در بخشی از پیشگفتاری که مترجم بر این اثر نوشته آمده است: «کتابی که در دست دارید نه قرار است پاسخی باشد به بحرانی که پس از برگزیت، گریبان کارشناسان و تحلیلگران سیاست در اروپا را گرفت، نه به از دست رفتن اعتبار معتبرترین موسسات نظرسنجی آمریکا پس از انتخابات ۲۰۱۶ و تا حدودی ۲۰۲۰ ریاست جمهوری در این کشور اشاره خواهد کرد و نه حتی به میزان فرهیختگی دونالد ترامپ یا تودههای پرشماری که در دو انتخابات به این عجیب ترین شخصیت سیاست معاصر آمریکا رای دادند خواهد پرداخت.
در واقع نخستین ویرایش این کتاب در سال ۱۹۹۵ پیش از امضای پیمان ماستریخت منتشر شد، زمانی که نه هنوز اتحادیه اروپا در معنای فعلی آن وجود داشت که تصمیم به خروج از آن معنا دار باشد و نه دونالد ترامپ تصمیم گرفته بود وقت خود را خارج از دنیای سرگرمی و تجارت در عرصه سیاست نیز بیازماید، در واقع تحریف ترجیح که مفهوم مرکزی اثر حاضر است و اثرات آن در رویدادهای مهم اجتماعی و سیاسی هر چند امروزه به سبب انقلاب ارتباطات و دسترسی همگانی به رسانههای جمعی و اخبار در سراسر جهان توجهات بیشتری را به خود معطوف میکند، اما آنگونه که نویسنده اثر نشان میدهد، پدیدهای است که به رغم همراهی با بشر در تمام دوران زندگی اجتماعی لااقل تا دوره معاصر کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است.
آنچه تیمور کوران دانشمند ترکیه آمریکایی در این اثر ارائه میکند، بیان مفصل و منسجم تلاشهای فکری است که نویسنده قبلاً به صورت پراکنده در قالب چندین مقاله مهم درباره بررسی علل ماهوی پیش بینی ناپذیری انقلابات و خصوصاً شگفتی حاصل از انقلابات ناگهانی در اروپای شرقی در اواخر دهه ۱۹۸۰ به آنها پرداخته بود.
پرسشهای اصلی که کوران تلاش دارد به آنها پاسخ دهد عبارتند از اینکه نخست انگیزهها و مشوقهای اصلی این که مردم ترجیح شان را در بسیاری موارد نادرست یا حتی وارونه بازنمایی میکنند چه هستند و از آن مهمتر اثر چنین عملی در شکلگیری و تعبیر ناگهانی ساختارهای کلان اجتماعی و سیاسی چیست؟ ظاهراً پاسخ به پرسش اول علی الخصوص برای شهروندانی که ذیل ساختارهای سرکوبگر همچون دیکتاتوریهای کمونیستی در اروپای شرقی زندگی میکنند برای خواننده آشنا با این قبیل ساختارها چندان سخت به نظر نمیرسد اما نکته مهم اثر کوران این است که به ما نشان میدهد تحریف ترجیحات در واقع نه منحصر به موضوعات و مسائل حساسی است که ریشه یا اثری در سپهر سیاست دارند و نه مختص نظامهای دیکتاتوری و سرکوبگر، در واقع شاهکار کوران پیشبینی تلویحی برآمدن رهبران در یکی از بزرگترین لیبرال دموکراسیهای جهان یعنی ایالت متحده آمریکاست که سابقه بدی در زمینه مسائل نژادی دارد اتفاقاً نه به رغم این سابقه، بلکه درست به دلیل داشتن همین سابقه.»
مولف کتاب نیز در بخش دیگری از مقدمه این اثر مینویسد: «دو مقاله اول من در موضوع تحریف ترجیحات متنهایی فنی به حساب میآمدند که در سال ۱۹۸۳ نگاشته و چهار سال بعد در مجلات پابلیک چویس و اکونومیک ژورنال به چاپ رسیدند و میخواستند ازطریق بینشهایی به دست آمده جامعه شناسی و روانشناسی واقع گرایی را وارد نظریه اقتصاد سیاسی کنند، بدین ترتیب کتاب حاضر به ارائه نظریههایی میپردازد که رویکردها و بافتههایی از سنن علمی اجتماعی کم و بیش مستقل را با یکدیگر ترکیب میکند. این نظریه مفاهیم بهینه سازی و تعادل را از سنت اقتصادی در خود جای داده است مانند علوم سیاسی در جریان تصمیم سازی جمعی نقشی بسیار مهمی برای گروههای فشار در نظر میگیرد چون آن جامعه شناسی انسانها را به عنوان هستیهای اجتماعی در نظر میگیرد. موجوداتی که از یکدیگر میآموزند، به یکدیگر اهمیت میدهند و نگران این هستند که دیگران درباره شان چگونه میاندیشند و سرانجام به تاسی شاخههای مختلف روانشناسی مبنا را بر آن میگذارد که ذهن انسان محدودیتهایی دارد و جایگاه تنشهاست. این نظریه در راستای شمههای دورگه اش قضایای به دست میدهد که مشاهدات اینک جدا از هم افتاده در حوزههای مجزای تحقیق را تعیین میکند.
هر کدام از این شاخههای دانش و نیز فلسفه فهمی از پدیدهای ارائه کردند که من نامش را تحریف ترجیحات گذاشتم. من در این کتاب خواهم کوشید این بینشها را با هم آشتی دهم و متحد کنم. بخصوص در پی آن هستم که گزارش تلفیقی از نقش تحریف ترجیحات در هدایت، اعوجاج، تثبیت تحدید و تغییر نظم اجتماعی شامل دانشی که بنیان این نظم را تشکیل میدهد ارائه دهم.
اهمیت نظری این کتاب بیش از ساز و کار هایی که در آن توصیف و تحلیل خواهم کرد از جمله تحریف ترجیحات در مقام علتی برای انعطاف ناپذیری به مثابه تیز کننده یک ایدئولوژی به عنوان محملی برای شگفتی به دلیل پیوندی است که میانه ساز و کارهای خاص برقرار میکند.
از آنجا که تحریف ترجیح، عملی است، اطلاعات مربوط به نیرو های محرک گرایشهای اجتماعی را مخفی میکند. خوانندگان شاید شک کنند که نظریه مذکور آیا اصلاً هیچ گونه ارزشی به لحاظ پیش بینی پدیده ها دارد و نیز آیا میتواند به نتایج ابطال پذیر دست یابد. بعدتر پس از طرح کامل استدلال به این سوالات پاسخ خواهم داد. من از خواننده میخواهم که ابتدا نظریه را از نگاه انسجام درونی و منطق عقلانیت به داوری بگذارد با این اعتماد که در ادامه به سوالات مرتبط با سنجش آزمون پذیری و قابلیت پیش بینی نیز پرداخته شود.»
کتاب «حقایق نهان، دروغ های عیان: پیامدهای اجتماعی تحریف ترجیح» نوشته تیمور کوران به ترجمه سید حامد بهشتی در 480 صفحه به بهای 88500 تومان از سوی نشر روزنه منتشر شده است.
نظر شما