به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ نشست ادبیات در قاب تصویر به بهانه اقتباس از رمان سووشون اثر سیمین دانشور با حضور نرگس آبیار، کارگردان سریال، بهنوش طباطبایی بازیگر نقش زری، شیوا مقانلو و علی اصغر عزتی پاک نویسنده و محمدرضا مقدسیان نویسنده و منتقد عصر روز پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت در سرای اهل قلم در نیم طبقه بالای شبستان مصلای تهران برگزار شد.

در ابتدای این نشست شیوا مقانلو درباره شخصیت سیمین دانشور و زمانه او صحبت کرد و تأثیر محیط و طبقه اجتماعی او بر روی نوشتن رمانش سووشون را تحلیل کرد. بعد از آن علی اصغر عزتی پاک نویسنده رمان باغ کیانوش هم درباره این رمان و اقتباس از این رمان توضیحاتی داد.

بعد از آن محمدرضا مقدسیان نویسنده و منتقد درباره شخصیت و دیدگاه‌های روانشناسی و نظریه‌های فروید درباره شخصیت توضیحاتی داد در بخش دیگری از این نشست، بهنوش طباطبایی درباره نقش زری که در این سریال بازی کرده است توضیحاتی داد و گفت: نقش زری برای من از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. زمانی که از ادبیات حرف می‌زنیم به شخصیت اشاره می‌کنیم. این شخصیت در تاریخ ادبیات ما ماندگار است؛ او نماد زن کشور ما ایران است. شخصیت زری تمثیلی از خانم سیمین دانشور است. همیشه در ذهنم مرور می‌کردم که شأن خانم سیمین دانشور باید حفظ شود. او نویسنده مهمی در تاریخ ایران است و خوشحالم که این نقش نصیب من شد. زری برای من به مثابه یکی از ستون‌های تخت جمشید است.
وی افزود: پروژه «سووشون» از سال ۱۴۰۰ شروع شد. برای لهجه شیرازی ۴-۵ ماه تمرین می‌کردم تا در طول فیلمبرداری فقط به اجرای حالات بپردازم. یک و نیم تا دو سال نقش بازی می‌کردم تا به زری برسم. رسیدن به زری مسیر پرپیچ و خمی بود که با هدایت خانم آبیار توانستم از آن پیچ و خم‌ها بگذرم. اهمیت کاراکتر زری برای من نوشته دانشور و ساخته آبیار است، یک بازیگر باید بسیار خوش شانس باشد تا در این نقش قرار بگیرد.
طباطبایی با اشاره به شخصیت زری در سووشون گفت: زری به دلیل ترس‌ها و اضطراب‌هایی که داشته از دل آنها می‌گذرد و می‌توانم از لحاظ روانشناسی آن را از لحاظ روانشناسی خانم کارن هورنای بررسی کنم. زری که نماد ایران است از ترس‌هایش عبور می‌کند و به شجاعت می‌رسد و پرچمدار زنانی است که از ترس هایشان عبور می‌کنند.

نرگس آبیار درباره اقتباس از سووشون گفت: من وقتی ۱۵-۱۶ ساله بودم سووشون را خواندم فکر نمی‌کردم هیچ‌وقت این اثر را من بسازم. بعدها که کارگردان شدم آرزو کردم این اثر را بسازم من آرزو کردم و ساخت این سریال را جذب کردم. سووشون جزو ۵ رمان مطرح ایرانی است که نویسنده آن یک زن است و یک اثر همه‌چیز تمام است. یک اثر ملی میهنی، شناختی، هویتی است. هرچه بگویم کم گفته‌ام. لایه‌های زیرین و ویژگیهای هرمنیتیکی دارد. هرکسی از ظن خودش یار این اثر می‌شود.

وی در ادامه افزود: حرف زدن درباره اثری که فقط کتابش خوانده شده و فیلمش را ندیده‌ایم سخت است ولی من سعی کردم به روح اثر وفادار بمانم آن‌قدر وفادار که شاید بیننده را عصبانی کند از بس این اقتباس نعل به نعل انجام شده‌است.

کارگردان سریال سووشون عنوان کرد: یک دلیلی که اقتباس سخت اتفاق می‌افتد این است که کارگردانان مطمئن نیستند بتوانند روح اثر را در آثارشان به تصویر بکشند.متن کتاب تماماً توسط مخاطب در هنگام خواندن تخیل می‌شود اما در فیلم تصویر ۷۰ درصد داده‌ها و اطلاعات را به مخاطب می‌دهد و بیشتر وجوه ارتباطی آدم‌ها درفیلم است که می تواند جنبه تخیلی را نشان دهد.

نرگس آبیار درباره نوع اقتباس از رمان سووشون توضیح داد: در این اقتباس هم چیزهایی کم و اضافه شده است. مثلاً جنگ سمیرم در این فیلم بازنویسی شده است برای اینکه به تاریخ وفادارتر باشیم و تغییرات دیگر که در اثر اقتباس شده نسبت به متن اصلی انجام شده است. باید این را بدانید که هرگز یک اثر اقتباسی شبیه به متن اولیه نمی‌شود حتی بورخس روایتی از مردی دارد که داستان دن کیشوت را عین به عین نوشته است اما او معتقد است این هم تماماً عین به عین نیست چرا که حس و حال نویسنده درموقع نوشتن متن روی اثر تأثیر گذاشته است پس این اقتباس هم نعل به نعل نیست.من هم در این اثر سعی کردم نگاه خودم را به اثر اضافه کنم و برداشت خودم را از اثر داشته باشم حالا نمی دانم اثر چقدر موفق است باید دید. تنها کاری که کردم این است که من و یک گروه ۲۰۰ نفری تمام تلاشماان را برای ساخت این سریال کرده‌ایم.

وی افزود: اگر تغییراتی دیده می شود جاهایی است که یک سری ممیزی از ما خواسته شده تا انجام شود و ما سعی کرده ایم آن را انجام دهیم. امیدوارم کار بدون ممیزی خاصی اکران شود. باید بگویم این سریال اثر شریفی است که حرف مهمی می‌زند. حرف از شجاعت می‌زند، حرف از عدالت و آزادی و مفاهیمی که هرگز کهنه نمی‌شود و ما هنوز در دنیا با مفاهیم ظلم و بی عدالتی درگیریم.

نرگس آبیار درباره لایه‌های زیرمتن این اثر گفت: این متن دارای لایه‌های زیرمتن است و یک اثر چندوجهی است و همه‌چیز در آن با معنا پرداخته شده است. ما سعی کردیم با معنا این کار را انجام دهیم. در میان اسطوره‌ها این متن به اسطوره‌های رستم، سهراب، سیاوش، ابراهیم، یحیی و امام حسین علیه‌السلام پرداخته است که ما هم به آنها می‌پردازیم.

وی افزود: ما در سووشون با متنی بسیار قوی روبه‌روییم امیدوارم حتی یک کم توانسته باشم ادای دینی به متن خانم سیمین دانشور کرده باشم. اقتباس از این اثر واقعاً سخت بود آن‌قدر جنبه ادبی اثر غلبه دارد که به تصویرکشیدن آن به سختی انجام شد. داستان مک ماهون در سراسر داستان سووشون پخش است و چون نمایش آن سخت بود ما این قسمت‌ها را به صورت انیمیشنی ساختیم.

وی تأکید کرد: در ساخت این سریال فقط ساخت یک سریال تاریخی مهم نبوده است بلکه ما به فرهنگ، آداب و رسوم و حتی واژه‌های فولکلور شیرازی پرداخته‌ایم. با تعصب به میراث فرهنگی شیراز پرداخته ایم. درهمه لوکیشن‌های ما دو کارشناس میراث فرهنگی همراه ما بوده اند در کل سریال و این شایعاتی که می‌گویند در آثار باستانی در سریال‌های اقتباسی ما تخریب صورت گرفته غلط است. ما این آثار را با ثبت و ضبط آن‌ها در فیلم ثبت و حفظ کردیم.