به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اثر حاضر نتیجه کوشش علمی‌جمعی از پژوهشگران است که با اهتمام جمعی شورای قطب علمی‌فلسفه دین سامان یافته است. نگارش کتاب پیش رو تلاشی است که راه را برای محققان هموار میکند و محورهای تازه و نیازمند کاوش را در بخش‌های مختلف فلسفه دین به آنان نشان می‌دهد.
در این اثر، مجموع سرفصل‌های فلسفه دین به چهار بخش تقسیم شده است. 1- درباره دین: در این محور مباحثی که دین را با نگاهی کلی مورد مطالعه قرار می‌دهد، شامل موارد ذیل است: منشأ دین، قلمرو دین، گوهر و صدف دین، کارکرد دین، زبان دین، انتظار بشر از دین، و نگرش تاریخی به دین (تاریخی نگری و دین).
بخش دوم «درباره معرفت دینی» اسن که این محور تلاش دارد به مباحثی که فهم دین را مورد کاوش قرار می‌دهد، بپردازد. در این محور به مباحث ماهیت و مختصات معرفت دینی، منطق علم دینی، هرمنوتیک و معرفت دینی، و گزاره‌سازی دینی پرداخته شده است.
بخش بعدی نسبت دین با علوم و مقولات دیگر است. در این محور مباحثی چون دین و اخلاق، دین و فلسفه اخلاق، دین، عرفان و معنویت، دین و علم، دین و عقل، ایمان و عقلانیت، دین و فلسفه، دین و هنر، دین و علوم انسانی، دین و فرهنگ، دین و دموکراسی، فلسفه دین و علوم انسانی، مورد توجه قرار گرفته است. مدعیات و آموزه‌های دینی بخش بعدی این کتاب است که در محور مدعیات و آموزه‌های دینی به مباحث خداشناسی، انسان شناسی، راهنماشناسی و فرجام شناسی پرداخته است.
برای تدوین اثر حاضر هر یک از سرفصل‌های اصلی فلسفه دین به یک یا چند نفر از متخصصان و صاحب‌نظران همان سرفصل واگذار شده که غالب دارای تألیفات متعدد در آن موضوعند. نتیجه کار متخصص مربوطه را نیز اندیشمندان دیگری ارزیابی کرده و نتیجه آن در شورای قطب علمی‌فلسفه دین به بحث گذاشته شده و پس از طی مراحلی نهایی شده است. سرفصل‌های مربوط به هر یک از محورهای چهارگانه فلسفه دین، مورد مداقه اندیشمندان این رشته قرار گرفته و چالش‌ها، ابهامات و زوایای ۳۹ محور از این سرفصل‌ها کشف و استخراج شده است.
تفاوتی که در ساختار جزئی عناوین مختلف مشاهده می‌شود، بدین دلیل است که از ابتدا ساختاری منطقی برای کل سرفصل‌ها فراهم نشده، بلکه هر عنوان به یک یا چند نویسنده خاص واگذار شده و جزئیات بیان شده، بسته به توانمندی افراد مختلف و اعلام آمادگی آنها بوده است. این فهرست نسخه اولیه و ویراست نخست است که تأکید بر انتشار آن به دلیل مساعدت به محققان و دانشجویان بوده است.
در «مقدمه» این کتاب آمده است: «دانش فلسفه دین در غرب نسبت به فلسفه یا کلام، دانشی نوپاست و از زمان ورود آن به داخل کشور و طرح فلسفه دین اسلامی‌نیز زمان چندانی نمی‌گذرد. تازگی مباحث و فقدان آثار کافی به ویژه با نگاه اسلامی، ابهامات فراوانی را در این عرصه به جای گذاشته و لذا شایسته پژوهش‌های گسترده است. بر این اساس اگر تحقیقات در این عرصه به گونه‌ای جهت‌دهی شوند که گره‌های ناگشوده در این میدان بیشتر محور تحقیق قرار گیرند، به توسعه این دانش کمک خواهند کرد. تمرکز پژوهش‌ها بر این گره‌ها یکی از نیازهای جامعه نخبگانی فیلسوفان دین کشور است. کشف و استخراج زوایای پنهان و پرسش‌های بدون پاسخ یا فاقد پاسخ کافی در فلسفه دین اسلامی‌نیازمند کار جمعی اندیشمندان برجسته این عرصه است.»
همچنین در بخش اول این کتاب در زیر عنوان «منشا دین» می‌خوانیم: «تعاریف مختلفی از دین ارائه گردیده که خود آن تعاریف عامل اختلاف در باب تفاسیر مختلف از منشا و خاستگاه دین شده است. متالهان نوعا حقیقت دین را اعتقاد به خدا یا مجموعه آموزه‌های اعتقادی، فقهی، حقوقی و اخلاقی توصیف می‌کنند که از سوی خدا نازل شده است. خاستگاه دین نزد آنان فطرت و سرشت انسانی یا خدا تلقی شود، اما کسانی که دین را امر مادی و دنیوی تلقی می‌کنند برای آن خاستگاه مادی مثل جامعه، اقتصاد، تاریخ، و تمایلات نفسانی ذکر می‌کنند. پیشینه این بحث در سده‌های اخیر در مباحث جامعه‌شناسی دینی، روانشناسی دینی و آثار دین‌پژوهان در دسترس است.»
کتاب «فلسفه دین و کلام جدید» که اولویت پژوهشی جمعی از محققان بوده است از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی‌در 172 صفحه و با قیمت 35000 تومان روانه بازار نشر شده است.
سه‌شنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ - ۰۸:۲۹
نظر شما