به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از سوشال وب‌سایت، نمایشگاه بین‌المللی کتاب لایپزیگ در سال ۲۰۲۵، در شرایطی برگزار شد که تحولات سیاسی-نظامی اخیر، فضای آن را به شدت تحت تأثیر قرار داده بود. تنها چند روز پیش از آغاز این رویداد فرهنگی، پارلمان فدرال آلمان با اصلاح قانون اساسی، مجوز اخذ بیش از یک تریلیون یورو وام نظامی را صادر کرد؛ اقدامی که راه را برای گسترده‌ترین برنامه تسلیحاتی این کشور از زمان جنگ جهانی دوم هموار ساخت.
این تصمیم تاریخی، بازتاب گسترده‌ای در محتوای نمایشگاه یافت. در حالی که شماری از اندیشمندان و نویسندگان همسو با سیاست‌های رسمی، در نشست‌ها و برنامه‌های متعدد به تبیین ضرورت تسلیح و دفاع نظامی پرداختند، حضور پررنگ گرایش‌های ضدجنگ در میان بازدیدکنندگان، چهره‌ی دیگری به نمایشگاه بخشیده بود.
در بخش رسمی نمایشگاه، کتاب‌هایی که به تقویت روایت‌های ضدروسی و حمایت از سیاست‌های جنگی در اوکراین می‌پرداختند، مورد تقدیر قرار گرفتند. جایزه کتاب غیرداستانی به «ایرینا راستورگووا» برای اثری انتقادی درباره تبلیغات دولت روسیه اهدا شد و جایزه درک اروپایی به «آلگیراد باخارویچ»، نویسنده بلاروسی، تعلق گرفت که در کتاب خود چشم‌اندازی تاریک از آینده منطقه ترسیم کرده بود.
از سوی دیگر، استقبال چشمگیر از آثار انتقادی و صلح‌طلبانه، نشان‌دهنده رشد مخالفت عمومی با سیاست‌های نظامی بود. کتاب «چرا هرگز برای کشورم نمی‌جنگم» نوشته «اوله نیموئن» با استقبال گسترده روبرو شد. نیموئن در این اثر با انتقاد از ملی‌گرایی و نظامی‌گری، خواستار تشکیل یک «جمهوری جهانی سوسیالیستی» به عنوان یک راه‌حل و چاره دنیای کنونی شده است. آمارهای ارائه‌شده در این کتاب نشان می‌دهد که اکثریت جوانان آلمانی با خدمت نظامی اجباری مخالف‌اند و تمایل کمی به مشارکت در درگیری‌های مسلحانه دارند.
انتشار ترجمه آلمانی کتاب «روستاهای آتشین» درباره جنایات ارتش نازی در بلاروس نیز در این نمایشگاه مورد توجه قرار گرفت. این اثر تاریخی، که اسناد جنایت‌های فجیع دوران جنگ جهانی دوم را مستند می‌کند، به عنوان هشداری در برابر فراموشی فجایع گذشته و تکرار آنها در قالب سیاست‌های جدید جنگی تلقی شد.
در کنار این جریان‌ها، ناشران مستقل با ارائه کتاب‌های تحلیلی از جمله «هشدار به صدا درآمده: سوسیالیسم علیه جنگ» نوشته دیوید نورث، دیدگاه‌های جایگزینی را در برابر سیاست‌های رسمی مطرح کردند و توجه بسیاری از بازدیدکنندگان را به خود جلب نمودند.
نمایشگاه کتاب لایپزیگ ۲۰۲۵، با جذب نزدیک به ۳۰۰ هزار بازدیدکننده، علی‌رغم محدودیت‌های فروش بلیت، نشان داد که جامعه آلمان در یک دوگانگی آشکار میان سیاست‌های رسمی نظامی‌گری و تمایلات مردمی برای صلح و همکاری بین‌المللی قرار دارد. این تضاد، هرچند تاکنون به تظاهرات وسیع خیابانی منجر نشده است، اما در حوزه فرهنگ و اندیشه، حضوری پررنگ و تاثیرگذار یافته است.
نظر شما