پاکدستی سلمان برای همگان درس‌آموز است
در ابتدای این مراسم نیکنام حسینی‌پور، مدیرعامل موسسه خانه کتاب با تقدیر از رضا کاشانی، مدیر نشر پرتوی فرهنگ و ضمن تسلیت شهادت حضرت امام حسن مجتبی و سالروز وفات فوت سلمان گفت: می‌گویند سلمان در مدائن فرماندار بوده و وقتی که سیل آمده بود کل وسایل خود را در بقچه‌ای بالای تپه‌ای گذاشت و آمد به کمک مردم و آنها را داشت نجات می‌داد و این جمله را می‌گفت که سبک باران این گونه از مهلکه نجات پیدا می‌کنند.
او ادامه داد: روایاتی است که از ایشان نقل شده که خیلی عجیب است؛ می‌گوید شما در زندگی از قرآن فرار می‌کنید و به حدیث پناه می‌برید. علت آن این است که قرآن را نمی‌توانید دستکاری کنید اما حدیث را می‌توانید جابجا کنید. قرآن اصل و اساس است و این حرف سلمان خیلی مهم بوده که در ربع اول قرن اول این حرف را زده و می‌گوید که چه نشسته‌اید و بیایید اسلام را نجات دهید. این یعنی اینکه سلمان برای آبروی اسلام واقعی چه اهمیتی قایل بوده است که نکته‌هایی از آن در توصیه صدوق آمده است.
حسینی‌پور با اشاره به اینکه سلمان صحابه پیامبر و مشاوری امین بود یادآور شد: تعبیری که پیامبر درباره او دارند این است که سلمان منا اهل‌البیت، یعنی سلمان جزء اهل بیت است یعنی هویت فکری و معنوی و الهی سلمان مدنظر بوده است وگرنه ما می‌دانیم که سلمان ایرانی بوده و ایشان یک اندیشه‌ای داشته که پیغمبر او را از خودشان می‌داند. حتی پیامبر می‌فرماید اگر اباذر بداند در قلب سلمان چه می‌گذرد او را می‌کشد، یعنی سلمان در حدی است که ابوذر هم نمی‌تواند وی را قبول کند. سلمان از نظر علم و دانش حتی به حضرت علی هم خیلی نزدیک بود.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب افزود: باید حوزه فکری و اندیشه‌ای سلمان را بیشتر بشناسیم، زیرا امروز بیش از پیش به این امر نیازمندیم و امیدواریم بتوانیم او را به جوانان بشناسانیم که الگوی بسیار خوبی در همه عرصه‌هاست.
سیمرغ تمثیلی از سلمان فارسی است
در ادامه رضا کاشانی، مدیر نشر پرتوی فرهنگ ضمن انتقاد از کم کاری در حوزه سلمان‌شناسی بیان کرد: حضرت سلمان عضوی از خاندان رسول ماست. در قرآن کریم هر آیه شأن نزولی دارد و علت شأن نزول شماری از آیات شخص سلمان فارسی است. در برخی آیات و احادیث خداوند توسط جبرئیل به سلمان سلام فرستاده است.
وی افزود: می‌توان گفت سیمرغ تمثیلی از سلمان است. سلمان خانه آرام خود را ترک کرد و لباس عافیت از تن درآورد و آتش‌بال دل به حوادث شمرد. می‌دانست چه می‌خواهد و شجره طیبه اسلام را با ایران پیوند داد. باید سپاسگزار خداوند باشیم و این شخصیت را پاس بداریم. این گام اول است که همایشی در شناخت سلمان محمدی داشته است و باید کسانی را که سال‌ها در این مرز و بوم درباره این شخصیت قلم زده‌اند را ارزش نهیم.
کسانی هستند که سالهای پیش در خارج از این کشور درباره سلمان نوشته‌اند . امیدواریم همه دست به دست نهیم و هویت خود را احیا کنیم.
سلمان یک الگوی مناسب برای ماست
حجت‌الاسلام والمسلمین جواد محدثی، نویسنده کتاب «سلمان فارسی» نیز در در ادامه این مراسم گفت: روی ضریح کوچک سلمان، سلمان محمدی و نه فارسی نوشته شده و این لقب از ائمه معصوم(ع) به وی داده شده است. زمانی که منصور بن بزرج به امام صادق(ع) می‌گوید؛ من زیاد از شما می‌شنوم که دائم یاد سلمان فارسی می‌کنید. فرمود: «فَقَالَ لَا تَقُلْ سَلْمَانَ الْفَارِسِیَّ وَ لَکِنْ قُلْ سَلْمَانَ الْمُحَمَّدِیَّ» سلمان فارسی نگو، بگو سلمان محمدی.
وی افزود: در ماجرای جنگ خندق که در سال پنجم هجری رخ داد، به پیشنهاد سلمان، پیرامون شهر خندق کندند. هر گروهی می‌خواست سلمان با آنها باشد؛ مهاجران می‌گفتند: سلمان از ما است. انصار می‌گفتند: او از ما است. پیامبر (ص) فرمودند: «سلمان منا اهل البیت، سلمان از اهل بیت ما است». این نسبت، سببی و نسبی نبوده، بلکه به این معنی بود که خط فکری سلمان با اهل بیت(ع) یکی است و همین جایگاه ایجاب می‌کند که ما ایرانیان به زیارت وی برویم.
نویسنده کتاب «آشنایی با اسوه‌ها» و «الفبای انقلاب» افزود : یکی از ویژگی‌های سلمان، استواری در حمایت از اهل بیت(ع) است و در روایات متعددی آمده که در زمان پیامبر(ص)، بسیاری غیر از چهارتن (سلمان، ابوذر، مقداد و عمار) مسیر دیگری را رفتند. همچنین سلمان در حقیقت‌جویی الگوی خوبی برای همه مسلمانان است، او در ابتدا مدتی آتش‌پرست بود، گذرش از صومعه‌ای افتاد و به آنجا رفت، سپس به کلیسا و در نهایت به حجاز رفت و در آنجا یک یهودی او را می‌خرد، اما با تمهید پیامبر آزاد می‌شود و اسلام و ایمان می‌آورد. سلمان یک الگوی مناسب برای همه ماست که دنبال حقیقت باشیم.
محدثی بیان کرد: سلمان فارسی نقش‌های زیادی را در عرصه‌های مختلف داشته است؛ نقش سلمان برای نفوذ اسلام در ایران نیز برجسته بود. او بسیار ساده زندگی می‌کرد، فقرا را دوست داشت، دانش‌دوست و دانشمند‌دوست بود و به مردم خدمت می‌کرد. بنابراین جایگاه او نشان می‌دهد که باید توجه بیشتری به خط فکری و اندیشه سلمان فارسی داشته باشیم، زیرا در بزرگداشت این شخصیت خیلی کوتاهی کرده‌ایم.
در ادامه این مراسم عباس ملکی نویسنده کتاب «سلمان فارسی» به دلایل نگارش کتاب اشاره کرد و گفت: در سال 67 دبیر مذاکرات ایران و عراق بودم. در آنجا بحث ایرانیت و عربیت مطرح بود. عراقی‌ها اعتقاد داشتند ما مسلمان هستیم و ایرانی‌ها مجوس هستند و این برای من آزرده دهنده بود. زمانی که این کتاب را نوشتم طرح کتاب بسیار نوجوانانه بود و وقتی به تهران آمدم ناصر ایرانی که آن زمان در دفتر نشر فرهنگ اسلامی بود از این کتاب بسیار استقبال کرد و گفت خیلی خوب نوشته شده و این کتاب با تصاویری خوب به چاپ رسید و به زبان ها آذری، قزاقی و خط سیرلیک برای تاجیک‌ها منتشر شد و کماکان در دست انتشار است.
وجود تک نگاری‌های محدود درباره سلمان فارسی
سپس ناهید طیبی، نویسنده کتاب «سلمان حقیقت جاویدان» کتاب را شرح مختصری از زندگی سلمان دانست و گفت: شخصیت سلمان فارسی از دو جهت قابل بحث است؛ یکی کشف حقایق درون تاریخ است که این افراد در دل تاریخ بودند و فضایی داشتند و خود را به منصه ظهور گذاشتند. به خصوص حضرت سلمان که خیلی خاص است. حضرت سلمان مسیری را رفت که هر انسانی باید طی کند و زحمت‌های بسیاری بکشد تا به کمال رسید و از این حیث شخصیت سلمان یک الگو است و باید به عنوان یک مدل به جوانان معرفی کرد.
وی افزود: در پژوهشی که من انجام دادم سعی کردم مخاطب با شخصیت مختلف سلمان ارتباط برقرار کند. در این کتاب سعی کردم ویژگی‌های خاص از زندگینامه خودنوشت سلمان و از منابع متقدم استفاده کنم. در منابع تاریخی علاوه بر اتوبیوگرافی سبک زندگی آن زمان را ثبت کرده بود و من توانستم بر آن اساس حضرت سلمان را تعریف کنم و اوج کتاب آنجایی است که سلمان از عمق رابطه پیامبر (ص) و حضرت علی (ع) سخن می‌گوید.
این نویسنده با بیان اینکه در بین تاریخ‌نگاری جای تک‌نگاری خالی است، گفت: کتب تراجم زیاد داریم که مجموعه‌ای از صحابه را کار کرده‌اند ولی تک نگاری‌ها بسیار محدود است. امیدواریم در این همایش و دورهم‌اندیشی‌ها به این موضوعات بیشتر پرداخته شود.
هنر از دل دین و آیین زاده شده است
در ادامه نصرالله قادری مولف کتاب «ناله‌های عشق» با بیان اینکه سلمان فارسی شناخته‌ترین ناشناخته تاریخ اسلام است، گفت: زمانی در گذشته یک کانال تلویزیونی خارج از ایران سلمان را ایران‌فروش معرفی کرد. آن زمان سید مهدی شجاعی از من خواست که درباره سلمان رمانی بنویسم که این رمان با عنوان «با ناله‌های عشق» منتشر شد که از سه روایت زندگی سلمان را روایت کرده است؛ از لحظه مرگ تا زندگی سلمان در این کتاب آمده است. از مهم‌ترین نکات این است که ما ایرانی‌ها هرگز آتش‌پرست نبوده‌ایم. تصویری که اعراب از ما دارند ما بت‌پرست هستیم.
وی ادامه داد: تصویری که در شاهنامه ارائه می‌شود اهریمن همیشه در مقابل اهورامزدا قرار می‌گیرد و همواره خداوند منبع عشق است. هنر از دل آیین و دین زاده شده است و ما رمان‌های بزرگ در تاریخ داریم و ما به عنوان کسانی که می‌نویسیم کاری کنیم که محصول نتیجه باشد.
حضرت سلمان را به عنوان یک الگو معرفی کنیم
سپس عبدالکریم پاک‌نیا مولف کتاب «ویژگی‌های سلمان فارسی» در توضیحاتی درباره این اثر بیان کرد: این اثر در 15 فصل به ویژگی‌های اخلاقی سلمان فارسی می‌پردازد. در این اثر حضرت سلمان را به عنوان یک الگو به جوانان معرفی می‌کنیم. در این کتاب از 326 منبع مختلف درباره حضرت سلمان استفاده شده است.
این مولف ادامه داد: دانستن زندگی کسانی که در مسیر پیامبر اکرم (ص) گام برداشته‌اند برای مسلمانان واجب است. یکی دیگر از نکاتی در کتاب آمده این است که همنشینی با خوبان، مایه آرامش است. در مجموع حضرت سلمان ولایت‌مدار، باتقوا و سیاست‌مدار بود.
انتقاد از تبلیغ برای کتاب «ملت عشق»
حسین دوستی نویسنده کتاب «سلمان فارسی از صحابه پیغمبر (ص)» با انتقاد از اینکه کتاب‌هایی که درباره زندگی سلمان فارسی نگارش شده‌اند تبلیغ خوبی نداشته‌اند، گفت: در این همایش کتاب‌های خوبی معرفی شد و تأسف است این همه زحمت چرا بازتکثیر نمی‌شود و در فضای مجازی و نسل جوان از آن بی‌خبرند.
این پژوهشگر با انتقاد بسیار از تبلیغ برای کتاب «ملت عشق» نوشته الیف شافاک گفت: این کتاب را در کتابفروشی‌های زیادی دیدم که آن را تبلیغ کرده‌اند. این کتاب از هوس یک زن سخن می‌گوید که قصد دارد رابطه شمس و مولانا را تحریف کند و ایده غلط خودش را ارائه دهد و جالب است که این کتاب خواننده بسیار دارد. حال سوال است که چرا کتابفروشان به جای این کتاب‌ها زندگی سلمان را عرضه نمی‌کنند.
دوستی با تأکید بر اینکه مدیریت سلمان فارسی، مدیریتی استاندارد بوده است، افزود: مدیریت سلمان فارسی تحت تأثیر مدیریت حضرت محمد (ص) و حضرت علی (ع) است و مدیران جوان کشورمان می‌توانند از این مدیریت الگوبرداری کنند. جا داشت نهادهای قرآنی در همایش‌های مختلف به سلمان‌شناسی و سلمان‌پژوهی بپردازند.
چرا به زیارت مرقد سلمان فارسی در مدائن نمی‌رویم؟
سخنران پایانی این همایش محمدرضا ترکی شاعر، پژوهشگر و نویسنده کتاب «پارسای پارسی (سلمان فارسی به روایت متون فارسی)» بود که به عدم شناخت مرقد سلمان در مداین انتقاد کرد.
وی گفت: اتفاق بسیار مبارکی است که ایرانیان به زیارت عتبات عالیات می‌روند اما متأسفانه زیارت مرقد سلمان در برنامه‌های زیارتی ما نیست که ای کاش این موضوع به صورت جدی مطرح و به یک فرهنگسازی تبدیل شود.
وی بیان کرد: داوود میرباقری در حال ساخت سریالی برای سلمان فارسی است که این اتفاق ملی است فردی که آثار شاخصی در کارنامه خود دارد به سراغ ساخت زندگی نخستین مترجم قرآن رفته است تا ما با یک سلمان واقعی آشنا شویم.
در پایان این مراسم از نویسندگان در عرصه سلمان‌شناسی و سلمان‌پژوهی تقدیر شد.
نظر شما