به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) آیین نکوداشت خدمات علمی و فرهنگی احمد کتابی و رونمایی از کتاب «سعدی و علوم اجتماعی» عصر امروز دوشنبه (یکم آبانماه) با حضور جمعی از استادان حوزه اقتصاد، ادبیات، علوم‌اجتماعی و... در کمیسیون ملی یونسکو برگزار شد.
 
سعداله نصیری قیداری، دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در بخشی از این نشست با انتقاد از فراموشی آموزه‌های معنوی در جامعه گفت: متاسفانه امروزه ما از آموزه‌های ادبی و معنوی چون حافظ، نظامی، جامی و... دور شده‌ایم و در مقابل آن به مادیات روی آورده‌ایم. درحالی‌که مکاتبی چون اشراق لذات بیشتری به ما می‌دادند.
 
وی اظهار کرد: آثار استادانی چون احمد کتابی سرشار از آموزه‌های معنوی است و ما می‌توانیم از این آموزه‌ها برای خود بهره ببریم.
 
نماد همزیستی در آثار ادبای ما دیده می‌شود
احمد محیط طباطبایی نیز در بخش دیگری از این نشست با اشاره به خدمات علمی کتابی در حوزه جمعیت‌شناسی گفت: احمد کتابی در حوزه خویشاوندی و مردم‌نگاری فعالیت‌های حائز اهمیتی داشته و به گنجینه میراث فرهنگی کشور افزوده است. چنان‌چه در سرزمین ما به مکتوبات ادبی نگاه کنیم می‌بینیم که در آثار اشخاصی چون نظامی گنجوی که تراژدی‌نویس بوده نمادهای صلح و همزیستی بیشتر دیده می‌شود این درحالی است که در سخنان رهبران حاکم سیاسی کمتر چنین چیزی را می‌بینیم.

وی افزود: بنابراین در فرهنگ ما آثار افرادی مانند، حافظ، سعدی، فارابی و ... پرچمدار همزیستی، وفاق و رفتار صلح‌آمیز میان انسان‌هاست و اتفاقا یکی از تحقیقات دکتر کتابی هم مربوط به تساهل و تسامح ایرانیان است که به‌عنوان یک ویژگی فرهنگی در کمتر نقطه دیگری از جهان دیده می‌شود.
 
وی ادامه داد:‌ البته در میان خود ایرانیان هم گاهی ویژگی‌های فرهنگی شاخص خاصی داشته است به‌طورمثال بلوچی‌ها گروه‌های نزدیک به خود را بلوچیزه کرده‌اند و تعاملی از شیعیان و سنی‌ها را در این منطقه می‌توانیم ببینیم.
 
محیط‌ طباطبایی در پایان گفت: هریک از تحقیقات دکتر کتابی درباره جمعیت‌شناسی فارغ از مخالفت و موافقت با آن موضوعات حایز اهمیت و قابل تاملی دارد که می‌تواند فرایند فرهنگی در ایران را شرح دهد.
 
نگاهی به آثار پربار دکتر کتابی
بهادر باقری دانشیار دانشگاه خوارزمی در بخش دیگری از این نشست برخی از آثار احمد کتابی را مورد نقد و بررسی قرار داد و اظهار کرد: حوزه اصلی این پژوهشگر پیشکسوت حقوق، مطالعات اجتماعی و اقتصاد است با این وجود به ادبیات روی آورده و البته حاصل کار فوق‌العاده‌ای هم داشته است این در حالی است اغلب کسانی‌که از حوزه‌های غیر از ادبیات به این بخش آمده‌اند نتوانستند در این حوزه دستاورد خوبی داشته باشند اما ما در کتاب‌های دکتر حسابی دستاورد خوبی را مشاهده می‌کنیم به‌طورمثال یکی از بهترین آثار وی جلوه‌های مدارا در آثار سخنوران بزرگ فارسی است.
 
این مدرس دانشگاه با اشاره به کتاب دیگر دکتر احمد کتابی درباره سعدی گفت: کتابی در این اثر پژوهش غنی‌ روی مفاهیم علوم‌اجتماعی و پیوند آن با اشعار سعدی انجام داده است و ما در شعر سعدی می‌توانیم چندین موضوع مرتبط به اقتصاد و مسایل مالی را پیدا کنیم. البته این کتاب نیازمند توضیحات بیشتری در ابتدای مداخل است چراکه مخاطبانی که به حوزه علوم اجتماعی آشنایی چندانی ندارند لازم است تا با مطالعه این مداخل آشنایی ابتدایی با مفاهیم علوم‌اجتماعی پیدا کنند. همچنین در پایان هر بخش می‌تواند یک نتیجه‌گیری به کتاب اضافه شود.
 
به‌گفته باقری، کتاب «جملگی احوال توست» نیز از کتاب‌های خواندنی وی است و در آن دکتر کتابی مفاهیم شعر مولانا را به‌خوبی بررسی کرده است.
 
کتابی یک شخصیت چندضلعی دارد
حمید تنکابنی نیز در بخش دیگری از این نشست با بیان اینکه کتابی یک شخصیت چندضلعی دارد و در رشته‌های مختلفی چون اقتصاد، جمعیت‌شناسی و ادبیات فعالیت کرده است، گفت: یکی از مسایل حل نشده حوزه تاریخی ما مساله توسعه است و اینکه چگونه باید پیشرفت کنیم این مساله از قرن پانزدهم و شانزدهم و عصر روشنگری گریبانگیر کشورها بود در حین اینکه بسیاری از کشورها توانستند نسبت خود را با توسعه مشخص کنند بسیاری دیگر نیز از قافله توسعه عقب ماندند.
 
وی با اشاره به اینکه سه‌گفتمان نسبت به توسعه در کشور وجود دارد گفت: نخستین گفتمان تقلید است که پیروان آن معتقد به تقلید بی‌چون‌و چرا از غرب هستند گفتمان دوم اعراض و گفتمان سوم هم تلفیق توسعه و هویت ملی است که دکتر کتابی در این گفتمان قرار می‌گیرد.
 
این استاد دانشگاه تاکید کرد: ما فرهنگ کم‌صدایی داریم و اگر بتوانیم از تحقیقات افرادی چون کتابی برای سامان‌دادن به این فرهنگ استفاده کنیم می‌توانیم به موفقیت‌های بیشتری برسیم. متاسفانه یکی از مشکلات ما در این حوزه عدم شناخت از ویژگی‌های فرهنگی‌مان است به‌طورمثال اغلب کسانی که از حوزه‌های دیگر وارد ادبیات می‌شوند سهم سطحی از این حوزه دارند و به‌همین دلیل دچار کج‌فهمی از ادبیات می‌شوند.
 
کتابی مصداق معلمی است
حجت‌الاسلام سید سجاد علم‌الهدی علم‌الهدی نیز در ادامه این نشست برخی از ویژگی‌های شخصیتی دکتر کتابی را برشمرد و گفت: وی یکی از مصادیق مطالعات بین رشته‌ای هستند که امروزه ضرورت آن در کشور احساس می‌شود کتابی از استادانی است که در حوزه اقتصاد، علوم‌اجتماعی و ادبیات فعالیت کرده و توانسته پیوند بین حوزه‌های مختلف ایجاد کند. او مصداق مطالعه عمیق و عالمانه بین رشته‌ای است.
 
وی همچنین با اشاره به نگاه تجاری استادان امروزی به مقوله آموزش گفت: کتابی از جمله استادانی است که به‌معنای واقعی کلمه معلمی می‌کند و از آنجا که بسیار متواضع است ارزش علمی او درک نشده است.
 
علم‌الهدی در پایان سخنانش گفت:‌ تواضع دکتر کتابی باعث شده افراد نسبت به ارزش علمی او ناآگاه باشند و امیدوارم که حس مسئولیت‌پذیری که وی نسبت به مقوله آموزش و پژوهش دارد در جامعه علمی ما تقویت شود.
 
فقدان میراث فرهنگی در جامعه امروزی
مهدی گلشنی نیز در بخش پایانی این مراسم طی سخنانی کوتاه با تاکید بر آموزش میراث فرهنگی به نسل جوان گفت: فقدان میراث فرهنگی یکی از مشکلات جامعه امروزی ماست که نسل جوان به آن مبتلاست و امیدوارم امروز بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد.
 
وی تاکید کرد: دکتر کتابی از جمله کسانی بوده که از گذشته دغدغه مطالعه و پژوهش داشته و امیدوارم روحیه افرادی مانند او در جامعه تقویت شود.