به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اصفهان، آیین اختتامیه سومین جشنواره سراسری نمایشنامه‌نویسی کمدی خندستان به‌همت تالار هنر وابسته به سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان و حوزه هنری استان اصفهان برگزار شد.

این آیین با حضور برخی چهره‌های شاخص هنری عرصه تئاتر کشور و مدیران و مسئولین شهری در سالن اصلی تالار هنر اصفهان برپا شد و هیئت داوران بخش‌های مختلف این رویداد با معرفی برگزیدگان به شرح زیر کار خود پایان دادند.

مراسم با پخش یک تیزر کوتاه از برگزاری جلسات داوری، شورای سیاست‌گذاری و عوامل اجرایی جشنواره خندستان آغاز شد و ویژگی خاص آن اجرای برنامه‌ها لابه‌لای قطعات نمایشی کوتاه از نمایشنامه‌های برگزیده جشنواره بود. همچنین در بخشی از این برنامه گروه موسیقی «ولشدگان» که سابقه اجراهای طنز و نوپرداز را دارند به اجرای 4 قطعه آهنگ پرداختند.
 

ابزار طنز از حیث نقد و ایجاد شادی در جامعه ارزشمند است
اما علی قاسم‌زاده شهردار اصفهان در این برنامه با بیان اینکه در نگاه بزرگان حوزه فلسفه و روانشناسی رنج و سختی جزء زندگی انسان است و گریزی از آن نیست، گفت: آنچه که می‌تواند زندگی را برای انسان راحت کند این است که به خودی خود منشاء رنج دیگران نشود و دیگر اینکه کمک کند تا دیگران شاد و خوشحال باشند.

او فعالیت هنرمندان عرصه کمدی و طنز را از حیث دوم ارزشمند تلقی کرد و افزود: استفاده از طنز و شوخ طبعی کمک می‌کند تا جامعه بهتر زندگی کند و کار شما از این حیث ارزشمند است که خالق زیبایی؛ آرامش و نشاط هستید و به مردم کمک می‌کنید تا راحت تر مشکلات را تحمل کنند. همچنین طنز ابزاری مناسب برای نقد کاستی‌ها و مشکلات جامعه است.

او یادآور شد: البته راه حل اساسی در حوزه‌های فلسفه، روانشناسی و فرهنگ دینی انتخاب یک معنا و جهان‌بینی درست برای زندگی است که انسان را از درون به سوی شادی سوق دهد.
 
جشنواره خندستان می‌تواند در تقویم کمدی کشور ثبت شود
معاون اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان و دبیر جشنواره سراسری خندستان نیز با اشاره به اینکه نام اصفهان از گذشته تا امروز در هنر و فرهنگ این سرزمین نامی گوش نواز بوده و در این میان شیرین گفتاری مردم اصفهان اولین گزاره‌ای است که در ذهن مردم دیگر شهرها تداعی می‌شود، اظهار کرد: این مسئله دلایل زیادی دارد که یکی از آنها کارکرد نقادانه و تسلی بخش طنز و کمدی برای کاستن از تلخی‌های روزگار در طول تاریخ بوده است.

سعید امامی یکی از مهمترین مظاهر بروز این ویژگی را در نمایش‌های سنتی اصفهان و سنت نمایشی اصفهان دانست و افزود: در کنار تلاش‌های فراوان در حوزه‌های مختلف هنر نمایش، خواهیم دید که کمدی از منظر کیفیت و کمیت فصلی متمایز دارد. چنانکه توجه به این امر معاونت فرهنگی شهرداری اصفهان را بر آن داشت تا در پی فراهم کردن زمینه ای برای استفاده بیشتر شهروندان از آثار هنری و ارتقا و پاسداشت آن به قصد احیا و استفاده هنرمندان حوزه نمایش باشد.

او با اشاره به اینکه جشنواره خندستان در دوره‌های پیشین در قالب جشنواره نمایش‌های کمدی به شکل استانی برگزار شده بود، تصریح کرد: پس از مواجهه با بحران کرونا دریافتیم که اجرای تئاتر به هیچ عنوان ممکن نیست و به همین دلیل برگزاری سومین دوره ملی مسابقه نمایشنامه‌نویسی کمدی را در دستور کار قرار دادیم. همچنین افزودن بخش پژوهش‌های کمدی بر این جشنواره منجر شد تا زیرساخت‌های مناسب برای اجرای نمایش فراهم شود.

دبیر سومین جشنواره نمایشنامه‌نویسی کمدی خندستان با اشاره به استقبال  چشمگیر نمایشنامه‌نویسان و پژوهشگران از این جشنواره و ارسال  475 نمایشنامه و 58 اثر پژوهشی به دبیرخانه، گفت: این مسئله نشان از ظرفیت‌های پیدا و پنهان در گونه نمایش‌های کمدی در کل کشور دارد که ماحصل آنها در قالب دو جلد کتاب با نام «پژوهش‌هایی در باب نمایش‌های کمدی» و «نمایشنامه‌های برگزیده جشنواره کمدی خندستان» منتشر می‌شود.

امامی افزود: بی‌شک ما نیاز به متولیان فرهنگی داریم تا هدف مهم این جشنواره را که همانا تثبیت جایگاه نمایش کمدی در کشور است به ثمر برسانیم. چنانکه می‌توان آثاری فاقد خلاقیت‌های لازم را نیز به صحنه برد ولی جشنواره می‌تواند ضمن ایجاد رقابت میان گونه‌های نمایشی و ارج نهادن به انواع سلیقه‌ها سبب حفظ حد مطلوب آثار از نظر هنری شده و در چرخه تئاتر مسبب پیدایش نگاهی جدید باشد.

به گفته او، این نگاه می‌تواند آورده اقتصادی برای نمایشگران اصفهان داشته باشد.

دبیر سومین جشنواره نمایشنامه‌نویسی کمدی خندستان تاکید کرد: در این راستا معاونت فرهنگی شهرداری اصفهان این امکان را دارد تا به عنوان دبیرخانه دائمی جشنواره کمدی پیگیر ثبت جشنواره خندستان در تقویم کمدی کشور شود. چنانکه این ظرفیت می‌تواند در جهت تقویت بنیان نمایش در کشور عمل کند و سبب پاسداری از میراث این گونه هنر از گذشته و امروز شود.

لطیفه‌پردازی اصفهانی‌ها سرچشمه ای جوشان برای انواع کمدی است
دبیر بخش پژوهش سومین جشنواره سراسری نمایشنامه‌نویسی کمدی خندستان نیز در بخشی از برنامه بیانیه هیات داوران این جشنواره را قرائت کرد.

لیلا پرویزی گفت: اصفهان که دارای  سابقه دیرینه و درخشان مستند و مکتوب در  جشن‌های آیینی  و نمایش‌های شادی‌آور  از  دوران صفویه تا  قاجار بوده  و سپس با ورود تئاتر به شکل غربی با داشتن   هنرمندان اثرگذار و ماندگار نقش مهمی را در هنرهای نمایشی ایران بر عهده داشته است.

او با اشاره به اینکه لطیفه‌پردازی و گزیده‌گویی با لهجه‌ای دلنشین در میان مردم اصفهان سرچشمه‌ای جوشان برای رسیدن به انواع کمدی است، تاکید کرد: از همین رو اصفهان میزبانی مناسب برای این رویداد در سطح ملی و چه بسا بین‌المللی است.

او افزود: شورای سیاست‌گذاری جشنواره خندستان جهت تقویت زیر ساخت‌های علمی بر آن شد تا با تاکید بر جایگاه ارزشمند و بنیادین پژوهش‌های کاربردی و با هدف آشنایی نسل نو تئاتر با تجربیات هنرمندان پیشکسوت و فعال این گونه نمایشی از همه هنرمندان و پژوهشگران علاقمند این رشته نمایشی برای رسیدن به تئاتری اندیشه‌محور و پژوهش‌بنیان بر پایه تجربه دعوت به عمل آورد تا در اولین جایزه پژوهش جشنواره کمدی خندستان در بخش‌های مقاله؛ جستار و تجربه نگاری شرکت کنند. همچنین با هدف شناخت چهره شاخص اثرگذار و ماندگار نمایشنامه‌نویسی کمدی اصفهان  جایزه استاد مهدی ممیزان را برای این دوره در نظر گرفت.

پرویزی با بیان اینکه در ابتدا در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن دریافت بیست تا سی اثر را پیش‌بینی می‌کردیم؛ گفت: خوشبختانه در نهایت با استقبال گرم هنرمندان صاحب اندیشه و  قلم ۵۱  اثر  را در این بخش پذیرا شدیم. آثار از کیفیت‌های مختلفی برخوردار بود. تعداد آثار رسیده به دبیرخانه جشنواره خندستان در بخش مقاله، جستار و تجربه‌نگاری ۴۱ اثر که در انتخاب اولیه ۱۵ اثر به داوری نهایی راه یافت و در نهایت ۵ اثر بدون اولویت شایسته دریافت جایزه و یک اثر شایسته تقدیر شناخته شد.

در بخش جایزه زنده‌یاد استاد مهدی  ممیزان  نیز ۱۷  اثر در شکل‌های مختلف دیداری، شنیداری و نوشتاری  به دبیرخانه رسید که 11 اثر انتخاب و بعد از بازبینی و بازخوانی نهایی 4 اثر برگزیده و 3 اثر شایسته تقدیر شد.

او ادامه داد: آنچه در این بخش به چشم  آمد، کیفیت متفاوت آثار رسیده به دبیرخانه بود. مقاله‌های خوب و علمی با تعداد کم در کنار مقاله‌هایی با موضوعات قابل تامل با ارائه ضعیف و تعداد زیاد که نشان از ضعف آشنایی با ساختارهای پژوهشی و مقاله نویسی داشت. ‌امیدواریم  با استمرار این بخش در جشنواره‌های آتی سبب‌ساز تقویت بنیه علمی علاقمندان پژوهش و زمینه ساز رغبت پژوهشگران حرفه‌ای در این ژانر نمایشی شویم.

پرویزی در پایان تشکر ویژه بخش پژوهش جشنواره خندستان را تقدیم کرد به حمایت‌های بی دریغ  دبیر جشنواره سعید امامی، شورای سیاست‌گذاری، دست‌اندرکاران و تمام مسئولینی که در سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی  شهرداری اصفهان یاریگرمان بودند، همچنین عزیزان همراه در مرکز هنرهای نمایشی که  حامی ما در برپایی جشنواره  بودند.

تعامل دستگاه‌های فرهنگی منجر به برگزاری این جشنواره فاخر شد
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان سخنران بعدی این مراسم بود. حجت الاسلام معتمدی با اشاره به نزدیکی هفته پژوهش، میان جشنواره خندستان و این مناسبت علمی نزدیکی قابل توجهی دانست و گفت: برخی از این آثار در حوزه پژوهش است و امیدوارم همه تلاش‌ها در این راستا بتواند دل مردم را خوشتر کند.

او با بیان اینکه کرونا مشکلات زیادی را برای مردم دنیا و ایران به وجود آورد، تاکید کرد: اما همین برنامه‌ها می‌تواند شادی و نشاط را به جامعه برگرداند و امیدواریم هنرمندان اصیل و پرافتخار ایران به خصوص اصفهان بتوانند این روحیه را در شهر و استان ما احیا کنند.

او در پایان از شهردار اصفهان، سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری و معاون فرهنگی شهرداری به منظور فراهم کردن زمینه برای برگزاری این برنامه تشکر کرد و گفت: تعاملی که میان دستگاه‌های مختلف فرهنگی وجود دارد منجر به برگزاری چنین برنامه‌های فاخری شده است.
 
خندستان؛ ضرورت توجه به متن نمایشی و مکتوب نمایش کمدی را عیان کرد
دبیر علمی بخش نمایشنامه نویسی سومین جشنواره سراسری کمدی خندستان نیز بیانیه  هیات داوران این بخش را قرائت کرد: استقبال پرشور و غافلگیرانه نمایشنامه نویسان از دو بخش تالیف و اقتباس علیرغم دشوار کردن خوانش آثار در محدوده زمانی تعیین شده ما را بیش از پیش متوجه ضرورت پرداختن جدی تر به متن مکتوب نمایشی  از یک سو و متن مکتوب نمایش کمدی  از سوی دیگر نموده است.

جمشید خانیان افزود: نمی‌توانیم بگوییم آثار رسیده حاصل یک سال فعالیت نگارشی نمایشنامنه نویسان حوزه ی تئاتر کمدی است؛ شاید یک دهه را دربرگیرد. اما اذعان داریم و مطمئنیم که این؛ بخش مهمی از همه بضاعت کمدی نویسی آشکار شده جامعه ما است. ارزیابی و بررسی‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از این آثار طی یک دهه جزء متن‌های مکتوب چاپ شده ولی به اجرا نرفته هستند و یا جزء متن‌های مکتوب چاپ نشده و به اجرا رفته و یا صرفا برای «خندستان» نوشته شده‌اند. در هر صورت می‌شود این ارزیابی و بررسی آماری را انگیزه و بهانه یک گفتمان تئاتری قرار داد و به طور مفصل و جزء به جزء به آن پرداخت؛ چندان که تحلیل ساختاری این آثار  هم به عنوان یک درام در کلیت خود و هم در جایگاه یک متن کمدی ضرورت است.

او با اظهار تاسف از اینکه بسیاری از آثار رسیده به دو بخش تالیف و اقتباس  نه در انسجام عناصر درون متنی یک درام به قوام یافتگی رسیده اند و نه به عنوان یک اثر کمدی قاعده ی نوشتن این نوع از ادبیات نمایشی را رعایت کرده اند؛ گفت: هرچند در این میان آثاری بوده‌اند که هم در ساختار، درست نگاشته شده اند و هم در فهم موضوعی خود از کمدی، خنده را نه صرفا به عنوان لطیفه که به عنوان عملکرد بزرگ اجتماعی و روشی برای تصحیح جامعه، مبنای نگاهخود قرار داده اند. با این همه، همان طور که اشاره شد، نمی‌توان گفت بخش مهمی از آثار رسیده را در برمی گیرند. این نوع از ادبیات نمایشی، چه در شکل گیری موقعیت، چه در پردازش اشخاص و چه در حمله انتقادی از ویژگی‌های خاصی نظیر مبالغه، کنایه، ایهام و ابهام بهره می‌برند.   

او بر اساس بخش پایانی این بیانیه گفت: کمدی در نهاد خود بیشتر از هر چیزی سویه ی تفکر و اندیشه و آرمان اصللح گرایانه دارد تا لودگی و مسخرگی. 
 
برگزیدگان خندستان
برگزیدگان بخش نمایشنامه نویسی
الف) آثار تالیفی
 
برگزیدگان
 
نام اثر:  اتول سورون      نام نویسنده : محمدباقر سروش _ از تهران
 
نام اثر: بعدی لطفا...        نام نویسنده : سینا شفیعی _ از کرج   
 
نام اثر: ماموریت جدی آقای چرچیل به همراه مقادیری ناخونک از این جا و اونجا                   نام نویسنده : رضا گشتاسب _ از یاسوج 
 
تقدیرشدگان
 
نام اثر: آقا ذبیح        نام نویسنده: مهدی ملکی _ از تهران  
 
نام اثر: احتمالات      نام نویسندگان : محسن رحمانی، ناهید ریحانی _ از تهران
 
نام اثر: روزی روزگاری جنوب شرق   نام نویسنده : جلیل امیری _ از کرمان
 
نام اثر: پا      نام نویسنده: آرمین حمدی پور _ از تهران
 
ب) آثار اقتباسی
 
برگزیدگان
نام اثر: اسکندر نه چندان کبیر   نام نویسنده : الهه دهقان پیشه _ از شیراز 
 
نام اثر: اویلت             نام نویسنده:خسرو امیری _ از اصفهان      
 
نام اثر: پشت دیوارها    نام نویسنده: رحیم رشیدی تبار _ از تهران 
 
تقدیرشدگان
 
نام اثر: پیراره ماهی ودریا    نام نویسنده : رضا گشتاسب _ از یاسوج 
 
 نام اثر: آنتیگونه        نام نویسنده: محمدرضا بزرگزاد _ از اصفهان 
  
برگزیدگان بخش پژوهش
 
برگزیدگان
نام اثر: شیوه‌های ایجاد طنز کلامی در نمایشنامه ی فارسی
رضا احسان پور
 
نام اثر: طنز فلسفی در نمایش‌های شادی آور زنانه       نام نویسنده:علی شمسی، میترا خواجه ئیان
 
نام اثر: کارکرد عناصر گروتسک در دو نمایشنامه  کمدی...    نام نویسنده : سید علیرضا بهاء 
 
نام اثر:  تحلیل مولفه‌های کمیک در نمایشنامه دروغ‌های هنری عاشق     نام نویسنده :محمد جواد فراهانی
 
نام اثر: بهره گیری از ویژگی‌های اجرایی کمدی سنتی ایرانی در کمدی‌های مردمی در تئاتر اصفهان
    نام نویسنده : معین الدین عشاقی 
 
تقدیر
نمایش و نمایشنامه نویسی طنز در استان بوشهر     نام نویسنده: جهانشیر یاراحمدی
 
برگزیدگان بخش ممیزان
 
برگزیدگان
 
نام اثر:  کاریکاتور ممیزان              حمیدرضا حیدری          
 
نام اثر:   ویدئو راه‌ها ادامه خود را در تیرگی گم کردند  
     منصوره خانی  و غزاله کریمی
 
نام اثر:   مقاله نقش و تاثیر مهدی ممیزان در تئاتر اصفهان
    جهانبخش یاراحمدی     
 
نام اثر: جستاری در بازشناسی ادبیات نمایشی عامه پسند     میلاد آذرم 
 
تقدیرشدگان            
 
نام اثر: تایپوگرافی ممیزان         آصف خانیان
 
نام اثر: مقاله شناخت نامه مهدی ممیزان        ناصر کوشان
 
نام اثر: ویدئو ممیزان            فهیمه امینی