نویسندگان در این اثر مراحل و عوامل موثر رشد و تکامل در دوران شیرخوارگی را به طور کامل تشریح کرده‌اند. در کل نظریه‌های متفاوتی در این باره از سوی روانشناسان مشهور دنیا مطرح شده است که به مهم‌ترین آن می‌پردازیم. سایت علمی و تخصصی روانشناسی و بهداشت روان (میگنا) در گزارشی جامع به مهم‌ترین نظریه‌ها در این باره پرداخته است؛ برای مثال فروید پزشک و روانشناس اهل وین بيش از همه بر چگونگي کنترل اضطرابات از سوي کودک و بر جنبه‌های عاطفی رشد کودک، متمرکز شده است.
وی معتقد است؛ «کودک موجودی طلب‌کننده است، با نيرويی که به علت درماندگی ذاتيش نمی‌تواند آن را کنترل کند. طفل خردسال ناچار است بياموزد که نيازها و خواسته‌هايش هميشه نمی‌تواند بی درنگ ارضاء شود و اين فرايندی دردناک است. به عقيده فرويد، کودکان فقط به آب و خوراک نياز ندارند، بلکه به ارضای جنسی نيز احتياج دارند. منظور فرويد اين نیست که کودکان خردسال همانند بچه‌های بزرگ‌تر يا بزرگسالان اميال جنسی دارند. واژه «جنسی» در اينجا به نيازی عمومی برای تماس نزديک و لذت‌بخش بدنی با ديگران اشاره دارد. اين مفهوم از آنچه از آزمايش‌های هارلو و نوشته‌های مربوط به دلبستگی‌های کودک پديد می‌آيد چندان دور نيست، در واقع کودکان به تماس نزديک، با ديگران از جمله در آغوش گرفتن و نوازش نياز دارند.»
گفتنی است در بخشی از این کتاب هم به رشد روانی جنسی از دیدگاه فروید پرداخته است؛ در واقع نویسندگان اینگونه نظر فروید را مورد ارزیابی قرار می‌دهند که تمام رفتار انسان از نیروهای محرک روانی منشا می‌گیرد و شخصیت کودک بر اساس روش اداره کردن غرایز جنسی توسط والدین شکل می‌گیرد؛ در واقع فروید رشد و تکامل را به شانزده سالگی محدود می‌دانست.
یکی از ویژگی‌های اصلی این اثر ذکر موردی مباحث است در واقع نویسندگان تلاش کرده‌اند برای تشریح هر موضوعی از موردها و المان‌ها بهره بگیرند. در بخشی از کتاب که در باب علل بی‌اعتمادی و ناامنی کودکان سخن گفته شده است؛ می‌خوانیم؛ «محرومیت از والدین، تنش در خانه، مواجهه با تجارت هولناک، کودک آزاری، انتقاد، محافظت یا آسان‌گیری مفرط از دلایل اصلی بی اعتمادی کودکان است.»
اریکسون چه گفته است
از دیگر روانشناسانی که در این اثر از آن سخن به میان رفته اریک اریکسون است. وی که توسعه دهنده نطریه فروید بود درباب مراحل رشد روانی اجتماعی معتقد است؛ نخستین مرحله نظریه رشد روانی-اجتماعی اریکسون بین تولد تا یک‌سالگی پدید می‌آید و بنیادی‌ترین مرحله در زندگی است. به دلیل آن‌که نوزاد به‌طور کامل وابسته است، رشد اعتماد در او به چگونگی و قابلیت اطمینان کسی که از او پرستاری می‌کند بستگی دارد. اگر اعتماد به گونه موفقیت‌آمیزی در کودک رشد یابد، او احساس امنیت خواهد کرد. اگر پرستار ناسازگار، پس زننده یا از نظر عاطفی غیرقابل‌دسترس باشد، به رشد حس بی‌اعتمادی در کودک کمک می‌کند. شکست در رشد اعتماد، به ترس و باور اینکه جهان ناسازگار و غیرقابل پیش‌بینی است می‌انجامد. اریکسون بر این باور بود، زیربنای شخصیت سالم را احساس اعتماد می‌سازد. اگر کودک حس اعتماد درونی و ژرفی داشته باشد، جهان را امن و با ثبات و مردم را شایسته اطمینان می‌بیند. این حس به چگونگی پیوند مادر و کودک و شیوه نگهداری او از کودک بستگی دارد.
در کتاب «کودکان در مامایی» و در توضیح نظریه اریکسون آمده است؛ «شیرخوار از طریق دریافت خدمت و توجه و رسیدگی یاد می‌گیرد برای برآورده ساختن نیازهای خود در راستای بقا، محافظت، آرامش و محبت به دنیای خارج به خصوص مادر متکی شود. در صورت برآورده نشدن نیازها، شیرخوار دچار بی‌اعتمادی و فاقد احساس امنیت می‌شود.»
همچنین در این اثر به مواردی از قبیل انواع بیماری‌های شایع در دوران کودکی و مهم‌ترین دلایل مرگ و میر کودکان در جهان امروز پرداخته‌اند.
کتاب «کودکان در مامایی» در 203 صفحه، از سوی انتشارات وزین مهر به قیمت شصت هزار تومان راهی کتابفروشی‌ها شد.
نظر شما