری (مد ظله العالی) فرمودند او مثل شهدا است.
علایی فعال با بیان اینکه با مطالعه این کتاب اولین نکته‌ای که نظر خواننده را جلب می‌کند، این است که یک زن در تراز مکتب اسلام و انقلاب اسلامی در آن خودنمایی می‌کند، توضیح داد: با مطالعه این کتاب به جایگاه زن در تراز مکتب اسلام و انقلاب می‌توان پی برد.
او نکته بارز بعدی کتاب را علاقه قلبی مرحومه دباغ به حضرت امام (ره) عنوان کرد و گفت: انگیزه اصلی که مرحومه دباغ را با همه مشکلات و زندان‌ها و شکنجه‌ها در مسیر مبارزه نگهداشت، عشق و علاقه‌مندی وی به حضرت امام (ره) بود و این عشق و دلدادگی و ولایتمداری در سراسر این کتاب خودنمایی می‌کند.
نظر شما