به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در سی‌وسومین نمایشگاه کتاب تهران، کارگاه «مدیریت رسانه با رویکرد کتاب» با حضور مهدی کاموس، نویسنده و پژوهشگر در سرای آموزش مجموعه فعالیت‌های فرهنگی هنری برگزار شد.

کاموس با بیان اینکه در مدیریت رسانه باید توامان به سه عامل مدیریت، سازمان رسانه‌ای و کتاب؛ نگاه نو داشته باشیم گفت: در مدیریت نو هدف، آفرینش منابع اجتماعی در راستای منافع سازمانی است و منظور از سازمان رسانه ای، نهادی اجتماعی است که فرایند تولید پیام و معناسازی آن را برعهده دارد. مدیریت رسانه در حوزه کتاب، فراتر از اطلاع‌رسانی است و مدیریت آن از شناخت ساختارهای تولید محتوا در جامعه شروع می‌شود. یعنی یک رسانه یا خبرنگار مستقل و دانش‌بنیان، سازمانی است که قبل از اینکه کتاب تولید شود، بداند ساختارهای جامعه چه محتوایی را تولید خواهد کرد. فرایند خبرنگاری کتاب از کتاب‌هایی شروع می‌شود که هنوز منتشر نشده‌اند یا قرار نیست منتشر شوند.

کاموس در ادامه توضیح داد: مدیریت رسانه در حوزه کتاب باید ناظر به خلق ارزش‌های نو برای هویت کتاب به عنوان سرمایه فرهنگی و ساخت مشارکت اجتماعی باشد. در رویکرد نو به مدیریت رسانه، در عناصر ۴ گانه لوزی لویت؛ تکیه باید بر خبرنگاران و فناوری‌های نو باشد و نقطه کانونی رسانه، خبرنگار و تولیدکننده خبر است که لازم است تخصص او از مدیر رسانه هم فراتر باشد.

بر اساس دیدگاه «پیتر دراکر»، مدیران رسانه باید دستیاران کارگران حرفه‌ای خود باشند تا روسای آنها و شرایط را برای خلاقیت خبرنگاران ایجاد کنند. در واقع مدیران باید تسهیلگر عمل خبری و خبرنگاران باشند.

دبیر مجموعه تاریخ شفاهی ادبیات کودک و نوجوان ایران با بیان اینکه در رویکرد نو به مدیریت رسانه، خبرنگار به خبرنگار دانش بنیان تبدیل می‌شود و در مسیر یادگیری مادام العمر و فناورمحور قرار می‌گیرد افزود: خبرنگاری ما بیشتر حوزه اطلاع‌رسانی است و خبر را به حوزه مسئولیت اجتماعی نرساندیم. سازمان‌ها باید میزان سلطه را کمتر کنند و به خبرنگار اعتماد بیشتری داشته باشند. در حالیکه صاحبان قدرت می‌گویند چه خبری و چگونه تولید شود.

نویسنده کتاب «مبانی زندگی‌نامه داستانی» با بیان اینکه خبر در حوزه کتاب، بخشی از محصول و بخشی از هویت کتاب است ادامه داد:‌ خبرنگاری کتاب هم یک حوزه کاملا دانش‌بنیان است. اگر خبرنگار یادگیری مادام‌العمر نداشته باشد، به سادگی از عرصه خبر کنار می‌رود. خبرنگار باید به شکل مستمر در حال ارتقای دانش خود و یادگیری مهارت‌های فناورمحور باشد تا نوآوری اتفاق بیفتد. کارکرد خبرنگاری کتاب، معرفی کتاب به جامعه با هویت‌های جدید است. رویکرد غالب به کتاب آموزشی، سرگرمی‌ یا اقتصادی است. البته یک نگاه نظارتی هم وجود دارد و سازمان‌ها می‌خواهند مدیر و صاحب رسانه‌ها باشند. در واقع در خبرگزاری‌ها، به جای اینکه دوربین‌مان به سمت خواننده کتاب و پسند او باشد به سمت کتاب و ناشر است. نگاه ما باید به سوی مشارکت‌کننده باشد. یعنی باید خواننده او را بخشی از روند تولید پیام بدانیم که یکی از ساده‌ترین راه‌های تولید این مشارکت هم ایجاد باشگاه مخاطبین است.

پژوهشگر و مدرس ارتباطات افزود: رسانه نباید منتظر صنعت نشر باشد. باید قبل از انتشار کتاب را ببیند، یعنی ساختارها و زمینه‌هایی که منجر به تولید محتوا و خلق اثر خواهد شد را مدنظر داشته باشد. اما خبر کتاب را یک مسئولیت اجتماعی نمی‌شناسیم. چون خبرنگار کتاب با جامعه کتابخوان و کتابدوست ارتباط کافی نداشته و فقط با ناشرین، نهادهای دولتی و خصوصی ارتباط دارد و در واقع بیشتر کار اطلاع‌رسانی را بر عهده گرفته است.

نویسنده کتاب مبانی ادبیات کودک و نوجوان تغییر نگاه به انسان را اولین اتفاقی که باید بیفتد دانست و گفت: در حوزه مدیریت رسانه، هنوز نگاه ما به «انسان فرهنگی» نیست. نگاه ما به مخاطب انسان مصرف کننده است که باید برای آن خبر تولید کنیم. در حالیکه رسانه لازمست به مخاطب نگاه مشارکت‌کننده شبیه شبکه‌های اجتماعی  داشته باشد. یک خبر در حوزه کتاب، باید بخشی از کتاب باشد نه مطلبی در مورد آن.

کاموس در پاسخ به سوال اینکه جوایز خود هویت رسانه‌ای پیدا کردند، گفت: در حوزه مدیریت رسانه، بحث محیط سازمان را داریم و عواملی که بر محیط سازمان اثر می‌گذارند. سازمان وظیفه ساختن پیام از طریق مشارکت با سایر ذینفعان را دارد. ذینفعان در اینجا ناشر، نویسنده، منتقد و خواننده است. سازمان‌ها باید براساس چشم‌انداز، سیاستگذاری و برنامه‌ریزی، اثرسنجی و پیامدسنجی ‌کنند. این جوایز جزو نظام ارزیابی است. جوایز تاثیرگذارند و در مورد اخباری در حوزه کتاب وجود دارد، اما وظیفه رسانه چیست؟ تبیین، نقد و نشان دادن ساختارهایی که این جوایز را شکل داده‌اند. نقطه کانونی رسانه، خبرنگار است. روبروی خبرنگار، مشارکت‌کننده و مشتری قرار دارد. اما دوربین ما به سمت ناشران و مسئولین می‌چرخد. در حوزه کتاب هیچ گاه نمی‌پرسند چرا کتاب‌هایی که جایزه گرفتند، ارتباطی با مخاطب ندارد. این ساختارها تبیین نشده است.

سی‌و‌سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران  از بیست‌ویکم آغاز شده و تا سی‌ویکم اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ با شعار «با کتاب سلامتیم»، در دو بخش حضوری در مصلای امام خمینی(ره) و مجازی در سامانه ketab.ir  ادامه خواهد داشت.