«آگاهی» با زیرعنوان «راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن» یکی از کتابهای پرفروش نیویورک تایمز است که آناکا هریس نویسنده کتابهایی در حوزه علوم اعصاب، مدیتیشن و فلسفه ذهن آن را منتشر کرده است.
هریس به موضوع اندیشیدن به آگاهی میپردازد و آن را همراستا با اندیشیدن به هرمسئلهای در نظر میگیرد و عقیده دارد این فرآیند با لذت خاصی همراه است. هریس از کتاب «خفاش بودن چگونه است؟» اثر توماس ناگل فیلسوف آمریکایی، در تعریف آگاهی نقل قولی میآورد: «موجودی آگاه است که دارای کیفیتی از بودن باشد.»
فصل دوم کتاب به مسئله شهود و توهم میپردازد؛ چیزهایی که ذهن به نظر راه گریزی از آنها ندارد و به گفته هریس نیز این دو، امری طبیعی را پیش میگیرند و همواره، طبیعت آدمی، در شکل دادن به آنها تاثیرگذار است. در باورهای عوام، به عنوان حس ششم از شهود یاد میشود و بسیاری از انسانها، زمانی که با حس ششم خود تصمیم میگیرند راضیتر از زمانهایی هستند که آگاهانه و با برنامهریزی پیش میروند. با این حال، به این نکته نیز در کتاب اشاره میشود که حس ششم میتواند ما را فریب دهد. هریس از «شهود نادرست» یاد میکند.
نکته جالبی که در فصل دوم کتاب به آن اشاره میشود قیاس آگاهی در انسان و نباتات است. هریس اینطور موضوع خود را تشریح میکند که این باور که انسان آگاه است و گیاه، خیر، هرچقدر هم علمی باشد باز به صورت کامل قابل قبول نیست، از این جهت که تحقیقات نشان دادهاند، گیاهان در مورد واکنش به آسیب فیزیکی یا مراقبت از دیگران، به روشی پیچیده عمل میکنند. هرچند این کار را بدون احساس درد یا عشق انجام دهند، با اینحال، مسئله این است که انجام میدهند. هریس به دانیل چاموویتز اشاره میکند که عقیده دارد گیاهان میتوانند محیط خود را از راه لمس حس کنند و بسیاری از جنبههای محیط پیرامونشان از جمله دما را تشخیص دهند. مانند درخت تاک که میتواند سرعت رشد خود را افزایش دهد یا در صورت وجود مانع در مسیر رشدش، تغییر مسیر بدهد.
«در امتداد راه»، «ما چه کسی هستیم؟»، «آیا آگاهی همه جا گسترده است؟» و «فراتر از پانسایکیزم» از جمله دیگر فصلهای کتاب هستند. فصل پایانی نیز با عنوان «آگاهی و زمان» پا را در تشریح آگاهی فراتر مینهد و موضوع زمان و گذرانش را مطرح میسازد. اینکه «چگونه راز آگاهی با راز زمان مرتبط است».
«آگاهی(راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن)» عنوان کتاب آناکا هریس است که مهرناز نوروزی آن را ترجمه کرده و نشر ذهنآویز آن را در 104 صفحه منتشر کرده است.
نظر شما