عسل ستایش در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در شیراز، عنوان کرد: من در طول ۱۰ سال یک مجموعه «اتنوگرافی» درباره صنایع دستی منسوخ شده و یا رو به فراموشی ساختهام که بیشتر بر روی فرآیندهای تولید این هنرها و مهارتهای خاص متمرکز است.
وی افزود: این پروژه بهمنظور مستندسازی و حفظ این صنایع دستی که در حال نابودی هستند، شکل گرفت. صنایع دستی که شاید نسلهای آینده از وجود آنها بیخبر بمانند، اما من سعی کردهام این هنرها را بهصورت دقیق و مستند ثبت کنم تا نهتنها در زمان حال، بلکه در آینده نیز دیده شوند.
ستایش که در کارنامه نویسندگی و پژوهش دو عنوان کتاب با نامهای «طراحان مد» و «عطر» دارد، افزود: یکی از مستندهایی که در این مجموعه تولید کردم، مستند «بوری» بود که به صنعت بوریا بافی اختصاص دارد. خوشبختانه این مستند در بخش رقابتی جشنواره «بنگلو» هندوستان به نمایش درآمد و موفق به حضور در آن جشنواره معتبر شد. بوریا بافی یک هنر سنتی و بومی است که دیگر کمتر کسی به آن توجه دارد. با ساخت این مستند، قصد داشتم به مردم یادآوری کنم که این هنر کهن هنوز هم جایگاه ویژهای دارد و ارزش حفظ و معرفی را دارد.
به گفته او، در کنار مستندها، یک ویدئوآرت تولید کردم که منتخب شده و در گالریهای ایتالیا برای یک هفته به نمایش گذاشته شد. این ویدئوآرت تجربهای جدید برای من بود که توانستم در آن، مفاهیم و احساساتم را به شکل متفاوتی به مخاطب منتقل کنم و خوشبختانه توانستم بازخوردهای مثبتی دریافت کنم.
ستایش ادامه داد: در این مدت، علاوه بر کارگردانی و مستندسازی، در پروژههای سینمایی مختلف نیز بهعنوان طراح لباس و طراح صحنه حضور داشتم. تجربه همکاری با کارگردانهای دیگر برای من بسیار آموزنده و الهامبخش بود و توانستم مهارتهای خود را در حوزههای مختلف هنری، از طراحی لباس گرفته تا طراحی فضاهای سینمایی، ارتقا دهم.
این بانوی مستندساز اضافه کرد: تمامی این تجربهها به من این امکان را دادهاند که نهتنها به ثبت و نگهداری هنرهای سنتی بپردازم، بلکه در عرصههای مختلف هنری نیز خود را به چالش بکشم و همواره در مسیر رشد و یادگیری گام بردارم.
حضور «دختران بافت» در بازار جشنواره کن
وی همچنین اعلام کرد: مستند «دختران بافت» نیز در سومین حضور بینالمللی به بازار جشنواره کن رسید. این مستند بلند که ساخت آن حدوداً سه سال به طول انجامیده، در ادامه مسیر موفقیتآمیز خود در جشنوارههای بینالمللی، این بار با همکاری کانون فیلمسازان مستقل ایران در بخش بازار فروش جشنواره معتبر کن (Cannes Film Market) به نمایش گذاشته میشود و به تهیهکنندگان و سرمایهگذاران جهانی معرفی خواهد شد.
ستایش تصریح کرد: این مستند که در نخستین حضور بینالمللی خود در بخش اصلی رقابتی جشنواره معماری و طراحی نیویورک (NY Architecture & Design Film Festival) پذیرفته شده بود، در دومین حضور نیز در بخش مسابقه اصلی جشنواره «کاپری» در کشور ایتالیا به نمایش درآمد.
وی خاطرنشان کرد: «دختران بافت» روایتگر داستانی مستند از تلاش و همدلی گروهی از دختران جوان در بافت تاریخی شهر شیراز است که در کنار معماران، مهندسان و کارفرمایان بومی، در روند مرمت و بازسازی این بافت تاریخی مشارکت میکنند. اما با انتشار خبر تصمیم مسئولان برای تخریب کامل این بافت ارزشمند، این دختران با همراهی کارگردان مستند، دست به کار میشوند و با تهیه بیانیهای با امضای اهالی بافت و خودشان، کمپینی برای نجات این میراث فرهنگی به راه میاندازند.
ستایش اضافه کرد: این حرکت اجتماعی و فرهنگی، با مقاومتها و چالشهای فراوانی روبهرو میشود، اما در نهایت با پیگیریهای مستمر و حمایت گسترده مردم شیراز، موفق به ثبت ملی بافت تاریخی میشوند؛ اتفاقی که منجر به جلوگیری از تخریب این بخش ارزشمند از هویت شهری و تاریخی شیراز میگردد.
وی افزود: مستند «دختران بافت» تنها یک روایت تصویری از میراث فرهنگی نیست، بلکه بازتابی از اراده، آگاهی اجتماعی و قدرت زنان جوان ایرانی در مواجهه با چالشهای شهری و تصمیمگیریهای ناعادلانه در حوزه معماری و حفاظت از میراث است.
ستایش یادآور شد: این اثر با نگاهی انسانی و اجتماعی، جایگاه زن، مشارکت مردمی و اهمیت بافتهای تاریخی را به شکلی هنرمندانه به تصویر میکشد و اکنون با حضور در بازار جشنواره کن، گامی دیگر به سوی دیده شدن در سطح جهانی برداشته است.
ارتباط کتاب با فیلم مستند
این مولف شیرازی درباره کتابهایش عنوان کرد: کتابهای من تحت عنوانهای طراحان مد و عطر به موضوعاتی پرداختهاند که فکر میکنم با فیلم مستندم ارتباط زیادی دارند. در این کتابها درباره تاریخ پیدایش مد و لباس و همچنین تاریخ عطر از دوران باستان تا امروز صحبت کردهام.
وی ادامه داد: در مستند من، دختران در حال طراحی و نقاشی بر روی سقف خانههای قدیمی هستند، که در واقع نوعی خلق اثر هنری مشابه به طراحی مد و عطر است، اما این بار نه روی کاغذ و پارچه، بلکه بر روی سقفها، گچ و چوب.
ستایش تاکید کرد: در کتابها، بیشتر به روند تکامل مد و لباس و عطر پرداختهام و در مستندم، تمرکز بر تاریخ خانههای قدیمی است که از دوران زند، قاجار و پهلوی اول باقی ماندهاند. هنرمندانی که در این خانهها نقاشی کردهاند، سعی کردهاند این آثار را حفظ کنند و به نوعی میراث فرهنگی را در این فضاها زنده نگه دارند.
او اضافه کرد: همچنین، مقالههای زیادی در رابطه با «فست فشن» و تأثیرات منفی آن بر محیط زیست نوشتهام که در آنها به بررسی نقش مخرب صنعت مد و تولیدات سریع در طبیعت پرداختهام. این مسائل نشان میدهد که من به بُعد فرهنگی و زیستمحیطی دنیای مد توجه دارم و این توجه در مستند و کتابهایم به نوعی با هم گره خوردهاند.
نظر شما