محمد حنیف در گفتوگو با ایبنا در توضیح رمان جدیدش گفت: رمان «جادوی گوبتا» رمانی در گونه رئالیسم جادویی است که از طریق درآمیختن زندگی شخصیتهای معاصر با یکی از قصههای هزارویک شب نوشته شده است. این داستانها در موازات با هم بیان میشود و روی هم تاثیر میگذارند.
وی ادامه داد: در واقع انسانهای امروزی که برخی تیپ و برخی شخصیت هستند، وارد یکی از قصههای هزارویک شب میشوند و روی هم تاثیر میگذارند و از هم تاثیر میپذیرند. هر کدام از این شخصیتها یک داستان و هدف دارند که در یکجا جمع شدهاند و با شخصیتی به نام گوبتا آشنا میشوند و از طریق آن وارد دنیای یکی از قصههای هزارویک شب میشوند.

این نویسنده با اشاره به شخصیتهایی که در این رمان آمدهاند، اظهار کرد: منظور از شخصیتهای قرن بیست و یکم آدمهای خاص و ویژه یا شخصیتهای شناخته شده نیستند؛ منظور آدمهای معمولی امروزی هستند، آدمهایی مثل من و شما.
حنیف در توضیح وضعیت رئالیسم جادویی در ایران گفت: من به همراه برادرم محسن روی بومی سازی رئالیسم جادویی کار کردهایم و در این رستا کتابی هم منتشر کردیم که این کتاب با عنوان «بومیسازی رئالیسم جادویی در ایران» در حال حاضر نامزد بخش نقد ادبی جایزه جلال است. من در آن کتاب به شکل کامل توضیح دادهام که رئالیسم جادویی چیست و چه زمینههای تاریخی باید داشته باشد. در این کتاب خواننده متوجه میشود که رئالیسم جادویی قبل از مارکز به چه شکلی بوده است و در ایران نیز چه شخصیتیهایی روی آن کار کردهاند و کدام نویسنده نگاه کاملی به همه ابزارها و عناصر رئالیسم جادویی داشته است و کدام یک بعضی از این شیوهها را استفاده کردهاند.
وی ادامه داد: اینکه فرهنگ عامه، ادبیات کهن و گذشته ما چه عناصر، ویژگیها، شخصیتها و تیپهایی دارند که در رئالیسم جادویی میتوان از آن استفاده کرد، در کتاب «بومیسازی رئالیسم جادویی در ایران» مفصل به آن اشاره شده است. نگاه گذرا به ادبیات عامه و کهن فارسی نشان میدهد که عناصر جادویی در تار وپود بسیاری از این آثار تنیده شده است.
این پژوهشگر با اشاره به المانهای رئالیسم جادویی در ادبیات فارسی اظهار کرد: دیو، آل، مردآزما، جن، پری، پری دریایی، ابوسلامه، رویینتنان، قهرمانان پرنده، قهرمانانی که توانایی پنهان کردن خود و دیگران را دارند، تنها بخشی از موجودات جادویی آثار ارزشمند فارسی محسوب میشوند. نویسنده رئالیسم جادویی میتواند بخشهایی از ویژگیهای این حکایات مکتوب و شفاهی را در داستان خود به کار گیرد، همچنین عنوان طلسمها، اشیاء، کتابهای جادویی و حیوانات جادویی میتوانند بهانههایی برای پیوند میان داستان رئالیسم جادویی و ادبیات کهن قرار بگیرند.
وی افزود: همه اینها در کنار باورهای فراوان واقعی مردم مناطق مختلف ایران میتوانند زمینهسازی رئالیسم جادویی را در ایران فراهم کند. خیلی از عناصر رئالیسم جادویی در این کتاب آمده است. برای اینکه متوجه شوید در کتابهایی «جادوی گوبتا» چه اتفاقی رخ میدهد که ما به آن رئالیسم جادویی بومی میگوییم، باید کتاب «بومیسازی رئالیسم جادویی در ایران» مطالعه شود. در این کتاب به شناخت عناصر رئالیسم جادویی، تعریف و تاریخچه پیدایش رئالیسم جادویی، درونمایه رمانهای رئالیسم جادویی، جایگاه رئالیسم جادویی در عنوان رئالیسمها، زیرمجموعه آنها، فنون رئالیسم جادویی و نویسندگان برتر رئالیسم جادویی آمده است.

حنیف با اشاره به نویسندگان مطرح ادبیات فارسی که در این راستا قلم زده است، اظهار کرد: برای مشاهده رئالیسم جادویی بومی در ایران میتوان به سراغ آثار رضا براهنی، محمود دولتآبادی، منیرو روانیپور، غلامحسین ساعدی، بهرام صادقی و هوشنگ گلشیری رفت. خیلی از موضوعاتی که در ادبیات عامیانه و تذکرههای و منظومههای عاشقانه ماست، در این کتاب به آنها پرداخته شده است.
این نویسنده در توضیح این مطلب که آیا رمان «جادوی گوبتا» نسخه قابل رویت مطالبی است که در کتاب «بومیسازی رئالیسم جادویی در ایران» آمده است، گفت: اغلب کارهایی که در سالهای اخیر نوشتهام در حوزه رئالیسم جادویی بوده است. «کلاه جادویی و مجسمه مسی» رمانی است که بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایران در انتشارات علمی و فرهنگی منتشر کرد، در همین زمینه است یا رمان «این مرد از همان موقع بوی مرگ میداد» که نشر اسم چاپ کرد به همین موضوع میپردازد یا «خرمالوها» که کاری برای مخاطب عام است، نیم نگاهی به این موضوع دارد.
وی در پایان با اشاره به جدیدترین اثرش گفت: با همه این تفاسیر اثری که نمونه کاملی از رئالیسم جادویی است و من تحتتاثیر کتاب «بومیسازی رئالیسم جادویی در ایران» نوشتهام رمان «با اعمال شاقه» است که به زودی از سوی انتشارات نیستان منتشر میشود و در آن رمان مشخصا به رئالیسم جادویی پرداخته شده است و نمونه کاملی از بومیسازی رئالیسم جادویی است.
رمان «جادوی گوبتا» اثر محمد حنیف در 383 صفحه، شمارگان 1000 نسخه و به بهای 34 هزار تومان از سوی انتشارات علمی و فرهنگی راهی بازار نشر شده است.
نظر شما