متأسفانه مطالب بسیاری از کتب مربوط به زبان بدن، حالات چهره یا ارتباطات غیر کلامی موجود در بازار به صورت شبه علم هستند و همین امر سبب بدبینی بسیاری از افراد نسبت به این علم و نیز گمراهی بسیاری از خوانندگان و همچنین مدرسین این حوزه در کشور شده است.
او افزود: این فصلها تجلیات هیجانی را فقط در چهره مورد بررسی قرار میدهند، و نه در حرکات بدنی؛ و دلیل آن این است که بحثهای داروین روی چهره بوده و نه بدن، و به نظر میرسد نظریهاش بیشتر متناسب با چهره است. با اینکه داروین تجلیات چهرهای برای بیماران روانی را مورد نظر قرار داده بود، ولی فصلی در مورد تجلیات چهرهای برای بیماران روانی وجود ندارد، زیرا مطالعاتی برای پیگیری این مسئله وجود ندارد. فصلی کلّیتر (فصل 5)، سهم مفهومی و روششناختی داروین و تأثیرگذاری وی در طول تاریخ روانشناسی را توصیف میکند. فصل نتیجهگیری، چگونگی گذران ایدههای داروین را با توجه به دانش فعلی در مورد تجلیات چهرهای به صورت ادغام شده و خلاصه بیان میکند.
شریف زاده با بیان اینکه مطابق با ماهیت مشارکت داروین، این کتاب به گونهای در نظر گرفته شده که برای افرادی که علاقهمند به تجلیات هیجانی در رشتههای مختلفی همچون روانشناسی، انسانشناسی، جانورشناسی و کردارشناسی هستند مرتبط باشد بیان کرد: در راستای مفید بودن کتاب برای تمامی چنین رشتههایی، ضروری است که از توضیح اصطلاحات فنی که ممکن است فقط توسط یک رشته شناخته شده باشند، اجتناب شود. به دلیل اینکه در هنگام انتشار کتاب داروین در مورد تجلی هیجانات برای نخستین بار، نه تنها دانشمندان، بلکه افراد عادی نیز بدان علاقهمند بودند، هدف از تهیه این اثر این بوده که این کتاب برای افراد عادی و دانشجویان نیز به اندازه دانشمندان جذاب و قابل فهم باشد.
او در ادامه با بیان اینکه انسانها از طیفی از نشانهها برای انتقال هیجانات استفاده میکنند که شامل آواسازی، حالات چهره (تجلیات چهرهای) و حالات بدنی است توضیح داد: از بین این نشانههای هیجانی، حالات چهره بخش عمدهای از تعاملات اجتماعی را دربر میگیرند و تا به امروز، حالات چهره غنیترین منبع در مورد هیجانات در نظر گرفته شدهاند. امید است که این کتاب و مطالب آن سبب تسهیل کردن مسیر علمِ ارتباطات غیرکلامی و حالات چهره گشته و درهای جدیدی را به روی تحقیقات این حوزه برای علاقهمندان باز کند و توانسته باشم با ترجمه این اثر خدمت ناچیزی به این علم و جامعه روانشناسی ایران کرده باشم.
شریف زاده با اشاره به اینکه علم ارتباطات غیر کلامی یک زمینه جدید مطالعاتی است که در حقیقت جوانب کارهای داروین را ادامه میدهد و به موضوعی تبدیل شده است که به صورت فزایندهای برای مطالعات علمی محبوب است بیان کرد: ارتباطات غیر کلامی شامل تمام مباحثی است که در آن پیامها به صورت غیر کلامی ارسال و دریافت میشوند، از جمله حالات هیجانی معمولی چهره، ریزحالات چهره، حرکات بدن (زبان بدن)، صدا و سایکوفیزیولوژی. موضوع مهم در اینجا تبدیل شدن این حوزه به یک «علم» است.
او افزود: ما زمانی میتوانیم حوزهای را علم خطاب کنیم که آن حوزه مشخصههای اصلی یک علم از جمله تکرارپذیری، ابطال پذیری و پیش بینی پذیری را دارا باشد، در غیر این صورت میتواند شبه علم یا (Pseudoscience) باشد و این امر سبب گمراهی است، زیرا شبه علم ادّعاها و باورها یا کارهایی را شامل میشود که به غلط با عنوان علم ارائه میشوند، ولی در اصل بر پایه روشهای علمی نیستند. متأسفانه مطالب بسیاری از کتب مربوط به زبان بدن، حالات چهره یا ارتباطات غیر کلامی موجود در بازار به صورت شبه علم هستند و همین امر سبب بدبینی بسیاری از افراد نسبت به این علم و نیز گمراهی بسیاری از خوانندگان و همچنین مدرسین این حوزه در کشور شده است. به عنوان فردی که افتخار شاگردی پرفسور پل اکمن را داشتهام و بنابر مسئولیت و رسالتی که روی دوش خود احساس میکنم تصمیم به ترجمه این اثر ارزشمند گرفتم و در این راه تمام تلاش خود را به کار گرفتم تا ترجمه این اثر در نهایت دقت و صحت صورت گیرد.
این مترجم در پایان گفت: این کتاب یک اثر خارق العاده برای درک اصول حالات چهره است که فقط در مورد داروین و اینکه چه انسان بزرگی بود موعظه نمیکند، بلکه بسیار فراتر رفته و تحقیقات جدید پس از داروین و نتایج آن را نیز گردآوری کرده و در خود جای داده است. اگر به دنبال کتابی سطحی هستید، این کتاب یکی از آنها نیست! این کتاب اطلاعات علمی زیادی دارد و سزاوار این است که برای آن وقت بگذارید و آن را با دقت مطالعه کنید.
او یادآور شد: اگر کتابی میخواهید که دایره واژگان یا ذهن شما را به چالش نکشد، بهتر است دنبال کتاب دیگری بگردید. ولی اگر میخواهید در رشتههای مختلفی همچون روانشناسی، انسانشناسی، جانورشناسی، زیستشناسی و کردارشناسی فردی حرفهای باشید و با تحقیقات دانشمندان و محققان بسیاری آشنا شوید، یا علاقهمند به کسب آگاهی و دانش در زمینه ارتباطات غیرکلامی و حالات چهره و منشأ آن هستید، مطالعه این کتاب را اکیداً به شما توصیه میکنم.
انتشارات ارجمند کتاب «داروین و تجلیات چهرهای مرور و بررسی یک قرن تحقیق» نوشته پل اکمن را با ترجمه سینا شریفزاده خراسانی منتشر کرده است.
نظر شما