سرویس دین و اندیشه خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- سیدمجید نبوی: یکی دیگر از جنبه‌های نقد کتاب، نقد کتاب به لحاظ نداشتن نوآوری و خلاقیت است. ناقد در این حوزه به این مسئله می‌پردازد که آیا کتاب مورد نظر در ارائه محتوا و ایده‌ها از دیگر کتب موضوع مشابه خود تفاوت‌های معناداری و متمایزی دارد؟ و آیا نوآوری‌ها و خلاقیت‌هایی در محتوا، ساختار، یا روش‌های ارائه متن، دیده می‌شود؟ درباره نقد کتاب به لحاظ نوآوری و خلاقیت باید به موارد زیر توجه داشت:
نوآوری در محتوا: نویسنده کتاب، باید ایده‌ها و مفاهیم نو و جدیدی را ارائه دهد و برای تولید محتوای نوآورانه تلاشی قابل توجه کرده باشد.
استفاده از ابزارهای مختلف و چندرسانه‌ای: نویسنده کتاب باید از تصاویر، جداول، نمودارها، نقشه‌ها و وسایل چندرسانه‌ای دیگر برای توضیح مفاهیم استفاده کند. استفاده از این وسایل به توضیح بهتر مفاهیم کمک می‌کند و به نوآوری کتاب می‌افزاید.
نوآوری در ساختار: باید کتاب ساختاری نو و جذاب داشته و مطالب به شکل منطقی و مرتبط و جذاب ارائه شود و بهتر است نویسنده در ساختار کتاب از تنوع و نوآوری استفاده نموده و از قالب‌های معمولی خارج شود و از ابزارهای جدید برای تنوع بخشی به کتاب استفاده کند.
مقایسه با کتاب‌های مشابه: بایدکتاب موردنظر، تمایز و برتری نسبت به کتاب‌های موضوع مشابه داشته باشد به عبارت دیگر باید مقایسه‌ای میان کتاب مورد نظر با کتاب‌های مشابه صورت بگیرد تا تفاوت‌ها و نوآوری‌های آن مشخص شود.
تکرار مکررات: نباید کتاب به تکرار مکررات یا ادعاهای مشابه در بخش‌های مختلف کتاب پرداخته باشد. تکرار مکررات بی‌مورد و غیرضروری نشان دهنده نبود نوآوری و خلاقیت است.
علاوه بر مطالب بالا باید گفت که پرسش‌های زیر، جنبه نوآوری و خلاقیت یک اثر را به خوبی نشان می‌دهد:
1. آیا در کتاب، از شیوه‌ها و روش‌های نوین و خلاقانه‌ای مانند نمودارها، تصاویر، جداول، نقشه‌ها و غیره بهره گرفته شده است؟
2. آیا ساختار و طرح کلی کتاب حاوی نوآوری و ابتکار خاصی است که آن را از سایر آثار مشابه متمایز کند؟
3. آیا رویکرد و زاویه دید نویسنده به موضوع، از خلاقیت و نگاهی تازه برخوردار است؟
4. آیا از روش‌های پژوهش و تحلیل نو و کاربردی استفاده شده است؟
5. آیا نتایج و یافته‌های کتاب حاوی نکات بدیع و تازه‌ای است که پیش از این مطرح نشده باشد؟
6. آیا محتوای کتاب صرفاً تکرار مطالب کتب قبلی است یا اینکه دانش تازه‌ای را ارائه می‌دهد؟
7. میزان ابتکار و نوآوری در کتاب چقدر است؟
بر اساس این سوالات نوآوری یک کتاب به طور کامل مشخص می‌شود.
همچنین عدم نوآوری و خلاقیت در یک کتاب، می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. یکی از دلایل مهم این امر، کمبود دانش و تجربه نویسنده کتاب است. همچنین نویسنده کتاب به دلیل عدم انگیزه ، عدم آگاهی از آخرین دستاوردهای علمی و ادبی یا عدم دسترسی به منابع معتبر، نتواند کتابی نوآورانه و خلاقانه بنویسد. به هر حال، عدم نوآوری و خلاقیت در یک کتاب، می‌تواند منجر به کاهش ارزش کتاب و کم توجهی یا بی‌توجهی به کتاب شود.
در نهایت باید گفت که نقد کتاب به لحاظ عدم نوآوری و خلاقیت، به خواننده کمک می‌کند تا بفهمد که آیا کتاب توانسته است محتوای جذاب و نوآورانه‌ای را ارائه دهد یا به تکرار مکررات و مفاهیم مشابه پرداخته‌است. به طور کلی باید گفت که انتقال نوآوری و خلاقیت می‌تواند به تاثیرگذاری و مقبولیت کتاب کمک کند و آن را از دیگر کتب مشابه متمایز کند.
چهارشنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۲ - ۱۱:۵۳
نظر شما