به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، به مناسبت 20 مهر روز بزرگداشت حافظ، شب گذشته در دفتر شعر جوان مراسمي با عنوان «شبي با حافظ» با حضور شاعران و علاقه‌مندان به شعر و ادب فارسي در محل دفتر شعر جوان از ساعت 16 و 30 دقيقه تا 20 برگزار شد. 

در اين مراسم بهاءالدين خرمشاهي، ضياء موحد، يوسفعلي ميرشكاك و محمدرضا عبدالملكيان به ايراد سخنراني پرداختند.

شاعراني چون هادي خورشاهيان، گروس عبدالملكيان، فاطمه راكعي، رضا صفريان، عبدالجبار كاكايي و سعيد ميرزايي نيز در اين مراسم به شعرخواني پرداختند.

در بخش ديگري از اين مراسم موسيقي سنتي توسط سروش قهرمان‌لو، مرتضي فلاحتي و نيما افتخار شاهرودي اجرا شد.

در مراسم «شبي با حافظ» بهاء‌الدين خرمشاهي ضمن پرداختن به يكي از مقاله‌هاي اخير خود با عنوان «استشهادهاي ظريف به غزل‌هاي حافظ» و همچنين خواندن غزلي در وصف حافظ كه 20 سال پيش آن‌را با عنوان «آب‌ها و آئينه‌ها» منتشر كرده بود، گفت: ما به دو شيوه به شعر حافظ استشهاد مي‌كنيم. نخست زماني كه شعري زبانزد است و رويكرد ما جمعي است؛ يعني همه ايرانيان آن شعر را مي‌خوانند و به آن استشهاد مي‌كنند و ديگر استشهاد فردي در موقعيت مناسبي به شعر حافظ.

وي در ادامه به ذكر كلمات كليدي و شرح ماجراي استشهادهاي فردي پرداخت و اظهار داشت: مستشار و موتمن، نفي حكمت، دولت آن است، برق دولت، مصاحب ناجنس و رندان تشنه‌لب از جمله استشهادهاي گردآوري شده توسط من هستند كه از سوي افراد مختلف(برخي چهره‌هاي به‌نام) در شرايط گوناگون به كار گرفته شده‌اند.

خرمشاهي در پايان به كتابي با عنوان «فال‌هاي شگفت‌انگيز حافظ» اشاره و تصريح كرد: اين كتاب درباره فال‌هاي تحقق يافته و درست درآمده حافظ و مشتمل بر بيش از 200 فال نقل شده از بزرگاني چون علامه طباطبايي و سيد جلال‌الدين آشتياني است. من از همه دوستان تقاضا كردم هر خاطره‌اي را از فال‌هاي راست آمده حافظ در دست دارند، براي من بفرستند تا اين كتاب هرچه سريع‌تر تكميل و منتشر شود.

موحد: شعر كجاست؟
ضياء موحد ديگر سخنران مراسم «شبي با حافظ» در سخنراني خود با پرداختن به اين موضوع كه شعر كجاست؟ توضيح داد: برخي معتقدند شعر آن چيزي است كه نوشته مي‌شود؛ اما شعر نوشته نشده نيز وجود دارد. برخي ديگر شعر را مستلزم خوانده شدن مي‌دانند. اين در حالي است كه حتي اگر شعر خوانده نشود باز هم وجود دارد. 

شاعر «مشتی نور سرد» ادامه داد: البته عده‌اي نيز شعر را در ذهن شاعر مي‌دانند؛ اما هستند شاعران بسياري كه منظور خود را از گفتن شعر فراموش مي‌كنند. البته نبايد فراموش كرد به تعداد خوانندگان معاني متفاوت از شعر وجود دارد.

وي در ادامه به چند مقاله خود در ارتباط با ارزيابي شعر و ادبيات اشاره كرد و گفت: در پاسخ به اين پرسش كه آيا معيار كلي براي ارزيابي شعر و ادبيات وجود دارد يا نه؟ دو نظريه فلسفي مطرح مي‌شود؛ اما مي‌توان اثبات كرد براي نقد ادبي معيار كلي وجود ندارد.

وي در بخش ديگر با تاكيد بر نسخه‌اي از حافظ با مقدمه ايرج افشار كه در سال 1348 به دستش رسيده و با مطالعه آن به شدت عصبي شده است، گفت: به نظر مي‌رسيد اين نسخه قديمي‌ترين ديوان حافظ باشد. نام كاتب و تاريخ آن نيز مشخص نبود. اما در اين ديوان من احساس كردم با شاعري روبرو هستم كه وزن، قافيه و معناي شعري نمي‌داند. در همان سال و در مجله آيندگان مقاله‌اي در ارتباط با آن نسخه نوشته و منتشر كردم كه سبب شد افراد بسياري نسخه را بازگردانند. آن‌چه در آن مقاله بدان پرداخته بودم تاكيد بر معتبر بودن همين ديوان‌هاي حافظ در دست ما بود. بسياري از شاعران در شعرهاي خود بعد از مدتي دست برده‌اند و مشخص نيست نسخه نهايي حافظ از شعرهايش بهتر از نسخه ابتدايي آن باشد.

موحد در ادامه به توضيح درباره آخرين كار تحقيقي‌اش درباره حافظ پرداخت و اظهار داشت: آخرين كار تحقيقي من مقايسه زمان سعدي و حافظ بر اساس نسخه‌‌اي از ديوان حافظ در انگليس بود و اين احتمال مي‌رفت زمان حافظ نوشته شده باشد. اين نسخه طي مراسمي رونمايي شد و طي 3 روز به چاپ دوم رسيد. من نيز يك نسخه از اين ديوان را خريداري كردم؛ اما حتي يك نكته كارآمد در اين نسخه نديدم.

ميرشكاك: تاكيد حافظ بر هويت ايراني بود 
يوسفعلي ميرشكاك از ديگر سخنرانان مراسم «شبي با حافظ» به تاريخچه‌اي از شعر فارسي اشاره كرد و توضيح داد: سر آغاز تاريخ شعر فارسي را مي‌توان به فردوسي و شاهنامه‌اش نسبت داد. فردوسي سرآغاز شكل‌گيري منش و بينش ايراني است. سپس سنائي، عطار نيشابوري، مولانا و ديگران آمدند و اين راه را ادامه دادند. در ادامه سعدي به عنوان استاد اخلاق و حكمت در شعر ظهور كرد. اما مجموع اين حركت‌ها در شعر حافظ با تكيه و تاكيد او بر هويت ايراني تجلي يافت.

وي با تاكيد بر وجود مجموعه‌اي از تضادها در غزل حافظ ادامه داد: راز ماندگاري حافظ نيز در همين است. هر فرد و گروهي مي‌خواهند حافظ را به زير پرچم خود بياورند. اما با شخصيتي چون حافظ نمي‌توان چنين كرد. حافظ در تفكر به مرحله‌اي دست يافته كه توانسته تعادل ميان هويت ديني و قومي را در غزل حفظ كند.

ميرشكاك در بخش ديگر از سخنانش به دليل علاقه گسترده افراد با حافظ را شبيه بودن شخصيت حافظ با افراد مختلف ذكر و تصريح كرد: فرهنگ ما معجون و آميخته‌اي از تمام قشرها و گروه‌هايي است كه حافظ در غزلش بدان‌ها پرداخته است. گاه زاهديم و گاه دردي‌كش. گاه اهل خرابات و گاهي اهل مسجد. كمي دين دار هستيم و كمي بي‌دين.
وي در ادامه به تفاوت كلمات و اصطلاحات حافظ در نسخه‌هاي گوناگون اشاره كرد و افزود: اما اين امر هيچ‌گاه مانع از مراجعه مردم به ديوان حافظ نشده و همواره حافظ به عنوان مرجعي در دسترس افراد بوده است.

عبدالملكيان: اهل فرهنگ بيش‌تر به مشاهير بپردازند
محمدرضا عبدالملكيان، مدير عامل دفتر شعر جوان نيز در مراسم «شبي با حافظ» با تاكيد بر سرچشمه شعر فارسي از بزرگاني چون حافظ، سعدي و مولانا به ايراد سخنراني پرداخت و گفت: كم‌توجهي به مشاهير فرهنگي و ادبي ايران زمين همواره يكي از دغدغه‌هاي اهل فرهنگ بوده است. در حالي كه ما در ايران دانشگاه و بزرگراهي به نام حافظ و ساير مشاهيرمان نداريم. اما در كشورهاي همسايه چون تركيه، آذربايجان و تركمنستان توجه ويژه‌اي به شاعران بزرگ فارسي زبان چون رودكي، مولانا و نظامي صورت مي‌گيرد. در اين كشورها خيابان‌ها و مكان‌هاي بسياري به نام اين شاعران نامگذاري شده‌اند.

وي در ادامه از برنامه آينده دفتر شعر جوان براي معرفي چهار ستون‌ شعر فارسي يعني نظامي، حافظ، مولوي و سعدي در همايشي بين‌المللي خبر داد و تصريح كرد: جامعه بيش از هر چيز بايد با فرهنگ و هنر در ارتباط باشد. فرهنگسراها مكان مناسبي براي اين امر هستند اما متاسفانه هر عنواني دارند جز نام مشاهير فرهنگي و ادبي ايران. از سوي ديگر اهل فرهنگ بايد به گونه‌اي شايسته‌تر بزرگداشت مشاهير ايران را برگزار كنند. 

مراسم «شبي با حافظ» شب گذشته(20 مهر) از ساعت 16 و 30 دقيقه تا 20 در محل دفتر شعر جوان برگزار شد.