به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از ستاد خبری هشتمین همایش حقوق مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس جمهور در این همایش با بیان اینکه مالکیت فکری امروز در دو شعبه صنعتی و ادبی آن رشد کرده است، بیان کرد: در حال حاضر یک دوره تحول فکری و اقتصادی در جهان رخ داده است که رشدی کلی را در کشورهای توسعه یافته به همراه داشته است.
وی ادامه داد: رشد حقوق مالکیت، ارتباط مستقیم با توسعه یافتگی دارد. توسعه یافتگی در دانش حقوق پیوند عمیق‌تری نسبت به سایر حوزه‌ها پیدا می‌کند، هیچ نظام اقتصادی و توسعه یافته فرهنگی را نمی‌توانید پیدا کنید که حقوق در آن درگیر نباشد. در اصل بایدها و نبایدها در این توسعه‌ها باید با علم حقوق پدیدار شود.
معاون حقوقی رییس جمهور بیان کرد: برای یک کشور توسعه یافته از نظر اقتصادی، سیاسی و اجتماعی یک نظام حقوقی توسعه‌یاقته ضرورت است، البته سیستم حقوقی را باید در دو مرحله ابتدا هنجارزدایی و سپس اجراء کنیم.
جنیدی افزود: ایجاد همگرایی در حقوق مالکیت ادبی، هنری بسیار مهم است. امروز نیروهای ما در یک چرخه به فایده می‌رسند زیرا از منظر شکلی و قاعده‌گذاری و قرار گرفتن ارگان‌ها در کنار هم و رسیدن به یک وفاق بسیار سخت است.
وی افزود: اجرای قواعد به‌طور طبیعی توسط دستگاه قضایی انجام می‌شود و در این میان دستگاه‌های شبه قضایی هم دخیل هستند. یکی از وظایف اقدامات قوه قضاییه چگونگی صایانت از این قوانین است. در این راستا قوه قضاییه در بخش اجرایی خود باید آموزش لازم را ببیند، قضات ما باید یک ارتباط تنگاتنگ را با ما داشته باشند؛ زیرا پرونده‌های مربوط به این حوزه را به راحتی بتوانند حل کنند.
معاون حقوقی رئیس جمهور بیان کرد: نهادهای شبه قضایی باید در کنار قوه‌قضاییه افزایش پیدا کند، در نهاد قضا در این حوزه باید راهی برای حل و فصل پیدا کنیم و راه‌های جایگزین برای حل و فصل مشکلات را از این رو ارزیابی کنیم و برای این کار نیاز است از کارشناسان در دو حوزه استفاده شود.
جنیدی گفت: در جاهایی که امروز خصومت نیست ارزیابی در مورد حقوق مالکیت فکری باید مدنظر قرار گیرد و دید که چه زوایایی از حقوق مالکیت فکری در یک موضوع وجود دارد؛ بنابراین صرف نظر از اختلافات باید به معیارهای ارزیابی قابل اتکاء تکیه شود.اگر قرار است که حقوق مالکیت فکری به اقتصاد کمک کند باید این معیارها را حفظ کرد.
وی تصریح کرد: حقوق مالکیت فکری از قرن ١٧ و ١٨ بیشتر مورد توجه قرار گرفت و شکلی که امروزه می‌بینیم از آن زمان به یادگار مانده است. به‌طور طبیعی تئوری انحصار که برای تشویق، تلاش و اقتصاد جدید ضرورت داشت در یک نقطه فراتر ممکن است با یک تضاد روبرو شود.
معاون حقوقی رییس جمهور گفت: امروز دنیا تغییر عقیده داده است و در کشورهای جهان اول این نگرانی به وجود آمده است که آیا درجه بالای انحصار به آنها کمک می‌کند یا آنها را از توسعه باز می‌دارد.
جنیدی در پایان گفت: اعتقاد ما باید از حالت انحصارمحور به موازنه‌محور تغییر کند. ما نباید آنقدر غرق در انحصار بشویم که نخواهیم این انحصار را به نقطه توازن برسانیم. امروز حتی در حقوق مالکیت فکری باید از انحصار به گرایش موازنه محور چه عرفی و چه وضعی رفت.
هر اقتصادی نیاز به قوانین کپی‌رایت دارد
اولا زهران؛ مشاور ارشد وایپو در بخش توسعه کپی رایت، در این همایش با اشاره به گزارش کنفدراسیون بین‌المللی نویسندگان و خلق‌کننده آثار اعلام کرد که این کنفدراسیون تا به حال میزان ٩/٢ میلیارد یورو حق نشر جمع آوری کرده است. وی افزود: در گزارشی دیگر از مدیریت جمعی و جوامع مدیریت، میزان ٢٣٩ میلیارد یورو درآمد بدست آمده است که این نشانگر ارزش صنایع اقتصاد در این حوزه است.
اولا ادامه داد: البته ترویج فرهنگ و خلاقیت امری مهم است؛ اما نقش اقتصادی هم در ذیل این امر بسیار ضروری است. در واقع اگر بتوان به نوآوری اقتصاد نگاه ویژه‌ای کرد، قطعا این نوع اقتصاد جایگزین درآمد است. باید بتوانیم محیط‌هایی برای صنایع ایجاد کنیم و کلید موفقیت این امر سیستم کپی‌رایت است.
مشاور ارشد وایپو تاکید کرد: سیستم کپی‌رایت بهترین عامل محرک است، زیرا توانمدسازی از منظر اقتصادی است و برای مدت زیادی استفاده از معاهدات بین‌المللی در کپی‌رایت بیشتر به صورت فشارهای دیپلماتیک بوده است اما از لحاظ اقتصادی باید به آن توجه کرد.
زهران یادآور شد: اینکه امروز صنایع فرهنگی برای درآمد ناخالص کشورها چقدر می‌تواند کمک کند بطور میانگین در حدود ٥درصد است. البته این آمار در خصوص برخی کشورها همچون آمریکا خیلی بیشتر است.
وی افزود: خلاقیت که تکنولوژی پشت آن است، فرصت‌هایی را فراهم می‌کند که تکنولوژی‌های جدید در آن نقش مهمی ایفا می‌کند و اینکه دولت‌ها چگونه می‌توانند از این محیط سود ببرند بسیار حائز اهمیت است. یک دولت می‌تواند از جریان خلاق در بازار جهانی استفاده کند. از این رو سیستم کپی‌رایت بین‌المللی هم باید به معاهدات پایبند بماند.
مشاور ارشد وایپو ابراز داشت: به وجود آوردن یک رژیم کپی‌رایت در اقتصاد بسیار مهم است؛ زیرا ویژگی‌های آن در سیستم کپی‌رایت لحاظ شده است. بهترین رویکرد برای ایجاد کپی‌رایت نیز از طریق به وجود آوردن یک استرتژی ملی شکل می‌گیرد، زیرا این مسئله استراتژی استفاده از کپی‌رایت را تسهیل می‌کند. سیستم کپی‌رایت بین‌المللی چندین معاهده اصلی دارد که در حیطه حقوق مرتبط است.
زهران با بیان اینکه در صنعت نشر کتاب، ویدئو، صنایع نرم افزار، بازی کامپیوتری و... نباید تنها به بازار داخلی توجه کرد، خاطرنشان کرد: قوانین ملی یک کشور در حیطه این حقوق‌ها باید حمایت لازم را داشته باشد، اما در بازار جهانی و کارکردهای آن نیز باید توجهات لازم انجام شود تا ببینیم چگونه یک محصول خلاق تولید، عرضه و به چرخه فروش می‌رسد. جمعیتی که آثار بین‌المللی تولید می‌کنند؛ باید محصولات آنها در خارج از مرزهای یک کشور نیز حمایت شود.
وی ابراز داشت: ایران هم از این شرایط مستثنی نیست زیرا این کشور دارای فرهنگ و هنر غنی است که می‌تواند آثار خوبی را تولید کند. بنده حرف آقای حسینی را قبول دارم که فرهنگ فراسرزمینی است و مرز ندارد. ممکن است یک اثر به خارج از مرزهای کشور صادر شود، پس یک سیستم محکم کپی‌رایت را باید به وجود آورد تا آثار خلاق به یک دارایی اقتصادی تبدیل شود تا اهرمی برای ایجاد فرصت‌های شغلی بیشتر باشد.
مشاور ارشد وایپو با اشاره به ارکان اصلی سیستم کپی‌رایت تصریح کرد: ارکان اصلی سیستم کپی رایت ابتدا بدون شک چهارچوب حقوقی محکم است و ایران در حال حاضر یک لایحه جدید را ایجاد کرده است که امید است سریعا تصویب شود زیرا با داشتن این چهارچوب مستحکم می‌توان منافع افراد خلاق را تامین کرد.
زهران گفت: ما باید یک زیرساخت عملیاتی و اثربخش را ایجاد کنیم، بخشی از این امر در دفتر حقوق کپی‌رایت، شورای حل اختلاف و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران پیگیری می‌شود. سازمان‌های مدیریت جمعی نیز باید در کنار این سازمان‌ها قرار بگیرند زیرا آنها به حقوق روح می‌بخشند. این سازمان مدیریت جمعی درآمد اقتصادی شرکت‌ها را مدیریت می‌کند.
وی ادامه داد: در این بخش ما باید شمول‌گرا باشیم زیرا دولت تنها قانون را اجرا می‌کند اما بهره‌آوران می‌دانند قانون باید تا این حد دغدغه داشته باشد تا اختلافات عمومی را هم در نظر بگیرد. یک سیستم کپی‌رایت اثربخش منابع هم لازم دارد و علاوه بر دولت بخش خصوصی هم باید پای کار بیاید.
مشاور ارشد وایپو با اشاره به اینکه سازمان مدیریت جمعی نقش مهمی را در زنجیر ارزشی ما ایفا می کند، گفت: دسترسی به محتوا و حقوق پدیدآورندگان در این سازمان شناسایی شده است و کسی که محصولی را استفاده می‌کند باید حقوق آن را پرداخت کند. اگر بخواهیم یک استراتژی در خصوص مالکیت فکری داشته باشیم باید همه المان‌ها را در نظر بگیریم.
زهران تاکید کرد: استراتژی می‌تواند قفل صنایع را باز کند. البته کشورها از هم متفاوت هستند، بنابراین اولین تصمیمی که نیاز است؛ شناسایی سازمان‌های اصلی برای ایجاد استراتژی لازم است. ما در این بخش نیاز داریم در وهله اول یک کشور را بشناسیم تا زیست کپی‌رایت را به صورت کامل و کلی به آنها توضیح دهیم تا بدانند که چگونه می‌توان این سیاست را به کار گرفت و استراتژی لازم را انجام داد.
وی در پایان گفت: مسئولیت استراتژی برای دولت‌ها نیست، بلکه باید همه سیستم به این موضوع اهتمام بورزند. البته یکی از موضوعات هم پیوستن به کنوانسیون برن است. در منطقه کنوانسیون برن افغانستان ماه گذشته اضافه شد و فعلا عراق و ایران به این کنوانسیون ملحق نشده‌اند.
قوانین حمایت از حق مولف به درستی اجرا نمی‌شود
لادن حیدری با تاکید بر ضرورت احیاء حقوق مالکیت ادبی و هنری گفت: در حال حاضر مقرراتی در کشور در جهت حمایت از حق مولف وجود دارد که متاسفانه به درستی انجام نمی‌شود و اجرای آن از سوی همگان نیازمند فرهنگ‌سازی است.
وی گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی اصلی حوزه حق مولف در کشور، هرساله همایشی را با یکی از موضوعات مرتبط با این حوزه برگزار می‌کند، یکی از اهداف این همایش ایجاد حساسیت عمومی نسبت به موضوع حق مولف و گسترش فرهنگ احترام به حقوق قانونی نویسندگان و هنرمندان است.
مدیرکل حقوقی و امور مالکیت معنوی وزارت ارشاد تاکید کرد: اگرچه در حال حاضر برای حمایت قوی‌تر از پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری و صاحبان حقوق مرتبط، نواقص قانونی وجود دارد، اما امیدواریم با تصویب پیش‌نویس لایحه‌ای که از سوی این وزارتخانه به مجلس ارائه شده است، این کاستی‌ها مرتفع شود؛ البته در این راستا با فقدان قانون مواجه نیستیم.
حیدری ادامه داد: در حال حاضر مقرراتی در کشور در جهت حمایت از حق مولف وجود دارد که متاسفانه به درستی انجام نمی‌شود و اجرای آن از سوی همگان نیازمند فرهنگ‌سازی است.
وی درباره موضوع هشتمین همایش حقوق مالکیت ادبی و هنری افزود: هرساله باتوجه به نیازها و چالش‌هایی که پیش‌رو این حوزه هست، بحث‌ها و نشست‌های علمی همایش بریک موضوع خاص متمرکز می‌شود تا فرصتی برای تبادل تجربیات و نظرات متخصصین امر به وجود آید و از این رهگذر چراغ راهی برای بهبود وضعیت این حوزه در کشور روشن شود.
هشتمین همایش ملی حقوق مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط در باغ موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در حال برگزاری است.
سه‌شنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۷ - ۱۵:۱۰
نظر شما