به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نشست «بررسی تاثیر باغ کتاب بر اقتصاد نشر» عصر شنبه‌(25 آذرماه) با حضور یحیی دهقانی، رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت آموزشی، فرهنگی و انتشاراتی مبتکران، محمدرضا توکل‌صدیقی، نایب رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان، محسن طائب، مدیرعامل شرکت دنیای ماه‌پیشونی (بهره‌بردار بخش کودک‌ونوجوان باغ کتاب) و محمدتقی حق‌بین، مدیر انتشارات کتاب یک و انتشارات رنگین‌کمان در اتاق گفت‌وگوی خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) برگزار شد.
 
بخش نخست این نشست به بررسی پیشینه شکل‌گیری شرکت «دنیای ماه‌پیشونی» و چگونگی واگذاری بخش کودک و نوجوان باغ کتاب به این شرکت اختصاص یافت.

دهقانی در ابتدای این بخش گفت: ما در این بحث فقط اعتقادات و تفکر خود را مطرح نمی‌کنیم، بلکه مدارک و مستنداتی را نیز ارائه می‌دهیم. معتقدیم از مهم‌ترین مسائل صنعت نشر، اقتصاد نشر که باید توسط کارشناسان علم اقتصاد بررسی شود.

وی افوزد: موضوع، نیاز یا علوم نیاز به جود فروشگاه‌های بزرگ کتاب در اقصی‌نقاط کشور است. به نظر ما اگر بخواهیم مساله کتاب و کتابخوانی و به‌تبع آن اقتصاد نشر در کشور رونق بخشیم باید برویم سراغ ایجاد ویترین‌های جذاب برای فروش کتاب.

 توسعه کتاب‌فروشی‌ها؛ فرار از کسادی
این عضو هیات مدیره اتحادیه ناشران و کتابفروشان با اشاره به پیشینه خود در حوزه صنعت نشر ادامه داد: هفتمین سال حضور خود در اتحادیه ناشران و کتابفروشان و سی‌ویکمین سال فعالیت در حوزه نشر را تجربه می‌کنم، علاوه براین همواره در بخش‌های مختلف صنعت نشر ازجمله انجمن ناشران کتاب کودک و نوجوان، انجمن فرهنگی ناشران آموزشی و انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی عضویت داشته‌ام و معتقدم که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همه نهادهای دوستدار توسعه کتاب و کتابخوانی باید به دنبال اصلاح ساختارها باشند.

 مدیرعامل شرکت آموزشی، فرهنگی و انتشاراتی مبتکران افزود: سالیان سال است که بر ایده توسعه کتابفروشی‌ها تاکید می‌شود. اعضای اصناف مختلف نشر معتقد‌ند که برای فرار از کسادی و رکود بازار باید ویترین‌های جذاب و متعدد برای کتاب ایجاد شود اما طی یک سال اخیر به‌ دلایلی، برخی نسبت به این دیدگاه تغییر موضع دادند و در مصاحبه‌های خود وجود ویترین‌های جذاب و بزرگ را به نفع صنعت نشر نمی‌دانند در این میزگرد به این موضوع می‌پردازم.

 یادآوری کارکرد شهرکتاب‌ها
دهقانی ایجاد مجموعه «شهرکتاب» را نخستین حرکت دولت در جهت توسعه کتابفروشی‌ها دانست و گفت: سال 1374 با آغاز ساخت مجموعه فرهنگی «شهر کتاب» که از سوی دولت نیز حمایت شد نخستین تلاش برای ایجاد ویترین کتاب صورت گرفت.
 
وی ادامه داد: «شهرکتاب» با اهدافی مانند، برنامه‌ریزی استراتژیک برای افزایش تقاضای خرید کتاب و محصولات فرهنگی، بازارسازی و تبدیل کتاب به‌عنوان کالای ضروری خانواده‌ها و همچنین توسعه و تحقیق و بازاریابی ایجاد شد.

دهقانی گفت: بسیاری معتقد‌ند که بخش قابل‌توجه فروش کتاب در کشور در شهرکتاب‌ها جریان دارد؛ به‌عبارت دیگر اگر این مجموعه تعطیل شود آسیبی جدی‌ به حوزه نشر وارد خواهد شد بنابراین طی 20 سال گذشته این نهاد همواره حمایت شده است.
 
ماجرای کاربری فرهنگی و آغاز بحث تاسیس بازارهای کتاب

این فعال حوزه نشر درباره آغاز جریان توجه مدیریت شهری به کتابفروشی‌ها افزود: اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران سال 1387 از شورای شهر درخواست کرد که موضوع کاربری فرهنگی را در برنامه خود قرار دهد تا ناشران بتوانند در مکان‌های غیرتجاری دفتر دائر کنند. بنابر تلاش‌های صورت گرفته این موضوع در شورای شهر به تصویب رسید و مقرر شد ناشران، موزعان و همچنین کتابفروشان دفتر دایر کنند.

 دهقانی در تشریح تصویب آئین‌نامه شورای شهر تهران مبنی بر صدور مجوز تاسیس دفتر نشر و کتابفروشی ادامه داد: در جلسه 95‌ام شورای شهر که 15 اردیبهشت‌ماه سال 1387 تشکیل شد، ماده واحده‌ 247 مصوب شد که براساس آن فعالیت ناشران، دفاتر توزیع، فروش کتاب در اماکن غیراداری، مجاز و بلامانع است؛ البته این مصوبه با تاخیر، 8 دیماه سال 88 به شهرداری ابلاغ و شهرداری موظف شد در اسرع وقت برای این مصوبه آئین‌نامه تنظیم کند.

این ناشر خاطر نشان کرد: بعد از تنظیم آئین‌نامه برخی از اعضای اتحادیه از جمله محمود آموزگار، نادر قدیانی؛ رئیس وقت اتحادیه و محمدرضا توکل؛ عضو کارگروه حقوقی اتحادیه در کمیسیون فرهنگی شورای شهر حضور یافتند و در تدوین این آئین‌نامه به اعضای شورای شهر مشورت دادند. آئین‌نامه در 14 ماده و 3 تبصره، اول مهرماه سال 1391 به شهرداری‌های مناطق 22‌گانه پایتخت ابلاغ شد.

 عضو هیات مدیره اتحادیه ناشران و کتابفروشان در تشریح مفاد آئین‌نامه گفت: ماده 1 ـ 12 این آئین‌نامه آمده، معاونت امور اجتماعی هر منطقه با هماهنگی اتحادیه ناشران و کتابفروشان، مشوق ناشران و کتابفروشان متقاضی در مشارکت ایجاد بازار در نمایشگاه کتاب در منطقه خواهد بود؛ به‌عبارت دیگر این ماده واحده تاکید دارد که اتحادیه مجاز است تا ناشران را برای ایجاد کتابفروشی تشویق کند.

وی ادامه داد: ماده 2 ـ 12 این مصوبه می‌گوید، حداقل سطح مورد نیاز احداث بازار یا نمایشگاه دائمی کتاب در هر منطقه 5هزار مترمربع است؛ به‌عبارت دیگر سال 91 شهرداری‌های موظف شدند در تهران 22 نمایشگاه دائمی و یا بازار کتاب با حداقل 5هزار مترمربع دائر کنند؛ بنابراین یکی از این فضاها می‌توانست باغ کتاب باشد و علاوه بر این 22 فضای مشابه باید ساخته شود. توجه داشته باشید اتحادیه ناشران و کتابفروشان، رئیس و دبیر آن برای اجرای این طرح آئین‌نامه را امضاء کردند.
 
توکل در ادامه این میزگرد گفت: در معاونت فرهنگی شهرداری درباره این موضوع بحث و گفت‌وگو و در صحن شورای شهر تهران از آن دفاع شد. این آئین‌نامه در ابتدا مشخص کرد چه کسانی می‌توانند در محل‌های مسکونی غیرتجاری برای ایجاد کتابفروشی اقدام کنند؛ این افراد شامل ناشران، موزعان، کتابفروشان و مراکز فرهنگی هستند. علاوه بر این شهرداری‌ها فرصت‌ ساخت ویترین برای کتاب، فروشگاه‌ها و نمایشگاه‌هایی را به وسعت 5 هزار مترمربع ایجاد کنند؛‌ مباحثی که از سوی نادر قدیانی؛ رئیس وقت اتحادیه ناشران و کتابفروشان، محمود آموزگار و من به‌عنوان رئیس کارگروه حقوقی اتحادیه در کمیسیون فرهنگی و در حضور سردار طلائی، احمد مسجدجامعی و دیگران از آن‌ها دفاع شد.
 
 دهقانی با اشاره به تدوین آئین‌نامه با مشارکت اتحادیه به‌عنوان نخستین حرکت اتحادیه در حوزه ایجاد کتابفروشی‌ها ادامه داد: اگر در مناطق 22‌گانه کتابفروشی‌ها براساس آیین‌نامه تاسیس می‌شد، لابد سونامی‌ای راه می‌افتاد و همه کتابفروشی‌های شهر را می‌شست!

باغ کتاب و آغاز ماجرایی دیگر
این فعال حوزه نشر گفت: سال 1387 موضوع باغ کتاب مطرح شد و هیات مدیره دوره یازدهم اتحادیه از ابتدا در جریان تاسیس باغ کتاب و تاسیس کتابفروشی‌های بزرگ در شهر قرار داشت. مراسم کلنگ‌زنی ساخت باغ کتاب هم همزمان با فعالیت هیات مدیره دوره یازدهم و با حضور غلامعلی حداد عادل؛ رئیس وقت مجلس شورای اسلامی، حسین کیائیان؛ رئیس اتحادیه و علیرضا رمضانی نائب‌رئیس وقت اتحادیه ناشران و کتابفروشان برگزار شد.

 دهقانی با تاکید بر ایجاد کتابفروشی به‌عنوان یکی از اهداف تاسیس باغ کتاب افزود: هرگز و هرگز، موضوع ساخت کتابفروشی در فضای باغ کتاب از بین نرفته است؛ به‌عبارت دیگر تاکید شده که حداقل کاربری باغ کتاب، کتابفروشی است و مابقی مباحث ازجمله انتقال محل برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به این مکان، حاشیه‌ای است.

 حق‌بین در این بخش به بیان توضیحاتی تکمیلی پرداخت و با اشاره به این جریان گفت: فراخوان ساخت باغ‌کتاب سال 83 منتشر شد و ماکت این مجموعه همزمان با نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران سال 84 در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به نمایش درآمد و بازدیدکنندگان در طول این دوره از نمایشگاه در جریان اجرای این پروژه قرار گرفتند و اسناد این برنامه نیز موجود است.
 
با کتاب‌فروشی شدن باغ کتاب، مخالفتی وجود نداشت
دهقانی در ادامه با اشاره به مدارک برگزاری نشست مشترک با معاون وقت شهرداری تهران ادامه داد:  سال 1387 در جلسه 131 هیات مدیره دوره یازدهم اتحادیه موضوع  باغ کتاب مطرح و مقرر شد حسین کیائیان، برای مذاکره درباره باغ کتاب با معاون وقت شهر شهرداری تهران با ارسال نامه درخواست ملاقات کند. علاوه‌بر این در جلسه 142 هیات مدیره برابر با 16 مهرماه 87 این موضوع دوباره مطرح شد که نوریان؛ معاون فرهنگی شهرداری تهران از اتحادیه برای برگزاری نشست به تاریخ 17 مهرماه سال 1387 دعوت کند و مقرر شد آقایان مهندس مسعود پایدار و حسین کیائیان برای گفت‌وگو در این جلسه حضور پیدا کنند؛ بنابراین با توجه به اهداف اتحادیه به نظر می‌رسد که اعضای اتحادیه در این جلسه حضور پیدا نکردند که درباره ساخت باغ کتاب به‌عنوان نمایشگاه یا کاربری‌های دیگر اطلاع کسب کنند، درحالیکه این جلسه می‌توانست از منظر فروشگاهی مدنظر اتحادیه باشد.

این عضو اتحادیه ناشران و کتابفروشان تاکید کرد که هیچ مستنداتی در دست نیست که هیات مدیره دوره یازدهم مخالفتی با موضوع ایجاد کتابفروشی در باغ کتاب داشته است. سال 89 اعضای جدید اتحادیه ناشران فعالیت خود را آغاز می‌کند و نادر قدیانی در این دوره به‌عنوان رئیس، محمود آموزگار در مقام دبیر منتخب می‌شوند.

طرح پیشنهاد اداره بخش کودک باغ کتاب

اواخر سال 90 یعنی دقیقا یازدهم اسفند‌ماه زمانی که من عضو اتحادیه ناشران و انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان بودم مطرح کردم که ناشران کودک و نوجوان تصمیم دارند اداره بخش کودک باغ کتاب را برعهده بگیرند، پیشنهاد می‌کنم اعضای اتحادیه ناشران، اداره بخش بزرگسال باغ کتاب را نیز برعهده بگیرند که اعضای هیات مدیره نیز توافق خود را اعلام می‌کند. بند 7 صفحه 63 دفتر صورتجلسات این موضوع  قید شده است؛ بنابراین قرار شد نامه‌ای به مسئولان باغ کتاب ارسال شود.
 
دهقانی افزود: بعد از ارسال نامه، عده‌ای با رئیس وقت باغ کتاب، علی‌اکبر اشعری ملاقات می‌کنند. هیات مدیره به تاریخ 2 اردیبهشت‌ماه سال 91 تشکیل می‌شود و جواهری؛ نائب رئیس اول هیات مدیره اتحادیه گزارش ملاقات اعضای هیات مدیره با مسئولان باغ کتاب را ارائه کرده که در آن تاکید شده این جلسات پیگیری خواهد شد و این موضوع نیز در بند 5 ص 66 مندرج شده است. براین اساس مشخص می‌شود که اعضای هیات مدیره در جریان کاربری باغ‌کتاب است و هیچ مخالفتی نیز در کار نیست.
 
رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت آموزشی، فرهنگی و انتشاراتی مبتکران ادامه داد: به‌گفته ارشد عین‌الهی؛ رئیس هیات مدیره تعاونی ناشران کتابفروشی تهران: «اوایل شروع به کار پروژه باغ کتاب دو هیات مدیره شرکت تعاونی و اتحادیه ناشران از پروژه باغ کتاب بازدید کردند؛ علاوه بر این گفت‌وگوهای مقدماتی با رئیس وقت باغ‌کتاب انجام شد. تاریخ 25 اسفندماه سال 91 در ادامه مباحث و گفت‌وگوهای قبلی جلسه‌ای با حضور نادر قدیانی، محمود آموزگار و عطایی، نائب رئیس وقت اتحادیه برگزار شد. اشعری به اتفاق دوتن از همکاران خود و همراه با رمضان شیرازی، بازرس تعاونی و داوودی‌پور و اینجانب (عین‌‌اللهی)  تشکیل و موضوع واگذاری بخش‌هایی از پروژه فوق به شرکت تعاونی مصرف مطرح و با استقبال اشعری مواجه شد. اشعری گفته است، انجمن کودک نیز برای بخش کودک و نوجوان ورود کرد و پیشنهاداتی نیز ارائه کردند؛ به‌عبارت دیگر، اعضا برای گفت‌وگو اداره بخش بزرگسال در این جلسه حاضر شده بودند که اشعری درباره اداره بخش کودکان پیشنهاد انجمن را مطرح کردند.»
 
ارجاع به دو مصاحبه مطبوعاتی
دهقانی افزود: محمود آموزگار در پاسخ به پرسش خبرنگار روزنامه شرق درباره دلایل ناتوانی برقراری یک نهاد صنفی با شهرداری به‌عنوان یک نهاد عمومی پاسخ داده است «با تصمیم هیات مدیره وقت قرار شد، شرکت تعاونی ناشران و کتابفروشان بعد از تکمیل پروژه باغ کتاب مبادرت و بهره‌برداری کند که متاسفانه به‌دلیل کلاهبرداری {اشاره به ماجرای واردات کاغذ} فعالیت شرکت تعاونی متوقف شد.» به‌عبارت دیگر، محمود آموزگار مطرح می‌کند که برای بهره‌برداری در جلسه حاضر شده بودند؛ اما به دلیل مشکلات تعاونی این امکان از بین رفت. این مصاحبه 6 شهریورماه سال 96 منتشر شده است. علاوه بر این مصاحبه، اشعری سال 91 در نشریه «صنعت نشر» که متعلق به اتحادیه است و سردبیری آن را محمود آموزگار عهده دار بوده، مصاحبه‌ای دارد با تیتر «باغ کتاب رقیب کتابفروشان نیست»! باز هم می‌بینیم که ماجرای کتاب‌فروشی شدن باغ کتاب برای اتحادیه محرض بوده و مخالفتی را هم به همراه نداشته است. (شماره 56 صفحه 41)
 
دهقانی در ادامه با قرائت بخشی از متن مصاحبه اشعری با نشریه اختصاصی اتحادیه افزود: اشعری در نشریه اختصاصی اتحادیه ضمن بیان اهداف باغ کتاب و تاکید بر این نکته که این باغ، مختص نمایشگاه دایمی کتاب، فروشگاه و محصولات فرهنگی است. در این مصاحبه آمده: «باغ‌کتاب رقیب کتابفروشی‌ها نیست. بلکه معتقدیم شروع کار باغ کتاب به رونق بازار کتاب و ارتقای استاندارد کتابفروشی‌ها کمک می‌کند... باغ کتاب علاقه‌مند است بیشترین فعالیت خود را به بخش خصوصی بسپارد مگر اینکه کسی متقاضی نباشد.»
 
برگزاری مزایده و واگذاری بخش کودک باغ کتاب
رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت آموزشی، فرهنگی و انتشاراتی مبتکران ادامه داد: پیش‌تر در گفت‌و‌گوی آقای طائب؛ مدیرعامل ماه‌پیشونی با خبرگزاری ایلنا از حضور آقای همایی؛ مدیر نشر نی صحبت به میان آمد. همایی درباره این حضور توضیحاتی ارائه کرد که در آن جلسه افراد مختلفی ازجمله محمود آموزگار، رمضانی، مجید حسینی، حسن کیائیان، حضور داشتند که البته رمضانی حضور خود را تکذیب کرد؛ جلسه‌ای که در دفتر «نشرشهر» و با موضوع نظرخواهی درباره مشارکت ناشران در بخش کتابفروشی باغ کتاب اختصاص داشته است. این جلسه 15 دیماه سال 94 برگزار شده بود.

وی افزود: در آن جلسه که البته درباره هر دو بخش کودک و بزرگسال صحبت به میان آمده، آقای طائب در زمینه واگذاری بخش کودک معترض می‌شوند که پیش از این قول اداره بخش کودک به انجمن ناشران کتاب کودک و نوجوان داده شده و از دوسال قبل شرکت ماه‌پیشونی برای این موضوع تاسیس شده است. هیچکس سال 94 درباره این موضوع اعتراض نداشت.
   
این فعال حوزه نشر ادامه داد: مجید حسینی؛ مدیرعامل نشر شهر و باغ کتاب چند نوبت در جمع اعلام کرده به یکی از پیشکسوتان نشر گفتم: شنیده‌ام که آقای اشعری قول داده بخش کودک باغ کتاب به شرکت «ماه‌پیشونی» واگذار شود اما من راضی نیستم و آقای اشعری، نباید چنین قولی می‌داد چراکه این واگذاری اشتباه است. آقای حسینی ادامه می‌دهند که از آن ناشر پیشکسوت خواستم که فردی را معرفی کنند و ایشان یکی از ناشران کودک را معرفی کرد و من هم به آن ناشر پاکت مزایده فرستادم ولی ایشان پاکت را پرنکردند.

وی ادامه داد: به هر تقدیر کار به برگزاری مزایده کشید که ما هم از آن استقبال کردیم و در آن برنده شدیم. همچنین تا آنجا که اطلاع داریم پاکت مزایده برای افراد دیگری نیز ارسال شده است؛ از جمله همان ناشری که بعدها به ما اعلام کرد که پاکت را پُر نکرده است.
 
دهقانی ادامه داد: همه مباحثی که مطرح کردم به این معناست که طی 9 سال ساخت باغ ‌کتاب، سه هیات‌ مدیره اخیر اتحادیه کاملا در جریان مراحل و اقدامات بوده‌اند و کتابفروشی نبودن باغ کتاب، هیچ وقت مطرح نشده است.

شهردار تهران و ماجرای برپایی نمایشگاه کتاب تهران در باغ کتاب
وی گفت: مخالفان، گفته محمدباقر قالیباف؛ شهردار وقت تهران در آیین اختتامیه 28‌امین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را مستمسک قرار می‌دهند. قالیباف گفته بود محوطه 45هزار مترمربع کنار باغ کتاب وجود دارد که شهرداری به دنبال ساخت بنایی دو طبقه است که می‌تواند محل مناسبی برای برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب باشد.
 
توکل: شهردار گفت می‌توانیم در باغ کتاب نمایشگاه بین‌المللی را برگزار کنیم که منظورش در واقع محوطه باغ کتاب بود. زیربنای باغ کتاب 45هزار مترمربع است و به همین دلیل پیشنهاد شد تا شهرداری 2 طبقه سالن روی پارکینگ با عنوان مرکز نمایشگاه‌ها بسازد و از خدمات باغ کتاب از جمله سالن اجتماعات و آمفی‌تئاتر استفاده کند. اما ایده نمایندگان شهردار وقت تهران این بود که در محوطه اطراف ساختمان چادر نصب شود که بعد از بررسی مشخص شد که امکان برپایی چادر وجود ندارد.
 
نائب رئیس اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران ادامه داد: باغ کتاب به طور کلی 65هزار مترمربع فضای مسقف دارد که از این متراژ، حدود 30هزار متر سالن نمایشگاهی است و پاسخگوی نیاز ناشران بخش عمومی هم نیست؛ چه برسد به ناشران باقی بخش‌ها. برگزاری نمایشگاه به 130هزار متر فضای نمایشگاهی نیاز دارد!

وی اظهار داشت: علاوه بر این کفپوش‌های این فضا وارداتی و بسیار گرانقیمت است، به‌طوری که با برگزاری دو دوره نمایشگاه «یاد یار‌مهربان» این فضا تاحدودی آسیب دید؛ بنابراین یکی از دلایل مخالفت برگزاری نمایشگاه در این فضا محدودیت این مکان بود؛ به‌عبارت دیگر در صورت برگزاری نمایشگاه قفسه کتابفروشی‌ها باید جمع‌آوری می‌شدند که هزینه سنگینی را تحمیل می‌کرد؛ علاوه بر این محوطه این فضا نیز برای برگزاری نمایشگاه با توجه به باریکی خیابان و چادرهای عرض 20 تا 30 متر پاسخگو نیست.

توکل گفت: شهرداری هم بعدتر نسبت به این موضوع اعلام موضع کرد و برگزاری نمایشگاه در این فضا را میسر ندانست. گویا تنها هدف از طرح ماجرای باغ کتاب، خارج کردن نمایشگاه از مصلا و احتمالا مقدمه‌چینی انتقال آن به شهر آفتاب بود.

دهقانی تاکید کرد: به هر تقدیر یکی از مسائل ما، القای این موضوع بوده که باغ کتاب قرار نبوده به کتابفروشی تبدیل شود؛ این در حالی‌است که همه فعالان حوزه نشر و اتحادیه در جریان این موضوع قرار داشتند. اما چه عاملی موجب شده تا در اقدام تعلل کنند، مشخص نیست.

توکل درباره برگزاری مزایده اداره بخش كودك باغ کتاب گفت: براساس تصمیم مسئولان باغ کتاب و با تاکید بر حضور افراد متخصص و واجد شرایط، مزایده برای اداره بخش کودک، برگزار شد.

این عضو هيات مديره شركت ماه پيشوني با بیان این مطلب که  از ابتدا به مقوله باغ‌ کتاب، نگاه ملی داشتیم و هدفمان ارائه طريق برای چگونگی اداره و تجهیز بهتر این مجموعه بود ادامه داد: در سال 1390 با تشکیل کارگروهي در باغ كتاب درباره مدیریت آینده بخش كودك باغ كتاب  به فعاليت پرداختيم. من هنوز عضو هیات مدیره اتحادیه نشده بودم.

این فعال حوزه نشر افزود: یکی از موضوعاتی که در این کارگروه مطرح شد که در واقع فقط به بخش کودک مربوط نمی‌شد، نوع مدیریت بخش فروشگاهی باغ‌کتاب بود. سه نوع مدیریت برای این بخش تعریف شد؛ نخست مدیریت «دولتی و متمرکز»، «متمرکز فردی و شخصی» و مدیریت «مشارکتی یا شرکتی.» مزایای و معایب هرکدام از انواع مدیریت تشریح و بعد از بررسی، مدیریت مشارکتی تایید شد؛ به‌عبارت دیگر  آقای اشعری دو نوع مدیریت دولتی و فردی را آسیب‌زا تشخیص داد.
مخالف تصدی‌گری دولت بودیم و هستیم و در حال حاضر نیز که «نشرشهر» اداره بخش بزرگسال را  در دست دارد خلاف خواست ناشران است و طرح واگذاری این بخش نیز تابه‌حال به جایی نرسیده و كسي قدم پيش نگذاشته است. در واقع گناه بخش کودک اداره این بخش توسط گروهي از اعضاي صنف است.

توکل صدیقی گفت: اداره بخش فروشگاهي باغ کتاب از توان ناشر بخش خصوصی خارج است؛ علاوه بر این تصمیم‌گیری یک ناشر خصوصی با تاکید بر اهداف صنف دور از تصور است. چرا‌که ناشر خصوصی هدفش کسب درآمد و منافع شخصی است؛ بنابراین مدیریت با حضور فعالان نشر می‌تواند منافع کلی را محقق کند به‌ویژه از ابتدا بر این نکته تاکید شد که هر کس که در مقام مدیریت این بخش قرار می‌گیرد باید همه کتاب‌های ناشران حوزه کودک را عرضه کند؛ به‌عبارت دیگر نباید گزینشی در کار باشد چراکه باغ‌کتاب یک طرح ملی است. مستندات مجموع این مباحث که سال 90 مطرح شد در اختیار است. دو کارگروه در باغ‌کتاب و انجمن ناشران کودک، پیگیر مطالعات پژوهشی بود. با توجه به لزوم سرمایه‌گذاری، تاکید شد که شرکت سهامی خاص بهترین نوع اداره باغ کتاب است. شركت ماه پيشوني با ارسال نامه اعلام کرد که خواهان شرکت در مزایده هستيم بدون ترک تشریفات. شرایط اعلام و مزایده برگزار شد.

شرکت «دنیای ماه‌پیشونی» برپایه مطالعات حقوقی به ثبت رسید 
به گفته حق‌بین، درحالی‌که مشاوران فقط برای اداره بخش کودک از سوی اشعری دعوت شده بودند، مطالعات حقوقی درباره انواع ثبت شرکت انجام و مزایا و معایب آن نیز تشریح و محتوای همه این مطالعات نیز به‌عنوان مشاور پروژه باغ‌کتاب در کارگروه ارائه شده است. 
 
این فعال حوزه نشر ادامه داد: در حالی‌که هنوز توکل صدیقی، به عضویت اتحادیه درنیامده بود، نخستین جلسه شرکت «دنیای ماه‌پیشونی» 6 اسفندماه سال 91 با حضور دهقانی، توکل، سیدناصری، رنجبری حق‌بین و طائب تشکیل شد.
 
اعتراض مزایده باغ کتاب به شهرداری وارد است
دهقانی در ادامه این نشست با اشاره به اصل ۴۴ قانون اساسی و انتشار آگهی مزایده ومناقصه در روزنامه‌ها گفت: شهرداری هر روز ده‌ها، صدها  مزایده و مناقصه در کشور برگزار می‌کند و شرکت دنیای ماه پیشونی هم بر اساس اعلام شهرداری در مزایده باغ کتاب شرکت کرده و برنده شده است .بنابراین اگر اعتراضی در این زمینه وجود دارد به شهرداری وارد است.

طائب: برگزاری مزایده باغ‌کتاب همانند دیگر پروژه‌های دولتی، اعلام عمومی شده علاوه بر این بانک‌ها نیز مزایده برگزار می‌کنند و بخش خصوصی نیز شرکت می‌کند. همواره تاکید داشته‌ایم که مزایده در فضای عادلانه برگزار شود و پاکت مزایده برای بسیاری از همکاران ناشر و شاید بیش از آن‌که ما تصور می‌کنیم ارسال شده بود. با توجه به شرایط و ضوابط و لزوم معرفی ضامن باید تاکید کنم که اعضای شرکت ماه‌پیشونی از طریق مزایده در باغ کتاب شروع به فعالیت کردند و حتی یک متر از باغ کتاب خارج از این جریان واگذار نشده است.

ماه‌پیشونی بخش کودک باغ کتاب را سه سال اجاره کرده است
دهقانی با اشاره به اجاره سه ساله باغ کتاب از سوی شرکت دنیای ماه‌پیشونی ادامه داد: تا سه سال آینده باغ کتاب از سوی شهرداری در اجاره شرکت دنیای ماه‌پیشونی است. بعد از پایان این مدت  شهرداری در رابطه با آن تصمیم گیری خواهد کرد.

توکل: برخی معتقدند که اعضای شرکت این بخش از باغ کتاب را «مال خود کردند» این در حالی است که بعد از پایان مدت قرارداد (3 سال) این بخش از باغ‌کتاب را باید تحویل دهیم.
 
حق‌بین با استناد به نامه رئیس باغ کتاب افزود: 17 آذرماه سال 95 مجید حسینی، رئیس باغ‌کتاب، خطاب به توکل صدیقی نوشته‌اند: «احتراما عطف به نتیجه برگزاری مزایده مربوط به بهره‌برداری از فروشگاه کودک و نوجوان واقع در بلوک A و نظر به سوابق اعضای هیأت مدیره و اعضای آن شرکت محترم بدینوسیله به اطلاع می‌رساند شرکت ماه‌پیشونی به‌عنوان بهره‌بردار از فروشگاه کودک و نوجوان انتخاب گردیده است.» به‌عبارت دیگر این نامه خطاب به مدیرعامل شرکت ماه‌پیشونی آقای توکل نوشته شده است.

کتابفروشی‌های جذاب اقتصاد نشر را نجات می‌‌دهد
دهقانی  با تاکید بر لزوم توجه به ایجاد کتابفروشی‌های جذاب در سطح کشور گفت: معتقدیم که اگر بخواهیم به اقتصاد نشر فکر و این صنعت را از رکود خارج کنیم، باید فروشگاه‌های بزرگ و جذاب کتاب در سراسر کشور دائر شود؛ به‌عنوان مثال در فروشگاه پالادیوم و مجموعه فروشگاه‌های کوروش کتابفروشی دایر شده که از فروشگاه‌های باغ‌کتاب نیز جذاب‌تر است. اگر ایجاد این مجموعه‌ها به کتابفروشی‌ها ضرر وارد می‌کند ، فرقی نمی‌کند که در باغ کتاب  و یا نقطه دیگری از شهر باشد، یا از سوی دولت یا بخش خصوصی باشد. بنابر این اگر بفکر آسیب های وارده به کتابفروشی می بودیم باید قبل از ماه‌پیشونی به وجود این فروشگاه‌ها اعتراض می‌َ‌کردیم. 
این عضو اتحادیه ناشران و کتابفروشان ادامه داد: گفته می‌شود که در حال حاضر در تهران 400 مگامال مجوز ساخت دریافت کرده‌اند و تعدادی از آنها هم در در حال ساخت هستند که بزرگترین این فروشگاه‌‌ها نیز ایران‌‌مال می باشد. در این مجموعه هم ساخت کتابفروشی بزرگ در نظر گرفته شده است.شنیده ها حاکی از ورود برخی از ناشران عزیز به این پروژه حکایت می کند .البته از نظر من امر مبارکی است برای اقصاد نشر کشور.

تعطیلی نمایشگاه کتاب تهران کمک به کتابفروشان است 
دهقانی درباره ساخت ایران‌مال در تهران گفت: این فروشگاه در غرب تهران که  گفته می شود یک میلیون مترمربع مساحت دارد  با وجود صدور این مجوزها اگر آقایان به دنبال اعتراض بودند باید به  ساخت این فروشگاه‌های بزرگ اعتراض می‌کردند.  مطلب دیگری که در این رابطه وجود دارد این است: منهای تعداد قلیلی از ناشران کودک از‌جمله قدیانی، افق، پیدایش و چند ناشر دیگر ، اگر ناشر یا نویسنده ویا مترجم کتاب کودک، کتاب خود را به کتابفروشی‌های شهر و یا راسته انقلاب ببرد و بخواهد کتابش را  حتی به‌صورت امانی در کتابفروشی خود قرار دهند .به نظر من ۹۰ در کتابفروشی قبول نمی کنند . دلیل عمده این موضوع این است که کتاب کودک، باید حتما به رخ، چیده شود. هیچ‌ کتابفروشی، برای این چیدمان مکان کافی ندارد؛ بنابراین ما در اتحادیه ناشران و کتابفروشان باید از حقوق کتابفروشان و هم ناشران دفاع کنیم؛ به‌عبارت دیگر نباید گفت که ناشر به اصطلاح خوشبخت و کتابفروش بدبخت است، بلکه همه اعضای صنعت نشر مشکلات متعدد دارند. اگر هدفمان از تعطیلی فروشگاه های بزرگ تقویت جایگاه و اقصاد کتابفروشان است باید در وهله اول نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را تعطیل کنیم.

دهقانی با اشاره به انتشار مصاحبه محمود آموزگار رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران درشماره ۵۶‌ نشریه «صنعت نشر»  ادامه داد: آموزگار در این مصاحبه یا میزگرد گفته است: «که ما با پدیده‌ای به‌نام نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مواجه هستیم. نمایشگاه کتاب تهران در قیاس با نمایشگاه‌های قاهره، شارجه و ابوظبی و دیگر کشورهای اطراف کم‌نظیر است و البته نکته دیگر، اقتصاد در گردش این نمایشگاه است. آمارهای مختلفی درباره این رویداد فرهنگی وجود دارد؛ اما حدود 40 تا 50 درصد گردش اقتصاد نشرکشور در یک سال طی همین  10 روز برگزاری نمایشگاه اتفاق می‌افتد و این گردش مالی قابل توجه است.»

ایشان می‌فرمایند که 50 درصد اقتصاد نشر کشور در نمایشگاه بین‌المللی جریان دارد. چه کسی در نمایشگاه، کتاب می‌فروشد؟ ناشر. و سوال اینجاست که نقش و منافع کتابفروشی در این تجارت  کجاست؟ اگر چند درصد فروش نمایشگاه های استانی را هم به این آمار اضافه کنیم فاتحه کتابفروشی ها خوانده شده است. اگر راست می‌گویید این نمایشگاه را تعطیل کنید.یا لا اقل فروش در نمایشگاه ها را.

جریان اقتصاد نشر باغ کتاب ناچیز است
دهقانی با اشاره به لزوم برگزاری نشست مشترک با رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان درباره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت:  البته به نظر من اگر جریان اقتصاد نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را  دست‌بالا بگیریم 10 درصد است. برآورد جریان اقتصاد نشر باغ‌کتاب در طول یکسال در دو بخش بزرگسال و کودک بسیار ناچیز است .اگر کل اقصاد نشر کشور را در یک سال  یک‌هزار میلیاردتومان در نظر بگیریم،  مجموع فروش سالانه باغ‌کتاب در نهایت، یک‌ونیم‌درصد کل اقتصاد نشر است؛ بنابراین اگر دلمان برای کتابفروش می‌سوزد و در این رابطه ناشران را نا‌دیده بگیریم باید مصر باشیم که نمایشگاه بین‌المللی کتاب و بقیه نمایشگاه های فروش کتاب  تعطیل شوند.نه باغ کتاب.
 
رئیس هیأت مدیره شرکت آموزشی، فرهنگی و انتشاراتی مبتکران افزود: باتوجه به این مباحث ذهن ما درباره رویکرد برخی نسبت به باغ‌کتاب به مسائل دیگر هدایت می‌شود.  دوستان، عزیزانی که نگران کتابفروشی‌ها هستند ابتدا باید فروشگاه بزرگ نمایشگاه کتاب را که به قول برخی 50 درصد اقتصاد نشر را به خود اختصاص داده تعطیل کنند؛ البته معتقدم این آمار زاویه‌دار است؛ به‌عبارت دیگر هر زمان که به دنبال تعریف و تمجید از نمایشگاه هستیم این آمارها ارائه می‌شود؛ البته ما مخالف فروش کتاب در نمایشگاه نیستیم چراکه همه ناشران از برگزاری نمایشگاه منتفع می‌شوند.

فعالیت باغ کتاب بر کتابفروشِ‌ها تاثیر ندارد 
حق‌بین ادامه داد: فعالیت بخش فروشگاهی باغ‌کتاب در مقایسه با نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بر کار کتابفروشی‌ها تاثیری ندارد. البته تاکید داریم که تا 10 سال آینده اقتصاد نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برای صنعت نشر کشور ضروری است؛ به‌عبارت دیگر تعطیلی نمایشگاه، هیچ منطق اقتصادی ندارد و معتقدیم که این جریان اقتصادی ضروری است.

ناشران و کتابفروشان را با هم حمایت کنیم
دهقانی با تاکید بر لزوم حمایت از ناشران و کتابفروشان گفت: ناشران و کتابفروشان هر دو باید حمایت شوند؛ به‌عبارت دیگر نباید گاهی از کتابفروش برعلیه ناشر و گاهی از ناشر برعلیه کتابفروش پشتیبانی شود. به‌عنوان نمونه زمانیکه کتابفروشان ، کتاب‌های حوزه‌ کودک و نوجوان را حتی به‌صورت امانی نیز نمی‌پذیرند در این شرایط ناشر چه کند؟ آیا اتحادیه در این شرایط نباید از فروشگاهی که کتاب‌های همه ناشران این حوزه را به فروش می رساند حمایت کند؟

این عضو اتحادیه ناشران و کتابفروشان ادامه داد: در دنیایی زندگی می‌کنیم که علم، دانش، قانون و زندگی مدنی حرف اول است. همه مسائل مربوط به باغ کتاب باید به‌صورت مدنی بررسی شود. همانطور که گفتم اگر واقعا به وجود کتابفروشی در باغ کتاب اشکال و ایراد وارد می‌کنیم باید از راه قانونی عمل کنیم؛ علاوه براین در حالی‌که امروزه اقتصاد دنیا به مگامال‌ها برمی‌گردد سروصدا کردن و از آمارهای غلط گفتن صحیح نیست.

عجولانه قضاوت نکنیم
طائب در ادامه این نشست با بیان این مطلب که از 65 هزار متر مربع مساحت باغ کتاب، 4 هزار متربه بخش کودک و 5 هزار مترمربع به بخش بزرگسال اختصاص دارد گفت: بعد از گذشت چهار ماه و نیم از آغاز به کار باغ کتاب از دو منظر می‌توان به این موضوع نگاه کرد؛ نخست بخش اقتصادی، به‌عبارت دیگر آیا باغ‌کتاب موجب کسادی کتابفروشی‌هاست؟ اگر بخواهیم بعد از گذشت 4 ماه و نیم از تاسیس باغ کتاب نسبت به تاثیر آن در کار کتابفروشی‌ها منصفانه قضاوت کنیم باید گفت این جریان را نمی‌توان دقیق قضاوت کرد؛ به‌عبارت دیگر به زمان بیشتری نیاز داریم، اما یکسری دلایل مشترک بین ناشران کل کشور وجود دارد که فضا برای عرضه کتاب‌ به‌ویژه در حوزه کودک بسیار بسیار بحرانی و در حوزه بزرگسالی بحرانی است؛ بنابراین زمانی می‌توان نسبت به جریان باغ کتاب بحث کرد که در کشوری پیشرفته زندگی کنیم که امکان دسترسی به انواع کتابفروشی‌ها مهیاست بنابراین داستان سالبه به انتفاع موضوع است. به‌عبارت دیگر اساسا ما در کشور، ویترین کتاب نداریم. آیا ایجاد ویترین مناسب برای ویترین‌های  دیگرمشکل ایجاد می‌کند؛ بنابراین از نظر من طرح این مباحث موضوعیت ندارد. چراکه کتاب کودک ایران با حدود تولید سالانه نزديك به 27هزارعنوان کتاب فقط در سه کتابفروشی بزرگ عرضه شده است. مابقی کتابفروشی‌ها به هزار مترمربع نمی‌رسد.

این عضو شرکت «دنیای ماه‌پیشونی» با تاکید بر لزوم تهیه گزارش خبری از میزان عرضه کتاب کودک در کتابفروشی‌ها ادامه داد: پرسش اصلی من این است که بیش از 27 هزار عنوان کتاب تولیدی در سال در حوزه کودک در کجا عرضه می‌شود؟ بنابراین اساسا ویترینی برای کتاب کودک وجود ندارد و ضرورت ایجاد این ویترین چه در باغ کتاب یا در جای دیگر در سیاست دنیای ماه‌پیشونی وجود داشته که حتما این ویترین ایجاد شود. اعلام می‌کنم که اعضای شرکت دنیای ماه‌پیشونی به کتابفروشی‌های باغ کتاب بسنده نمی‌کنند؛ چراکه کتاب کودک دچار فقر ویترین است. محل برای عرضه این نوع کتاب وجود ندارد علاوه بر این امکان ایجاد ویترین برای این نوع کتاب در تهران فقط در چندماه گذشته مهیا شده، بنابراین بررسی وضعیت کتاب کودک در شهرستان‌ها ضروری است. اعضای شرکت ماه‌پیشونی علاوه بر اهداف اقتصادی مانیفستی را نیز تنظیم کرده است که براساس آن عملکردمان برای احیای ویترین کتاب کودک باشد.

طائب در تشریح رویکرد‌های دیگر اعضای شرکت ماه‌پیشونی ادامه داد: رویکرد دوم شرکت، فرهنگی است، شاید بیش از 45 مگامال تجاری در تهران وجود دارد بعد از بیش از 4 ماه و نیم حضور در باغ کتاب تهران شاهد گذران وقت بسیاری از خانواده‌ها در این مکان هستم؛ به‌عبارت دیگر باغ کتاب تنها جایی است که توانسته خانواده‌ها را جذب کند. براساس نتایج نظرسنجی مشاور راهنماهای کارشناس کتاب شرکت «دنیای ماه‌پیشونی» مخاطبان اصلی باغ کتاب تهران بیشتر قشرمتوسط جامعه هستند وآتها بیشترین حضور همیشگی را در این مکان دارند. دانش‌آموزان چندین ساعت را در باغ کتاب می‌گذرانند؛ به‌عبارت دیگر حضور در باغ‌کتاب در حال تبدیل شدن به یک نوع پرستیژفرهنگی برای خانواده‌های تهرانی است. از دید ما تهران بیش ازاینها به فضای باغ کتاب نیاز دارد، چراکه دچار فقر ویترین کتاب کودک و نوجوان هستیم. بیش از 50 درصد مخاطبان باغ‌کتاب شاید تاکنون به کتابفروشی یا کتابخانه نرفته‌اند افرادی که مخاطبان که کتابفروشی راسته انقلاب و کریم‌خان نیستند و عمده وقت خود را به هوای قرارگرفتن در فضای تفرجگاهی باغ کتاب درآنجا می گذرانند و بخش دیگر را در کتابفروشی این فضا می‌گذرانند. برای درک بهتر تاثیر باغ‌کتاب خوب است از مراجعان نظرخواهی کرد.

چیدمان کتاب از جذابیت‌های باغ کتاب است
این فعال حوزه نشر ادامه داد: 280 تا 290 ناشری که حداقل دارای 35 عنوان کتاب باشند در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شرکت می‌کنند؛ این در حالی است که ازاين تعداد 265 نفراز آن ناشران با شركت ماه پيشوني قراردادبسته‌اند و در بخش كودك باغ كتاب حضور دارند. ناشرانی که داراي حداقل یک کتاب تا هزار و 500 عنوان کتاب هستند. يكي ازجاذبه‌هايی که در بخش کودک و نوجوان باغ کتاب براي مخاطبان آن است به چیدمان کتاب‌ها مربوط می‌شود. كليه آثار ناشران به صورت موضوعي در كنار يكديگر قرار داده شده اند در واقع مخاطب باتنوع بيشتري در اين شكل چينش روبروست ضمن اينكه هيچ يك از ناشران نسبت به یکدیگر برتری ندارند آثار است كه معرفي مي شوند نه ناشران؛دراين شكل چينش به‌عبارت دیگر تنها تفاوت به تعداد عنوان‌ آثار ناشران مربوط می‌شود كه فضاي بيشتري را اشغال مي كنند. از نگاه من ناشران کتاب کودک جزو ضربه‌پذیرترین بخش صنعت نشر کشورهستند.

تنها شايد 20تا25 ناشرکتاب کودک از مجموع 280 ناشر شركت كننده درنمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران امكان توزيع كتاب خود را در مراكز پخش وفروشگاه هاي كتاب دارند واين تنها دربخش كودك ونوجوان باغ كتاب است كه فضایی برای عرضه كليه آثارناشران كتاب كودك موجود است؛ در حال حاضردرفضاي مربوط به بخش كودك باغ‌کتاب 26 هزارعنوان کتاب کودک در معرض دید مخاطبان قرار گرفته است. درانتخاب آثار ناشران، ماه پيشوني تنها جايي است كه در آن هيچ ممیزی‌ وانتخابي وجود ندارد در اين مجموعه همه آثارتوليد شده ناشركه داراي مجوز از وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي باشد قابل عرضه دراين فروشگاه است؛ همه اينها  به‌معنای حمایت از تولید‌کننده كتاب كودك ومخاطبان آن است. برتری دیگر مجموعه باغ کتاب این است که با توجه به ویژگی‌های تصويري گرافيكي کتاب کودک، کتاب‌ها بشكل آيينه اي از رخ چیده ونمايش داده می‌شوند.
 
حق‌بین با بیان این مطلب که مردم خواهان خرید کتاب هستند اما کتاب ویترین ندارد گفت: در جریان برگزاری نمایشگاه کتاب در جزیره قشم 130 میلیون تومان کتاب در مدت 6 روز فروخته شد؛ اگر مردم کتابخوان نیستند چطور این میزان کتاب به فروش رسیده است. سال گذشته در تهران 3هزار و 900 متر به کتابفروشی‌های پایتخت اضافه شد. چرا کسی نسبت به این موضوع اعتراض نکرد. معتقدم اگر ناشران سر راه مردم قرار بگیرند کتاب وارد سبد خانوار خواهد شد. اگر 10هزار مترمربع دیگر به کتابفروشی‌های تهران اضافه شود که البته تا سه سال دیگر این اتفاق خواهد افتاد هیچکدام بر اقتصاد دیگری تاثیرگذار نخواهند بود؛ بلکه زمینه ایجاد بازار جدیدی را فراهم می‌کنند؛ به‌عبارت دیگر معتقدم که با گسترش کتابفروشی‌ها طیف جدیدی به مخاطبان اضافه خواهد شد.حاضرم این مدعا را براساس اسناد به اثبات برسانم.

این فعال حوزه نشر افزود: سال 95 براساس کار میدانی در هشت مرکز پخش تهران، موضوع تاسیس کتابفروشی‌های جدید را بررسی کردیم و برای این پرسش که چرا وضعیت کتابفروشی‌ها وخیم است به‌دنبال پاسخ بودیم. نخست، مهم است بدانیم تعداد ناشران زیاد است و موجب کوچک شدن ظرف اقتصاد صنعت نشر می‌شود. در صورتی که میدان فروش به لحاظ تعدادی بزرگتر شده است. مراکز پخش مورد مطالعه به‌طور میانگین 22 درصد افزایش یافت نسخه کتاب دارند؛ به‌عبارت دیگر در فروش آن‌ها مشخص است. موسسه خانه کتاب، براساس اجرای طرح‌های تخفیف فصلی می‌تواند میزان مراجعه به کتابفروشی‌ها را بررسی کند. فروشگاه‌های چندگانه در شهرستان‌ها نیز این موضوع را تجربه کرده‌اند؛ کتابفروشی‌های شهرستانی براساس گزارش‌ها بیش از 30 تا 35 درصد غیرکتابی نمی‌فروشند به‌عبارت دیگر فروش کتاب‌های آن‌ها نسبت 60 به 65 درصد است به‌عبارت دیگر در بدبینانه‌ترین حالت این آمار به 55 درصد می‌رسد. اگر معتقدیم که کتابفروشی‌ها باید افزایش پیدا کند باید مطالعات میدانی انجام شود تا عوامل کمک‌کننده شناسایی شود.

حق‌بین ادامه داد: کتاب کودک با توجه به تجربه حضورم نزدیک به هزار نمایشگاه، معتقدم که تنها راه فروش ناشران است. چراکه اقتصاد نشر نتوانسته یکی از کارهایی که دنیای ماه‌پیشونی به‌طور اساسی برای آن ایده دارد را مطرح کند. پروژه باغ‌کتاب همانند مجموعه «شهرکتاب» می‌تواند فرهنگی را به سرمایه‌دارای القا کند تا حوزه کتاب کودک نیز می‌تواند قابلیت ارائه ویترین دارد تا در یک بیزینس هرم اقتصادی قرار بگیرد. با چنین اتفاقی اثرات آن ده سال بعد بر جریان مطالعه ایرانی‌ها موثر خواهد بود. این در حالی است که اگر وضعیت فعلی فقر ویترین وجود داشته باشد چطور می‌توان برای 10 سال دیگر نتیجه گرفت.

باغ کتاب مشتری کتاب را افزایش می‌دهد
توکل درباره شکل‌گیری ایده باغ‌کتاب گفت: اصولا ایجاد کتابفروشی‌های بزرگ را رقیب ادامه فعالیت کتابفروشی‌های کوچک و حتی مخل ادامه حیات آن‌ها نمی‌دانم؛ به‌عبارت دیگر ایجاد هر نوع ویترینی را در راستای هم‌افزایی تحلیل می‌کنم چراکه معتقدم ایجاد بورس و افزایش ویترین‌ها هم‌افزایی و حضور مردم را به دنبال دارد؛ بنابراین باید توجه داشته باشیم که باغ کتاب ویترینی است که مردم را بیشتر به سمت کتاب می‌کشاند. باغ‌کتاب، نقطه تماس مردم با کتاب است؛ به‌عنوان مثال، ساکن منطقه 22 تهران، هیچ‌گاه برای خرید یک عنوان کتاب به باغ کتاب مراجعه نمی‌کند. این احتمال وجود دارد که در سال، یک یا دوبار برای گردشگری فرهنگی به باغ کتاب مراجعه کند؛ بنابراین باغ‌کتاب در واقع برای کتابفروشان تولید مشتری می‌کند، اما متاسفانه برخی فضای منفی‌ در جامعه القا می‌کنند به طوری که کتابفروش به جای استفاده از ظرفیت‌ها به آسیبی که به او القا می‌شود توجه دارد؛ در حالی‌که معتقدم فعالیت مجموعه باغ‌کتاب زمینه توسعه فرهنگ کتابخوانی را فراهم می‌‌کند. 

این عضو اتحادیه ناشران و کتابفروشان افزود: با طرح این پرسش که چند درصد از کتابفروشی‌های راسته انقلاب به کتاب‌های کودک اختصاص دارد؟ به نظر می‌رسد درصد بسيار ناچيزي از اين کتابفروشی‌ها فضای خود را به کتاب‌های کودک اختصاص می‌دهند؛ بنابراین باید پرسید که شرکت «دنیای ماه‌پیشونی» مشتری کدام کتابفروشی را از آن خود کرده است؟ مشتری‌های باغ کتاب که مراجعان و مخاطبان کتابفروشی‌های انقلاب نیستند. علاوه بر این بسیاری علاقه‌مندان به کتاب منتظر برگزاری نمایشگاه بین‌المللی هستند تا از فرصت انتخاب گسترده‌تر استفاده کنند. فضای باغ ‌کتاب این امکان را به مخاطبان می‌دهد تا علاوه بر نمایشگاه سالانه کتاب  تهران فرصت خرید کتاب در طول سال را نیز داشته باشند.

توکل افزود: 90 درصد ناشران کتاب کودک امکانی برای عرضه کتاب خود ندارند؛ بنابراین باغ‌کتاب فضای جدیدی برای مخاطبان و ناشران است؛ علاوه بر این معتقدیم که کتابفروشی‌ها از این جریان حضور مخاطب در باغ کتاب منتفع خواهند شد؛ بنابراین دوستان براساس چه مستنداتی اعلام می‌کنند که با تاسیس باغ کتاب بیش از 30 درصد فروششان کاهش پیدا کرده است؛ به‌عبارت دیگر کتابفروشی‌ای که حتی سه درصد کتاب کودک ندارد، چگونه با کاهش 30 درصدی روبه‌رو شده است؛ بنابراین معتقدیم که طرح این مباحث در واقع آمارسازی و القای بدبینی به کتابفروشی‌ها است. 

«دنیای ماه‌پیشونی» تا سه سال ضرر می‌دهد 
این عضو اتحادیه ناشران و کتابفروشان گفت: شرکت دنیای‌ ماه پيشوني با حضور افراد ریسک‌پذیر و محدود تاسیس شد و از ابتدای تاسیس، پیش‌بینی غالب‌مان ضرر اقتصادی تا پایان سه سال بود؛ به‌عبارت دیگر به سهامداران اعلام شد که تضمینی بابت بازگشت اصل سرمایه نیز وجود ندارد.علاوه براین اعضا دو میلیارد تومان در وضعیت فعلی اقتصاد نشر سرمايه گذاري كردند. چند سال درباره اداره بخش کودک و نوجوان باغ کتاب مطالعه کردیم چراکه نمی‌خواستیم تجربه ناموفقي را تکرار کنیم. اعضا شرکت، بدون دریافت یک ریال وام به تاسیس شرکت اقدام کردند و 12  نفر از 13 موسس شرکت، اشخاص حقیقی و یک نفر با جایگاه حقوقی به نام تعاونی انجمن ناشران کتاب کودک و نوجوان حضور دارند. تعاونی انجمن ناشران کتاب کودک، نیز 40 عضو دارد که به‌طور غیر‌مستقیم به عضویت شرکت درآمدند.

توکل ادامه داد: در مجموع 73 نفر دارای سهام شرکت دنیای ما‌ه‌پیشونی هستند. براساس مصوبه هیات مدیره گام به گام ناشران برای واگذاری سهام دعوت می‌شوند.     

حق‌بین: ماه‌پیشونی شرکت سهامی خاص است بنابراین مسیر برای حضور همه ناشران وجود ندارد. همه تعدات ما به لحاظ کلی کتاب کودک است.

دهقانی با تاکید بر منع ورود اتحادیه ناشران و کتابفروشان به فعالیت‌های تجاری افزود: ماه‌پیشونی شرکت سهامی خاص است، بنابراین نسبت به پذیرش اعضای جدید مختاراست؛ از سوی دیگر این شرکت محل فروشگاه کودک باغ کتاب را از شهرداری اجاره کرده است. عده‌ای اظهار می‌کنند که در باغ کتاب سهم دارند این درست است؛ اما در ماه‌پیشونی سهیم نیستند. بنیان‌گذاران می‌توانند افراد مختلف اعم از ناشر، کتابفروش و موسسه را در شرکت سهیم کنند. مگر هر یک از ناشرانی که در فعالیت خود موفق هستند دیگران را شریک تجارت خود می‌کنند؟ همه ادعای این افراد این است که می‌خواهند در باغ کتاب که از شهرداری اجاره شده سهم داشته باشند این در حالی است که روزانه در کشور ده‌ها و صد ها مناقصه و مزایده برگزار می‌شود که عده‌ای محروم می‌مانند؛ به‌عبارت دیگر همه  نمی‌توانند برنده مناقصه باشند؛ علاوه بر این هزاران دلیل دیگز نیز وجود دارد.

این فعال حوزه نشر ادامه داد: مدیران شرکت ماه‌پیشونی 18 تیر‌ماه سال ۹۶ با انتشار کتابچه و همچنین 13 آذر‌ماه سال جاری اعلام کرد، این شرکت آمادگی دارد: «اگر شرکت فراگیر از اعضای صنف ناشران و کتابفروشان عضو اتحادیه تاسیس شود در صورت موافقت شهرداری  شرکت ماه‌پیشونی محل فروشگاه کودک و نو جوان باغ کتاب را به آن شرکت فرا گیر واگذار کند.  

دهقانی گفت: گاهی گفته می‌شود که شرکت ماه پیشونی این موضوع را کتبا به اتحادیه اعلام کند .به نظر من افرادی که این حرف را می‌زنند می‌دانند که این حرف ، حرف درستی نیست  فقط می‌خواهند از عواطف اعضای صنف سوء استفاده کنند .برای اینکه اتحادیه از نظر قانونی نه می تواند وارد این حرکت اقتصادی  بشود و نه می تواند شرکت تاسیس کند .برای تاسیس شرکت باید عده ای از اعضای صنف به عنوان هیات موسس وارد عمل شده شرکت را تاسیس و به ثبت برسانند. سپس سایر اعضای صنف در آن شرکت سهم بخرند .زمانیکه این شرکت اکثریت اعضای صنف را سهامدار کرد و در واقع فراگیر شد. در صورت تمایل به ورود به پروژه باع کتاب اقدام کند.آنگاه این شرکت می تواند کار های بزرگ دیگری را نیز انجام دهد. واین درحالی‌است که از طرف صنف برای اداره بخش بزرگسال باغ کتاب تمایلی وجود ندارد و به دنبال گرفتن بخشی هستند که از سوی بخشی از صنف اداره می‌شود؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد که بهانه‌‌هایی وجود دارد در واقع صنف توانایی تاسیس شرکت در زمانی اندک و یه سرعت را ندارد و علاوه براین توانایی اداره این مجموعه را نیز ندارد به‌عبارت دیگر اگر صنف از این توانایی برخوردار بود «پکا» را اداره می‌‌کرد.   

جمع‌آوری 30 هزار تصویر از کتابفروشی‌های مطرح دنیا
حق‌بین با اشاره به طرح مطالعاتی انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک گفت: سال 1398 ، 90 و  91  طرح مطالعاتی گسترده برای سازمان‌دهی کتابفروشی حوزه کودک انجمن انجام و بیش از 30 هزا عکس جذاب از فروشگاه‌های جهان تهیه شده است. یکی از آرزو‌های ناشران کودک و اعضای شرکت دنیای ماه‌پیشونی انتشار این طرح مطالعاتی در قالب کتاب و به‌عنوان یک تکنولوژی است. «دنیای ماه‌پیشونی» در آینده یک تکنولوژی ارائه خواهد داد. براساس این مستندات است؛ به‌عنوان مثال در این طرح درباره نقشه قفسه‌های بخش کودک باغ کتاب به‌صورت جهانی مطالعه شده است.

این فعال حوزه نشر با تاکید بر تصمیم‌گیری اعضا براساس پژوهش ادامه داد: ابتدا می‌خواستند یک‌هزارمتر به بخش کودک اختصاص دهند؛ اما با همیاری مصطفی رحمان‌دوست ثابت کردیم که بخش کودک به بیش از چهار هزار متر فضا نیاز دارد؛ چراکه باید چهار تا پنج سال آینده را در نظر داشت. قفسه‌های بخش کتاب باغ کتاب برای عرضه 50 هزارعنوان کتاب، قابلیت تغییر دارد. همه فعالیت‌های انجمن براساس مطالعات تدوین شده است.

طائب ادامه داد: تنها شايد 20تا25 ناشرکتاب کودک از مجموع 280 ناشر شركت كننده درنمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران امكان توزيع كتاب خود را در مراكز پخش وفروشگاه هاي كتاب دارند و اين تنها دربخش كودك ونوجوان باغ كتاب است كه فضایی برای عرضه كليه آثارناشران كتاب كودك موجود است؛ در حال حاضر در فضاي مربوط به بخش كودك باغ‌کتاب 26 هزارعنوان کتاب کودک در معرض دید مخاطبان قرار گرفته است. درانتخاب آثار ناشران، ماه پيشوني تنها جايي است كه در آن هيچ ممیزی‌ وانتخابي وجود ندارد در اين مجموعه همه آثارتوليد شده ناشركه داراي مجوز از وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي باشد قابل عرضه در اين فروشگاه است؛ همه اينها  به‌ معنای حمایت از تولید‌کننده كتاب كودك و مخاطبان آن است. برتری دیگر مجموعه باغ کتاب این است که با توجه به ویژگی‌های تصويري گرافيكي کتاب کودک، کتاب‌ها به‌شكل آيينه‌اي از رخ چیده و نمايش داده می‌شوند.

گزارش: سمیه حسن‌نژاد، هادی حسینی‌نژاد