به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، نشست «نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در تاب‌آوری صنعت چاپ» دومین نشست از سلسله نشست‌های نهمین نکوداشت هفته علوم و فناوری چاپ ایران با حضور فعالان، دست‌اندرکاران و مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه چاپ با همکاری سازمان انتشارات و ترویج مطالعه جهاد دانشگاهی، یکشنبه (6 شهریور ماه) برگزار شد.
 
 
شیرعلی، سرپرست مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران‌(ایسپا) با تبریک هفته نکوداشت علوم و فناوری چاپ گفت: خوشحال هستیم که این نشست دانش‌بنیان به میزبانی جهاد دانشگاهی برگزار می‌شود و این نشست می‌تواند بستری برای همکاری جهاد دانشگاهی و استفاده از ظرفیت های این نهاد در حوزه صنعت راهبردی چاپ باشد.
 
بیطرفان، رئیس انجمن علمی فناوری چاپ در این نشست با اشاره به لزوم هم‌افزایی میان عناصر متعدد و فعال حوزه چاپ، گفت: در آینده نزدیک، رویدادی با محوریت نیازمندی‌های صنعت چاپ در حوزه فناوری برگزار خواهد شد، امیدواریم که مجموعه‌های صنعتی نیاز‌های خود را مطرح کنند تا با تعامل صنعت و دانشگاه و پژوهشگران نیاز‌های روزآمد صنعت چاپ در زمینه فناوری حل شود.
 
وی با تاکید بر اینکه لازمه تحقق اهداف مورد نظر در حوزه دانش‌بنیانی صنعت چاپ، هم‌افزایی همه بازیگران این صنعت است، افزود: در انجمن علمی فناوری چاپ برای همه باز است و تلاش می‌کنیم با نگاه علمی به موضوعات این صنعت در حوزه دانش بنیان و صنایع خلاق ورود کنیم. نشست‌هایی که در هفته چاپ نیز برگزار می‌شود برای همه است و هدف رسیدن به یک گفتمان برای هم‌افزایی بیشتر است.
 
بنیانگذار انجمن علمی و فناوری چاپ با بیان اینکه هم‌افزایی در این حوزه اگر زودتر اتفاق افتاده بود در این مسیر بسیار جلوتر بودیم، تصریح کرد: تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان در صنعت چاپ محدود است؛ درحالی که صنعت راهبردی و پیشران چاپ ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بسیاری دارد که می‌توان نیازهای فناورانه و دانش‌بنیان آن را احصاء و به دولت، مجلس و نهادهای حامی مثل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی و وزارتخانه‌های ذی‌ربط منتقل کرد.
 
بیش از 90 محصول دانش‌بنیان در صنعت پاپ وارد بازار شد

در ادامه این نشست، نورائی، مدرس دانشگاه و کارشناس حوزه صنعت چاپ به تعریف مقوله دانش‌بنیان شدن شرکت‌ها اشاره کرد و گفت: برای دانش‌بنیان شدن شرایطی وجود دارد که در آن سطح فناوری، توجه به تحقیق و توسعه، بحث مهندسی معکوس، نیاز بازار و جامعه، فروش و صادرات و ... از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
 
وی با اشاره به لزوم مستندسازی علمی در عرصه تولید فناوری و تولید محصولات در صنعت چاپ بیان کرد: در حوزه دانش‌بنیان، چالش اصلی شرکت‌ها مستندسازی است. این شرکت‌ها نمی‌توانند دستاوردهای خود را مستند کنند. به‌عنوان مثال شرکتی بیش از یک‌سال طول کشیده تا توضیح دهد که چه کار می‌کند و اتفاق فناورانه کجا رخ داده‌ است.
 
نورایی با بیان اینکه برخی از شرکت‌ها با اطمینان وارد این فرآیند می‌شوند و پس از مردود شدن، ناامید می‌شوند و معترض هستند، افزود: اینکه دانشمندان و صنعتگران بتوانند با روش‌های استاندارد ابداعات و اختراعات خود را عرضه کنند بسیار مهم است، شرکت‌هایی که مدیریت و افراد اصلی آن همه تحصیل‌کرده و موفق هستند خیلی بهتر، محصولات دانش‌بنیان خود را ارائه می‌دهند.
 
این کارشناس صنعت چاپ افزود: در حوزه چاپ، شرکت‌های کمی داریم که بتوانند فعالیت‌های خود را به خوبی توضیح دهند. بیشتر شرکت‌های موفق این حوزه شرکت‌هایی هستند که فعالیت جدیدی دارند و در بخش‌های ماشین‌آلات، فناوری جدیدی ارائه کرده‌اند. خوشبختانه شرکت‌هایی با زیرساخت آزمایشگاهی نیز توانسته‌اند مستندسازی علمی را به خوبی انجام دهند و درحال حاضر اتفاقات خوبی در این عرصه رخ داده است.
 
نورایی با بیان اینکه تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه چاپ محدود و در عین حال زمینه کسب و کار و تولید و اشتغال فراوان است، گفت: صنعت چاپ اساسا یک صنعت دانش‌بنیان است اما فقط 30 شرکت در حوزه چاپ وجود دارد که توانسته‌اند بیش از 90 محصول دانشی نیز وارد بازار کنند، جا دارد با محوریت انجمن علمی فناوری چاپ و مشارکت فعالان صنعت چاپ و نیز ورود دانش آموختگان این بخش تقویت شود.

صنعت چاپ یک صنعت بین رشته‌ای است

دیگر سخنران این نشست، احمد قرنلی، رئیس هیئت مدیره شرکت تعاونی لیتوگرافان بود، وی با اشاره به تاثیر شرکت‌های دانش‌بنیان در صنعت چاپ، گفت: صنعت چاپ، تعاریف گوناگونی دارد اما در واقع یک صنعت بینابینی نیز هست، سال گذشته محصولی داشتیم که می‌خواستیم با استفاده از مهندسی معکوس و کمک شرکت‌های دانش‌بنیان آن را تولید کنیم. این اتفاق افتاد اما این محصول هنوز به بازار معرفی نشده است.
 
وی ادامه داد: در همین زمینه نیز با چند صنعت در ارتباط هستم که این موضوع نقش میان‌رشته‌ای صنعت چاپ را نشان می‌دهد.
 
قرنلی با بیان اینکه سال‌های سال سعی کردیم که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نقش و تاثیر فرهنگی صنعت چاپ را تبیین کنیم، گفت: متاسفانه تصور می‌شود که صنعت چاپ در بخش فرهنگی تاثیر قابل توجهی ندارد؛ البته واردات مواد اولیه در صنعت چاپ محدودیت‌هایی دارد، محصولی که سه یا چهاردهه پیش از آمریکا وارد می‌کردیم، اکنون به ما داده نمی‌شود.
 
به گفته وی، این موضوع سبب شده است که ما مجبور به وارد کردن این محصولات از کره یا تایوان شویم، درحالی‌ که می‌توانیم با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان و تولید داخلی در این زمینه به خودکفایی برسیم.
 
می‌توانیم در صنعت چاپ خودکفا شویم

جواد آقاجانلو، عضو اتحادیه لیتوگرافان تهران نیز که دیگر سخنران این مراسم بود، در سخنانی با بیان اینکه  صنعت چاپ برای اینکه پیشرفت کند، نباید در یک مرحله باقی بماند، گفت: اگر درجایی که هستیم بایستیم، نمی‌توانیم رو به جلو حرکت کنیم. در بسیاری از صنایع، صنعت چاپ را می‌بینیم و مشاهده می‌کنیم که این صنعت نیاز دارد در کنار آن‌ها پیشرفت کند. برای مثال در حوزه بسته‌بندی این مورد دیده‌ می‌شود.
 
وی ادامه داد: در صنایعی مانند صنعت پزشکی صنعت چاپ، پیشرو است و همواره این فناوری به کار خواهد آمد، فناوری نیز با سرعت نور به پیش می‌رود و باید صنعت چاپ نیز همسو و همقدم با آن جلو برود.
 
آقاجانلو با بیان اینکه در برخی موارد صنعت چاپ با محدودیت‌هایی روبه‌رو است، افزود: این محدودیت‌ها شامل اندازه، تیراژ و ... می‌شوند که موجب شده صنعت جدیدی به نام صنعت چاپ دیجیتال ظهور کند و این خلا‌ها را پوشش دهد، در این زمینه بسیار جای کار و حمایت داریم.
 
به گفته وی، این حمایت ضمن نمود در تولیدات، می‌تواند سبب جلوگیری از خروج ارز شود و حتی ارزآور باشد. صنعت چاپ در زمینه صادرات سیار جای کار دارد، متاسفانه در مرحله تولید نیز ضعف داریم. می‌توانیم در صنعت چاپ خودکفا شویم.
 
جشن خودکفایی کاغذ در دولت سیزدهم

علی اکبر تورانیان، پیشکسوت حوزه چاپ و مدیر انتشارات شهرآب در ادامه این نشست، نیز درباره اهمیت توجه به صنعت چاپ مانند صنایع دیگر گفت: در این صنعت، هیچ چیزی دور از دسترس نیست و می‌توانیم مانند اتفاقی که در صنایع دیگر مانند صنعت دفاعی افتاد در حوزه چاپ نیز خودکفا و حرف‌های بسیاری برای گفتن داشته باشیم.
 
وی با بیان اینکه 45 سال در صنعت نشر کشور فعالیت کرده‌ام و همیشه دغدغه وابستگی را داشته‌ام، افزود: روزی می‌گفتیم که 85 درصد کاغذ کشور وابسته به خارج از کشور است. ایده تولید داخلی کاغذ مطرح شد اما با مخالفت‌هایی روبه‌رو شد که توجیه آن نیز نبود درخت و جنگل برای تولید خمیر کاغذ در کشور بود. این درحالی است که فناوری بسیاری از این مشکلات را حل کرده و نیاز نیست، تنها از چوب درختان برای تولید خمیر کاغذ بهره ببریم. از سنگ آهک نیز می‌توان تولید کرد.
 
وی ادامه داد: موضوع بازیافت کاغذ نیز بسیار قابل توجه است. این اتفاق در کشوری مانند آلمان به‌طور گشترده اتفاق می‌افتد. متاسفانه عبارت؛ «ما نمی‌توانیم» مانند زنجیری به پای ما بسته شده و نمی‌گذارد جلو برویم. امروز دولت سیزدهم با اعلام پیگیری موضوع خودکفائی تولید کاغذ و حمایت از این صنعت برنامه دارد که از کاغذ باطله برای تولید کاغذ استفاده کند. قرار است در نیمه دوم امسال جشن خودکفایی کاغذ برگزار شود و امیدواریم این اتفاق به صورت عملی رخ دهد،  متاسفانه تاکنون برخورد خوبی با صنعت چاپ نشده‌ است.
 
وی گفت: اعتقاد من این است که قطعا می‌توانیم تولیدکننده دستگاه‌های چاپ باشیم. این موضوع محقق می‌شود به شرط آنکه برنامه و طرح خوب وجود داشته باشد دولت نیز از آن حمایت کند. حتی توانایی تولید زینک را نیز در کشورمان داریم. متاسفانه یک سری افراد در کشور هستند که قدرت و ثروت بالایی دارند و نفع آن‌ها نیز در واردات است.
 
وی تاکید کرد: امیدواریم این مشکلات برطرف شوند، متخصص، دانشجو، دانش و تجربه کافی داریم و باید از آن استفاده کنیم. نتیجه چنین جلساتی که به همت انجمن وزین علمی فناوری چاپ مدیریت می‌شود باید مکتوب به دولت ارائه شود تا این صنعت پیشرفت کند.
 
وی با اشاره به کم‌کاری مسئولین کشور در قبال صنعت چاپ گفت: در سفری که به کشور عراق داشتم، مشاهده کردم کتاب‌های درسی کشور عراق در ترکیه چاپ می‌شود. من همانجا به متولی فرهنگی کشور عراق گفتم، چرا با توجه به دینی که کشور عراق با توجه به حمله داعش نسبت به ایران دارد، این مسئولیت را به ایران واگذار نمی‌کند و پاسخ وی این بود که عراقی‌ها مایل به همکاری با ایران بودند اما به علت ضعف و سستی مدیران در ایجاد یک تفاهم مشترک در این زمینه رخ نداد و ترکیه وارد میدان شد.
 
صنعت چاپ در حال حرکت است

یکی دیگر از سخنرانان این مراسم، غلامرضا شجاع، مدیرعامل شرکت تعاونی لیتوگرافان تهران بود. وی با بیان اینکه صنعت چاپ مثل قطار در حال حرکت است، گفت: از انجمن علمی فناوری چاپ ایران به خاطر برگزاری نکوداشت هفته علوم و فناوری چاپ و نیز در توجه به موضوع مهم شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه چاپ تشکر می‌کنیم.
 
وی با اشاره به اینکه موضوع دانش و فناوری در صنعت چاپ بسیار حائز اهمیت است گفت: صنعت چاپ بازوی توسعه همه صنایع است و نباید اجازه دهیم با سستی و کم کاری دست‌اندرکاران صنعت راهبردی چاپ به فراموشی سپرده شود.
 
عباس ابوالفتحیان، پیشکسوت چاپ نیز در این نشست گفت: مشکل صنعت چاپ، دانش اندک برخی مسئولان نسبت به این حوزه است. ایرانیان در عرصه‌های مختلف صنعت چاپ مثل تولید داروی چاپ، ساخت مواد اولیه، دستگاه‌های چاپ و ... توانایی دارند، اما متاسفانه این توانایی‌ها از نگاه کشورهای دیگر مغفول مانده‌ و نمایندگان ایران باید تلاش خود را در معرفی این ظرفیت‌ها انجام دهند.
 
وی که از سال 1357 فعالیت خود را در حوزه تولید مواد شیمیایی چاپ و بسته‌بندی آغاز کرده است، با اشاره به اهمیت دانشی شدن صنعت چاپ عنوان کرد: صنعت چاپ تشنه ورود طرح‌های دانش‌بنیان و نیز دانش‌آموختگان است و در این زمینه باید با همکاری انجمن علمی فناوری چاپ و سایر تشکل‌های این حوزه ‌زمینه‌سازی لازم فراهم شود.
 
در بخش پایانی این نشست، علیرضا عظیمیان، سرپرست بخش چاپ هنرستان فنی امام صادق‌(ع) نیز پیوند آموزش و صنعت را از ضروریات این حوزه دانست و گفت: دانش‌بنیان‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند صنعت چاپ را متحول کنند.
 
همچنین در پایان این نشست سعیده مزینانی از شرکت دانش‌بنیان «کارا پژوهش امیرکبیر تجارب» نیز محصولات فناورانه خود را در عرصه دانش‌بنیان برای حاضران تشریح کرد.