به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – رضا دستجردی: کتاب «مداخلات ایران؛ پادشاهی هخامنشی، آتن و اسپارت» نوشته جان او. هایلند از آثار انتشارات دانشگاه جانز هاپکینز است. این اثر، مشتمل بر انبوه تفاسیر نو از تعاملات پادشاهی‌های ایران و یونان در قرون پنجم و چهارم پیش از میلاد است که به گفته مولف، تأثیری بسیار بر درک ما از این دوره تاریخی خواهد داشت.

در مقدمه این کتاب می خوانیم: «سی‌سال پس از حمله خشایارشا به یونان، جنگ‌های درازمدت پادشاهی هخامنشی با آتن به پایان رسید. ایرانیان چهار دهه پس از آن، کنترل آتن بر خراج‌گزاران پیشین خود، جزایر ایونی در غرب آناتولی را شکیبایی کردند. اما ایران در طول جنگ پلوپونز، این مناطق را بازپس‌گرفت و به ناوگان اسپارتی کمک کرد تا قدرت آتن را از میان بردارد. هشت سال طول کشید تا ایران پیروز شود و در ادامه، اسپارت به حامیان مالی خود روی آورد و ایران را وادار کرد تا در جنگ کورنت کمک‌های خود را به آتن منتقل کند. صلح سال ۳۸۶، کنترل ایران بر جزایر ایونی را را تکرار کرد و اسپارت و آتن را وادار نمود تا از تعهد ایران مبنی بر خودمختاری یونانیان خارج از آسیا حمایت کنند».

جان او. هایلند در کتاب «مداخلات ایران»، مطالعات و تحقیقات پیشین را به چالش می‌کشد که بر آن بودند ایران در موازنه‌ای دفاعی با آتن، در برابر اسپارت بازی می‌کرد. هایلند در این اثر، تفسیر جدیدی از حاکمیت ایران استدلال می‌کند. در تفاسیر پیشین، به تلاش‌های طولانی‌مدت برای گسترش حمایت دیپلماتیک و اقتصادی از یونانیان فراتر از مرزهای شمال غربی آن اشاره شده بود. به باور مولف، پادشاهان هخامنشی به خاطر خودش، علاقه چندانی به جزایر ایونی داشت تا انباشت نفوذ بر آتن یا اسپارت. این به ایرانیان اجازه می‌داد تا ادعای ایران برای قدرت جهانی‌شان را تبلیغ کنند و در عین حال، لزوم تعهد مستقیم نظامی را محدود می‌کرد.

کتاب از شش فصل تشکیل شده است. فصل نخست با نام «پادشاهی هخامنشی و یونان» مشتمل بر بخش‌هایی چون الگوی سنتی: متعادل‌سازی آتن و اسپارت، تصور برتری جهان پارسی، و رویکرد نو: جاه‌طلبی و خویشتن‌داری در روابط ایران و یونان است. عنوان فصل دوم کتاب «اردشیر اول و صلح آتن» نام دارد که از عناوینی چون صلح کالیاس؛ در انتظار چشم‌انداز ایرانی، هزینه‌های صلح؛ زیان‌های جزایر ایونی و اقدامات متقابل احتمالی، صرفه‌جویی حاصل از صلح؛ نیروی دریایی و دستاوردهای اقتصادی، منافع صلح؛ تجارت ایران با آتن، اندیشه صلح؛ پیروزی ایران و دولت دست‌نشانده آتن، پایبندی به صلح؛ الگوی جنگ سرد و شورش سامیان تشکیل شده است.

فصل سوم کتاب «جنگ پلوپونز و راه‌های مداخله» است. اردشیر اول و جنگ پلوپونز، داریوش دوم و آتن: از دوستی تا دشمنی، سیسیل، ادای احترام و مداخله داریوش، عوامل مداخله: ساتراپ‌های جدید داریوش، مداخله برای مذاکره؛ ساتراپ‌ها، جزایر ایونی و اسپارت، از جمله محتویات این فصل هستند.

عنوان فصل چهارم «جنگ تیسافرنس و معاهده سال ۴۱۱» نام دارد. محتویات این فصل، جنگ ایونی و مقاومت آتن، پیروزی بر آمورگس، تجدیدنظر در شرایط اتحاد، نزاع با اسپارت و تماس با آتن، و عهدنامه ۴۱۱ مجموعه مطالب این فصل هستند.

فصل بعد به «نیروی دریایی پادشاه و شکست مداخله ساتراپال» اختصاص دارد. در این فصل، کشتی‌های داریوش و دستمزد تیسافرنس، اخراج از پادگان‌های جزایر ایونی، فراخوان ناوگان سلطنتی، ساتراپ‌ها در هلسپونت، و فارنابازوس مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

دیگر فصل کتاب با عنوان «کوروش جوان و پیروزی اسپارت» در این اثر دیده می‌شود. ساتراپ‌ها و دفاع، داریوش و سفارت بولتیوس، کوروش فرماندهی را بدست گرفت، فاجعه کوروش و اسپارت، راه پیروزی کوروش و لیساندر، پیروزی ایران؛ هزینه‌ها و فواید، مجموعه بخش‌های این فصل هستند.

فصل هفتم، «اردشیر دوم و جنگ با اسپارت» نام دارد و مشتمل بر بخش‌هایی چون کوروش و دومین باخت ایونی، تهاجم تیسافرنس و اسپارت، تقویت نیروی دریایی و سقوط تیسافرنس، آتش‌بس تیتراوست و دفاع فارنابوزوس از شمال، ناوگان اردشیر و پیروزی بر کنیدوس است.

نهایتاً فصل پایانی کتاب به «ایران، جنگ قرنتس و صلح پادشاه» می‌پردازد. مأموریت تیموکرات در یونان، انتقام فارنابازوس، کونون و کمک ایران به آتن، حماقت تیریبازوس و گفت‌وگوهای صلح، استروتاس و شکست آتن، و نهایتاً صلح پادشاه، مجموعه مطالب این فصل را تشکیل می‌دهد.

«مداخلات ایران؛ پادشاهی هخامنشی، آتن و اسپارت» در بخش ناشران خارجی، با قیمت ۵۵ دلار در معرض دید عموم قرار گرفته است.