دوشنبه ۱۷ بهمن ۱۴۰۱ - ۰۸:۰۰
بسیاری از کتب مربوط به زبان بدن شبه علمند

متأسفانه مطالب بسیاری از کتب مربوط به زبان بدن، حالات چهره یا ارتباطات غیر کلامی موجود در بازار به صورت شبه ­علم هستند و همین امر سبب بدبینی بسیاری از افراد نسبت به این علم و نیز گمراهی بسیاری از خوانندگان و همچنین مدرسین این حوزه در کشور شده است.

 سینا شریف زاده خراسانی مترجم کتاب «داروین و تجلیات چهره‌­ای» در گفت‌وگو با الهام عبادتی خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره این اثر بیان کرد: صدمین سالگرد انتشار کارهای داروین روی تجلی هیجانات را جشن گرفته است. در این کتاب مفاهیم مرکزی و منابع کلیدی اطلاعات داروین با توجه به مطالعات صد سال گذشته در نظر گرفته شده­‌اند. فصل­‌هایی در مورد حیوانات یا «نخستین‌های غیرانسان» (فصل 2)، نوزادان و کودکان (فصل 3)، و نیز انسان­‌هایی که در فرهنگ­‌های مختلف زندگی می­‌کنند (فصل 4) وجود دارد. هرکدام از این فصل­ها ایده‌­هایی از داروین را در مورد موضوع حالات هیجانی چهره ارائه کرده و سپس ترکیب مهمی از آن را به علاوه دانش فعلی در مورد تجلیات هیجانی چهره­ ارائه می‌­دهند.

او افزود: این فصل‌­ها تجلیات هیجانی را فقط در چهره مورد بررسی قرار می‌­دهند، و نه در حرکات بدنی؛ و دلیل آن این است که بحث­‌های داروین روی چهره بوده و نه بدن، و به نظر می‌­رسد نظریه­‌اش بیشتر متناسب با چهره است. با اینکه داروین تجلیات چهره‌­ای برای بیماران روانی را مورد نظر قرار داده بود، ولی فصلی در مورد تجلیات چهره­‌ای برای بیماران روانی وجود ندارد، زیرا مطالعاتی برای پیگیری این مسئله وجود ندارد. فصلی کلّی‌­تر (فصل 5)، سهم مفهومی و روش‌­شناختی داروین و تأثیرگذاری وی در طول تاریخ روان‌­شناسی را توصیف می‌­کند. فصل نتیجه­‌گیری، چگونگی گذران ایده­‌های داروین را با توجه به دانش فعلی در مورد تجلیات چهره­‌ای به صورت ادغام شده و خلاصه بیان می­‌کند.
 
شریف زاده با بیان اینکه مطابق با ماهیت مشارکت داروین، این کتاب به گونه­‌ای در نظر گرفته شده که برای افرادی که علاقه­­‌مند به تجلیات هیجانی در رشته­‌های مختلفی همچون روان­شناسی، انسان‌­شناسی، جانورشناسی و کردارشناسی هستند مرتبط باشد بیان کرد: در راستای مفید بودن کتاب برای تمامی چنین رشته‌­هایی، ضروری است که از توضیح اصطلاحات فنی که ممکن است فقط توسط یک رشته شناخته شده باشند، اجتناب شود. به دلیل اینکه در هنگام انتشار کتاب­ داروین در مورد تجلی هیجانات برای نخستین بار، نه تنها دانشمندان، بلکه افراد عادی نیز بدان علاقه‌­مند بودند، هدف از تهیه این اثر این بوده که این کتاب برای افراد عادی و دانشجویان نیز به اندازه دانشمندان جذاب و قابل فهم باشد.

او در ادامه با بیان اینکه انسان‌­ها از طیفی از نشانه‌­ها برای انتقال هیجانات استفاده می‌­کنند که شامل آواسازی، حالات چهره (تجلیات چهره‌­ای) و حالات بدنی است توضیح داد: از بین این نشانه‌­های هیجانی، حالات چهره بخش عمده‌­ای از تعاملات اجتماعی را دربر می‌­گیرند و تا به امروز، حالات چهره غنی‌­ترین منبع در مورد هیجانات در نظر گرفته شده­‌اند. امید است که این کتاب و مطالب آن سبب تسهیل کردن مسیر علمِ ارتباطات غیرکلامی و حالات چهره گشته و درهای جدیدی را به روی تحقیقات این حوزه برای علاقه‌­مندان باز کند و توانسته باشم با ترجمه این اثر خدمت ناچیزی به این علم و جامعه روان­شناسی ایران کرده باشم.
 
شریف زاده با اشاره به اینکه علم ارتباطات غیر کلامی یک زمینه جدید مطالعاتی است که در حقیقت جوانب کارهای داروین را ادامه می­‌دهد و به موضوعی تبدیل شده است که به صورت فزاینده­ای برای مطالعات علمی محبوب است بیان کرد: ارتباطات غیر کلامی شامل تمام مباحثی است که در آن پیام‌­ها به صورت غیر کلامی ارسال و دریافت می‌­شوند، از جمله حالات هیجانی معمولی چهره، ریزحالات چهره، حرکات بدن (زبان بدن)، صدا و سایکوفیزیولوژی. موضوع مهم در اینجا تبدیل شدن این حوزه به یک «علم» است.

او افزود: ما زمانی می‌­توانیم حوزه­‌ای را علم خطاب کنیم که آن حوزه مشخصه­‌های اصلی یک علم از جمله تکرارپذیری، ابطال­ پذیری و پیش­ بینی­ پذیری را دارا باشد، در غیر این صورت می­‌تواند شبه ­علم یا (Pseudoscience) باشد و این امر سبب گمراهی است، زیرا شبه­ علم ادّعاها و باورها یا کارهایی را شامل می‌­شود که به غلط با عنوان علم ارائه می‌­شوند، ولی در اصل بر پایه روش‌­های علمی نیستند. متأسفانه مطالب بسیاری از کتب مربوط به زبان بدن، حالات چهره یا ارتباطات غیر کلامی موجود در بازار به صورت شبه ­علم هستند و همین امر سبب بدبینی بسیاری از افراد نسبت به این علم و نیز گمراهی بسیاری از خوانندگان و همچنین مدرسین این حوزه در کشور شده است. به ­عنوان فردی که افتخار شاگردی پرفسور پل اکمن را داشته­‌ام و بنابر مسئولیت و رسالتی که روی دوش خود احساس می‌­کنم تصمیم به ترجمه این اثر ارزشمند گرفتم و در این راه تمام تلاش خود را به کار گرفتم تا ترجمه این اثر در نهایت دقت و صحت صورت گیرد.
 
این مترجم در پایان گفت: این کتاب یک اثر خارق­ العاده برای درک اصول حالات چهره است که فقط در مورد داروین و اینکه چه انسان بزرگی بود موعظه نمی‌­کند، بلکه بسیار فراتر رفته و تحقیقات جدید پس از داروین و نتایج آن را نیز گردآوری کرده و در خود جای داده است. اگر به دنبال کتابی سطحی هستید، این کتاب یکی از آنها نیست! این کتاب اطلاعات علمی زیادی دارد و سزاوار این است که برای آن وقت بگذارید و آن را با دقت مطالعه کنید.

او یادآور شد: اگر کتابی می‌­خواهید که دایره واژگان یا ذهن شما را به چالش نکشد، بهتر است دنبال کتاب دیگری بگردید. ولی اگر می­‌خواهید در رشته­‌های مختلفی همچون روان­شناسی، انسان­شناسی، جانورشناسی، زیست­شناسی و کردارشناسی فردی حرفه‌­ای باشید و با تحقیقات دانشمندان و محققان بسیاری آشنا شوید، یا علاقه‌­مند به کسب آگاهی و دانش در زمینه ارتباطات غیرکلامی و حالات چهره و منشأ آن هستید، مطالعه این کتاب را اکیداً به شما توصیه می‌­کنم.
 
انتشارات ارجمند کتاب «داروین و تجلیات چهره‌ای ‏ مرور و بررسی یک قرن تحقیق» نوشته پل اکمن را با ترجمه سینا شریف‌زاده خراسانی منتشر کرده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها