سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - الهام بهروزی: پیکر زنده یاد سیدجعفر حمیدی پس از ۵۰ سال به زادگاهش بازگشت تا در جوار خلیج آبی فارس و زادگاهش که آن را «شهر صبور» خوانده بود، آرام بگیرد. مراسم وداع با پیکر وی در آئینی با حضور جامعه فرهنگی بوشهر عصر چهارشنبه برگزار شد.
امیرخسرو حمیدی فرزند سیدجعفر حمیدی در بخش نخست آیین گفت: امروز گرد هم آمده‌ایم تا با پدر معنوی بوشهر وداع کنیم، پدری که برای ما تنها نیک‌نام نبود، بلکه او تجسم مهر، خرد، فروتنی، عشق بی‌پایان، انسانیت، شور زندگی و دلدادگی به فرهنگ، تاریخ و جغرافیای بوشهر بود.
وی یادآور شد: حمیدی پیش از اینکه یک استاد و شاعر باشد، یک عاشق بود؛ عاشق خانواده، عاشق همسر، عاشق مردم، عاشق فرهنگ و عاشق تاریخ و زبان فارسی و بیش از همه عاشق شعر بود. همه این‌ها گواهی است که همه عمرش را صرف تحقیق و پژوهش در خصوص بوشهر کرد تا آثاری بیافریند که جای خالی آن‌ها در تاریخ و فرهنگ این سرزمین خالی بود. دو آثار معروف وی در این حوزه، «فرهنگنامه بوشهر» و «فرهنگ واژه‌های بوشهر» است.
حمیدی سپس به دیگر آثار زنده‌یاد پدرش اشاره و تصریح کرد: پدر وصیت کرده بود که وقتی به سرانجام زندگی رسید، به زادگاهش، یعنی بوشهر بازگشته شود. امروز خرسندم که به وصیتش عمل شد و او را به زادگاهش در میان مهر و محبت شما بازگرداندیم.
وی سپس با بیان اینکه در دل ما پدر با کتاب‌هایی که نوشت و دانشجویانی که تربیت کرد، زنده می‌ماند، با خواندن شعری از زنده‌یاد سیدجعفر حمیدی سخنانش را به پایان برد.
در ادامه پیکر زنده‌یاد حمیدی بعد از انتقال به آرامگاه و ادای نماز میت، در گوشه‌ای از فرهنگسرای شیخ حسین چاهکوتاهی به خاک سپرده شد. پس از آن عبدالمجید زنگویی به خوانش رباعیاتی در وصف سیدجعفر حمیدی پرداخت.
حمیدی بیش از ۵۰ سال از عمرش را وقف بوشهر پژوهی کرد
نویسنده و مدیر انتشارات «بامداد نو» در حاشیه این مراسم گفت: سیدجعفر حمیدی شاعر، پژوهشگر، ادیب، بوشهرپژوه، استاد دانشگاه و خلیج‌فارس پژوه برجسته‌ای بود. او در همه این حوزه‌ها آثار درخوری منتشر کرده که همه به آن‌ها دسترسی دارند ولی نکته مهمی که در مورد آثار او می‌توان بدان اشاره کرد، آثاری است که در حوزه خلیج‌فارس‌شناسی و بوشهرپژوهی پدید آورده است.
محمد ولی‌زاده افزود: ما در حوزه بوشهرپژوهی، کمتر پژوهشگری داریم که به شدت و حدت حمیدی در این حوزه کار کرده باشد. به گواه آثاری که در دست ماست، چنین ادعایی را می‌کنم. به عقیده من، «فرهنگامه بوشهر» حمیدی واجب است که در خانه هر بوشهری باشد، یا «فرهنگ واژه‌های بوشهری» که تنها او در این حوزه کار کرده است. او این کار را با پشتکار و سعی و تلاش وافر نوشته است. افزون بر این، زنده یاد حمیدی کارهای دیگری چون «سی بوشهر»، «بوشهر من»، «استان زیبای بوشهر» را برای بوشهر نوشتند که نشان از دغدغه‌ها و بوشهردوستی استاد داشت.
این روزنامه‌نگار تاکید کرد: حمیدی نه تنها درباره تاریخ شهر بوشهر نوشت، بلکه در خصوص شهرهای اطراف آن مثل «بندر ریگ» و همچنین شخصیت‌های این منطقه نظیر میرمهنا و خاطرات سیدعلی‌اکبر خالصی آثار خواندنی پدید آورد. او پیش از نوشتن از این آثار، کتاب «نهضت ابوسعید گناوه‌ای» را نوشت که پایان‌نامه دکتری وی در دانشگاه فردوسی مشهد بود. نوشتن این آثار بیانگر این است که استاد حمیدی حدود ۵۰ سال از عمرش را راجع به بوشهر پژوهش کرده و نوشته است.
این پژوهشگر و ناشر که آخرین اثر زنده یاد حمیدی را آذر سال گذشته را راهی بازار کتاب کرده، تصریح کرد: این کتاب را که راجع به خلیج‌فارس‌پژوهی و بوشهرشناسی است و «از نزدیک با بندر و دریا» نام دارد، سال گذشته در انتشارات «بامداد نو» منتشر و همزمان با نکوداشت ۸۸ سالگی زنده یاد حمیدی در خانه اندیشمندان علوم انسانی در تهران رونمایی کردیم.
ولی‌زاده در معرفی کتاب «از نزدیک با بندر و دریا» توضیح داد: این کتاب در بردارنده ۱۰ مقاله در حوزه خلیج‌فارس‌شناسی است که وی در ۴۰ سال اخیر نوشته و در مجله دریا و بندر منتشر کرده بود. نکته جالب در خصوص کتاب، این است که دکتر حمیدی در سال ۱۳۶۳ در مقاله‌ای لایروبی خلیج گرگان را پیش‌بینی کرده که دقیقاً در دولت رئیسی همه کارشناسان دریانوردی متفق‌القول شدند که چنین کاری صورت بگیرد.
شعر حمیدی به زبان مردم جنوب نزدیک بود
علی هوشمند هم در حاشیه این آیین با اشاره به نقش سترگ سیدجعفر حمیدی در غنابخشی شعر بومی و فرهنگ عامه گفت: وی در شعر از بوشهر سرود با زبانی که به زبان مردمش نزدیک بود و بوشهر را شهر صبوری خواند. او به خوبی جغرافیا و تاریخ بوشهر را در کلامش منعکس کرد چون اشراف خوبی بر فرهنگ و بوم جنوب داشت.
این شاعر و روزنامه‌نگار یادآور شد: حمیدی با تدریس در دانشگاه نسل‌های ادیبی را تحویل جامعه داد اما او همواره دغدغه فرهنگ و بوشهر را داشت. او آثار قابل تاملی نظیر «فرهنگنامه بوشهر»، و «فرهنگ واژه‌های بوشهر» را نوشت تا این میراث ادبی اصیل در نهایت امانت به آیندگان این سرزمین منتقل شود.
حمیدی از چهره‌های تاثیرگذار در ادبیات جنوب کشور بود
فرماندار بوشهر که خود از نویسندگان و پژوهشگران استان است، در خصوص سیدجعفر حمیدی گفت: زنده‌یاد حمیدی از چهره‌های تاثیرگذار در ادبیات جنوب کشور بود. او در حوزه شعر، ادبیات، تاریخ و فرهنگ دارای آثار متعددی بود و نقش بسزایی در ثبات کتابخوانی و ادبیات در استان داشت. حضور او در دانشگاه باعث شد که شاگردان توانمندی در رشته ادبیات تربیت کند.
محمد مظفری افزود: سیدجعفر حمیدی هم در حوزه مطبوعات و هم در اثر «گرگونامه» از طنز استفاده کرده است. او در اثر مطبوعاتی خود اشعاری را رد و بدل کرده است.
وی یادآور شد: امیدواریم راهی که حمیدی در حوزه پژوهش فرهنگ و ادبیات بوشهر شروع کرد، شاگردانش با پدید آوردن آثار قوی و نو ادامه بدهند.
سیدمحمود سیدصادقی، عضو هیئت‌علمی گروه ادبیات دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر و همکار سیدجعفر حمیدی در دانشگاه گفت: وی از جمله معدود افراد ادبیات‌خوانده‌ای بود که ادبیات بر او تاثیر کلی و کامل گذاشته بود. به طوری که آنچه در ادبیات از آغاز تا بی‌نهایت می‌خوانیم، او همه را دریافته بود.
سیدجعفر حمیدی صاحب‌اندیشه بود
ایرج صغیری که از شاگردان علی شریعتی در دانشگاه مشهد بوده و «پدر تئاتر» بوشهر شناخته می‌شود و با اثری چون «قلندخونه» تئاتر بوشهر را در دهه ۵۰ در ایران بر سر زبان‌ها انداخت، سید جعفر حمیدی را بوشهرشناسی بزرگ خواند و گفت: او با تالیف «فرهنگنامه بوشهر» فرهنگ مردم این اقلیم را از خطر فراموشی و نابودی رهاند. او پژوهشگری بزرگ و صاحب‌اندیشه بود که از بوشهر سرود و تاریخ و فرهنگ آن را مکتوب کرد.
جهانشیر یاراحمدی، پژوهشگر حوزه ادبیات نمایشی نیز به خبرنگار ایبنا گفت: حمیدی شخصیتی چندوجهی داشت و در حوزه ادبیات، تاریخ و فرهنگ نقش بسزایی ایفا کرد. او در حوزه ادبیات با سرودن اشعاری فاخر و تدریس در دانشگاه فردی تاثیرگذار بود. او با تالیف آثار مختلف و تربیت شاگردان بسیار حق بزرگی بر گردن فرهنگ و هنر ایران دارد.
وی یادآور شد: اما آنچه جذابیت حمیدی را بیشتر می‌کند، نگاه پژوهشگری اوست که به دو شکل نمایان شده، یکی ادبی که در آن دارای تخصص بود و سال‌ها در دانشگاه در این حوزه تدریس کرد و دیگری نوع نگاهش به فرهنگ جنوب و خلیج فارس بود و در این زمینه آثار مهمی را نوشته است.
یاراحمدی تاکید کرد: شما اگر آثار وی را در این دو حوزه کنار هم بگذارید متوجه اهمیت نوع نگاه حمیدی به فرهنگ و هنر جنوب می‌شوید. به عبارت بهتر، در می‌یابید او به همان اندازه‌ای به فرهنگ و هنر جنوب علاقه‌مند بود که به ادبیات و زادگاهش علاقه داشت. امیدوارم که شاگردان وی بتوانند مسیر او را ادامه بدهند. از دید من، حمیدی از انسان‌های نابی بود که عمر مفیدی کرد.
سعید بردستانی که به تازگی مجموعه‌داستان «کتاب زمینی» را به همت نشر ققنوس راهی بازار کتاب کرده است، در خصوص حمیدی گفت: یکی از دلایل محبوبیت حمیدی در میان مردم بوشهر، خدمتی است که به فرهنگ، تاریخ و ادبیات این منطقه کرده است.
وی بر این باور است که وجه دیگری که شخصیت زنده‌یاد حمیدی را برجسته می‌کند، وجه انسانی اوست. سیدجعفر حمیدی با وجود همه مشغله‌هایی که داشت اما هیچ گاه روابط انسانی و دوستانه خودش را با عموم مردم از دست نداد. از نظر حرفه‌ای با وجود اینکه برخورد کمی با او داشتم اما همین برخوردها کافی بود دریابم که نظم و انضباط خاصی داشت چه در دیدارهایش و چه در کار و زندگی‌اش. این ویژگی در رشد و تعالی شخصیت وی بی‌تاثیر نبود.
عبدالمجید زنگویی شاعر و رباعی‌سرای جنوبی که دوست زنده یاد حمیدی بود، در این خصوص به ایبنا گفت: بهترین منتقد سروده‌های من زنده‌یاد حمیدی بود، او ضمن نقد رباعیات و سروده‌هایم مجاز بود که نام آثارم را تغییر بدهد به گونه‌ای که نام یکی از مجموعه رباعیات و دوبیتی‌های مرا او «آهسته به گوش گل» گذاشت که از یکی از مصرع‌های رباعیات خودم انتخاب کرده بود.
به گزارش ایبنا، مراسم خاکسپاری سیدجعفر حمیدی با حضور ارسلان زارع، استاندار بوشهر و برخی از مسئولان استانی برگزار شد. از دیگر افرادی که در این آیین حضور داشتند می‌توان به احسان عبدی‌پور، رضا معتمد، بشیر علوی، محمد غلامی، مجید عابدی، علیرضا رمضانی، حمید موذنی و… اشاره کرد.
نظرات