به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، همایش بین‌المللی امام علی (ع) الگوی عدالت و معنویت برای جهان امروز، با حضور حضرت آیت‌الله جوادی آملی مرجع تقلید، مسئولین حوزه علمیه و جمعی از فضلا و علما در سالن همایش‌های دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد.

همایش بین‌المللی امام علی(ع) الگوی عدالت و معنویت برای جهان امروز، پنجشنبه (16 اسفندماه) با قرائت پیام حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی و سخنرانی حضرت آیت‌الله جوادی آملی برگزا شد.

نشر آثار و سیره حضرت علی(ع) کمک به حقانیت جهان اسلام است
در ابتدای این همایش پیام آیت‌الله مکارم شیرازی قرائت شد که در بخشی این پیام آمده است: وقتی نام حضرت علی (ع) برده می‌شود، خود را با اقیانوسی از علم و دانش و تقوا و عدالت روبرو می‌بینم. اعتراف به این فضائل تنها مربوط به شیعیان نیست بلکه طبق اسناد فراوان اکثریت قاطع علمای اسلام به این فضائل اعتراف کرده و غیرمسلمین هم وارد این میدان شده‌اند و در کتاب‌های خود به آن اذعان دارند، همچون کتاب «صوت العداله الانسانیه» که از سوی جرج جرداق مسیحی نوشته و از خود به یادگار  گذاشته‌ است.

در بخش دیگری از این پیام آمده است: معتقدیم دنیای امروز گرفتار بی‌عدالتی‌های فراوانی است که سرچشمه جنایت‌ها و جنگ‌های ویرانگر شده و سرمنشا آن غرق شدن در دنیای مادی و دور شدن از مبانی دینی، قرآن و دین است؛ اگر دنیای امروز به این راه خود ادامه دهد نتیجه آن نابودی نسل انسان روی کره زمین است، لذا باید با منطق صحیح و دوستانه به سیره اهل بیت (ع) و حضرت علی (ع) مراجعه کنیم و مطالب خود را در مورد این پیشوا منتشر کنیم، زیرا نشر این آثار دلیلی بر حقانیت جهان اسلام خواهد بود که چنین پیشوایی در خود تربیت کرده است. با اینکه خطابه‌ها و گفتار و نامه‌های امام مربوط به 1400 سال قبل است، گویی برای امروز نوشته شده است و جای تعجب نیست که عهدنامه مالک اشتر را به زبان‌های مختلف ترجمه و در سازمان ملل منتشر کرده‌اند.

عدل تنها در بستر توحید است که تحقق می‌یابد
آیت‌الله جوادی آملی نیز در این مراسم، با بیان اینکه جامعه‌ای که داعی عدل باشد اما موحد نباشد، جامعه فرعونی محسوب می‌شود، گفت: گرچه عدل دارای مفهوم روشن و معنای شیرین است، اما عدل بدون توحید محقق نخواهد شد و عدل تنها در بستر توحید است که تحقق می‌یابد.
 
مرجع تقلید شیعیان به روایتی از پیامبر (ص) در وصف امیرالمومنین (ع) اشاره کرد و افزود: ایشان فرمودند که «على مع الحق و الحق معه يدور حيث دار» که در اینجا باید بدانیم که دو نوع حق داریم؛ یک حق، حقِ محض است که مقابل ندارد و در مقام ذات‌به است و یک حق دیگر که مقابل آن باطل است، این حق در مقام امکان است نه در مقام ذات. لذا بر اساس این تفسیر به این نتیجه می‌رسیم که فرمایش پیامبر این نیست که امیرالمومنین (ع) همواره با حق بوده یا حق همراه علی است، بلکه منظور این است که علی (ع) عین حق است.

مفسر قرآن کریم ادامه داد: این موضوع را عقل و نقل تایید می‌کنند که خداوند مهندس است و همه جهان را با نظم ریاضی‌گونه آفریده است و همه عالم از صدر تا ذیل در جای خود قرار دارد. اقل بی‌عدلی، بی‌آبرویی است که عقل و فلسفه این نکته را نیز بیان کرده و در حکمت متعالیه صدرالمتألهین آمده است که اگر عدد 5 را از بین 4 و 6 برداریم آن را کجا می‌توانیم بگذاریم؟ اختلاس و نجومی و تهمت هم اینگونه است، اگر کسی اختلاس کند این مال را کجا می‌تواند بگذارد؟ بالاخره یک روزی شخص اختلاس‌گر رسوا می‌شود و عالم اینگونه خلق شده است که حداقل نتیجه بی‌عدالتی، آبروریزی و بی‌حیثیتی است.

وی در ادامه با اشاره به گام دوم انقلاب بیان کرد: در گام دوم وظیفه داریم خطرهایی که متوجه نظام و انقلاب است را بررسی کنیم و در این راستا نقش مهمی خواهیم داشت.

آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه مردم عماد‌الدین هستند که قوی‌تر از عمودالدین است، تصریح کرد: داشتن رهبر خوب، یک طرف موضوع است، رهبر جامعه اسلامی حتی اگر حضرت علی (ع) باشد، مادامی که ملت در صحنه و با رهبر خود نباشند، شکست قطعی به دنبال دارد و راه به جایی نمی‌برد، پس باید با همه وجود تلاش کنیم که اولا دین خانه‌نشین نشود و به اسارت نرود و دوم دین‌ستیزی اتفاق نیفتد یعنی مردم از دین جدا نشوند.

معارف علی‌ (ع) در گفتار، سیره و منش، برای همه تاریخ الگو و منبع است
در بخش دیگری از این مراسم، حجت‌الاسلام و المسلمین احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، با بیان اینکه نیاز واقعی انسان معاصر، معنویت و عدالت است، بیان کرد: رنج‌هایی که بشر امروزی می‌کشد به دلیل ضعف معنویت و فقدان عدالت اجتماعی در جهان است.

واعظی ادامه داد: افزایش ظهور و بروز جریان‌های انحرافی و عرفان‌های نوظهور و معنویت‌های بدون خدا، حکایت از عطش و گمشدگی بشر دارد، چون مسأله گرایش‌های معنوی، امری فطری و ذاتی برای بشر است؛ و چون از چشمه زلال هستی سیراب نمی‌شود و از معنویت واقعی بهره نمی‌برد، به سمت جریان‌های معنوی نوظهور و انحرافی و سراب‌های این‌چنینی می‌رود.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه با بیان اینکه عدالت و معنویت نیاز بشر است، تصریح کرد: استقرار عدالت در جامعه دارای سه ضلع است؛ نخستين وجه آن، وجه نظری است، یعنی کدام تفسیر و مدل از عدالت اجتماعی اجرا می‌شود، چراکه در تاریخ کهن سخنرانان و متفکران بسیاری از عدالت سخن گفته‌اند و همه آنان به عدالت نگاه مثبت داشته‌اند، اما در زمینه عدالت اجتماعی تلقی‌های مختلفی وجود دارد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: بحث دوم در عدالت اجتماعی مربوط به مجریان عدالت است زیرا اگر بهترین طرح و مدل هم از عدالت ارائه شود برای عینیت بخشیدن به آن ایده نیازمند مجریانی است که صلاحیت و شایستگی‌های اجرای آن مدل از عدالت اجتماعی را داشته باشند.

وی ادامه داد: فرهنگِ عدالت، ضلع سوم در عدالت اجتماعی است، که باید جامعه عدالت‌خواه و مطالبه‌گرِ عدالت باشد تا عدالت مستقر باشد، چراکه هر طرح اجتماعی دارای بُعد فرهنگی است، بنابراین عدالت اجتماعی باید همسو و هم‌جهت با  فرهنگ جامعه باشد.

واعظی با اشاره به پیوند میان عدالت و معنویت و درآمیخته شدن این دو با فرهنگ، گفت: در جامعه‌ای که بهره‌مند از غنای معنوی و معنویت اسلامی است، عدالت علوی و مدنظر اسلام با سهولت بیشتر و مقاومت کمتر و با زمینه‌سازی بهتر مستقر می‌شود، اما اگر سمت‌وسوی اخلاقی و معنوی جامعه دچار مشکلاتی شود و مجریان و مدیران جامعه دارای دغدغه‌ عدالت نباشند، بهترین طرح و ایده هم نمی‌تواند به تحقق عدالت کمک کند.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه تصریح کرد: ما معتقدیم علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) در گفتار، سیره و منش، معارفی را ارائه می‌کند و الگوی عینی و عملی را به رخ می‌کشد که برای همه‌ی تاریخ الگو و منبع است، طوری‌که امروز حوزه و اندیشمندان و صاحبان فکر ما برای تنقیح عدالت اجتماعی در جامعه نیازمند مراجعه مستمر به سیره و گفتار امام علی (ع) هستند.
 
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه اگر تنقیح عدالت به وسیله مجریان عدالت‌خواه نباشد، عدالت تحقق پیدا نمی‌کند، افزود: با دست‌های آلوده و با دستمال کثیف نمی‌توان اشیاء را تمیز و براق کرد و برای تحقق عدالت هم به مجریان عادل و عالم نیاز است، بنابراین فرهنگ جامعه باید معنویت‌خواه و معنویت‌ساز باشد تا عدالت اجرا شود.

یادآوری می‌شود در این همایش چهار نشست و کمیسیون با عناوین معنویت علوی و دنیای امروز، امام علی (ع) و عدالت اجتماعی، امام علی(ع) و حکمرانی عادلانه و امام علی(ع) و حقوق انسانی برگزار شد.

اختتامیه همایش نیز با سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین حسین انصاریان و رونمایی از تمبر یادبود این همایش و همچنین تقدیر از صاحبان آثار برتر، در سالن خواجه نصیرالدین طوسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.