به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست تجربه‌نگاری کتاب درسی «تفکر و سواد رسانه‌ای» پیش از ظهر امروز دوشنبه (10 آبان‌ماه) با حضور دکتر سید مرتضی موسویان، رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد، دکتر مجید رعنایی معاون برنامه ریزی، نظارت و ارزشیابی شورای عالی آموزش و پرورش، مهندس علی زرافشان، معاون وزیر آموزش و پرورش، دکتر میترا دانشور، مولف کتاب «تفکر و سواد رسانه‌ای»، همچنین دکتر محمود امانی طهرانی، مدیرکل دفتر تألیف کتاب‌های درسی ابتدایی و متوسطه نظری در تالار همایش‌های سازمان امور سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
 
لزوم توجه به آینده فناوری اطلاعات در تدوین کتاب
موسویان با اشاره به اهمیت توجه به سواد رسانه‌ای گفت: محتوای کتاب «تفکر و سواد رسانه‌ای» به موضوعات فعلی فناوری اطلاعات می‌پردازد نه آنچه که در آینده اتفاق خواهد افتاد. متولیان آموزش و پرورش و تالیف کتاب باید به توانمندسازی دانش‌آموزان در فضای مجازی فکر کنند. با روش فعلی نمی‌توان امیدوار بود در آینده نسل معتقد داشته باشیم. همه نسبت به آنچه که در آینده اتفاق می‌افتد مسئول هستیم.
 
وی افزود: 5 فراروند در حال تغییر دنیا هستند، نخست هوش مصنوعی که هدف آن شبیه‌سازی مغز انسان است. شرکت‌های بزرگ کشورهای توسعه‌یافته در این حوزه با یکدیگر رقابت می‌کنند و سال 2030 را برای شبیه‌سازی مغز انسان پیش‌بینی کرده‌اند. شبکه، دومین فراروند است؛ 25 میلیارد شی در شبکه حضور دارند یعنی چند برابر جامعه انسانی خودنمایی می‌کنند و البته در حال برقراری ارتباط با انسان هستند. سال 2030 اوج فعالیت جامعه شبکه‌ای است. این جامعه در این سال به قدری ارزان می‌شود که همه چیز با این فناوری تولید خواهد شد.
 
موسویان ادامه داد: قدرت پردازش، شبیه‌سازی محیط، دو فراروند دیگر هستند اما مهمترین فراروند شبیه‌سازی حواس انسان است. دانشمندان موفق شدند حواس شنیداری، دیداری، چشایی، بویایی و لامسه را تا حدودی شبیه‌سازی کنند.
 
پیش‌فرض‌های تدوین کتاب «تفکر و سواد رسانه‌ای»
زرافشان سخنران بعدی نشست بود، وی گفت: توسعه رسانه‌ها و افزایش اثرگذاری آن بر جامعه به ویژه دانش‌آموزان موجب شده تا آموزش و پرورش به سواد رسانه‌ای توجه کند. یکی از کارکردهای آموزش و پرورش پاسخگویی به تحولات محیطی است که در برنامه درسی ملی به آن توجه ویژه‌ای شده است. سه نیاز یادگیرنده، موضوعات درسی و موضوعات یادگیری در برنامه درسی ملی پیش‌بینی شده است. سواد رسانه‌ای یک ضرورت برای جامعه به حساب می‌آید که دانش‌آموزان باید ضمن فراگیری آن به توسعه سواد رسانه‌ای نیز توجه داشته باشند.
 
معاون وزیر آموزش و پرورش افزود: سواد رسانه‌ای در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نیز مورد تاکید است. آموزش و پرورش مکلف شده تا منابع یادگیری خود را متنوع کند. به عبارت دیگر علاوه بر کتاب به منابعی چون کتابخانه‌ها و حتی سینما نیز توجه داشته باشد.
 
زرافشان با اشاره به پیش فرض‌های تدوین کتاب «تفکر و سواد رسانه‌ای» اظهار کرد: سه پیش فرض تفکر، ارتقای مهارت‌های کاوشگری همچنین ارتقای مهارت تصمیم‌گیری به عنوان پیش‌فرض در تدوین کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای مدنظر مولفان این کتاب قرار داشته است.
 
تفکر و سواد رسانه‌ای مساله‌محور است
امانی‌تهرانی در ادامه این مراسم گفت: کتاب «تفکر و سواد رسانه‌ای» مسأله‌محور و جنسی از کار گروهی و استدلال در این اثر مورد توجه قرار گرفته است. عده‌ای از متخصصان حوزه ارتباطات نسبت به نبود تعاریف در این کتاب اعتراض داشتند تاکید می‌کنم در تالیف این اثر به دنبال ارایه تعاریف نبوده‌ایم و بر مساله‌محور بودن آن تاکید داشته‌ایم.
 
وی افزود: کتاب با بیش از 60 فیلم تدوین شده است و برای تدریس این کتاب معلم تربیت نکرده‌ایم. چرا که بر توانمندی، قدرت تفکر و ارایه طرح آموزشی آموزگار تاکید داریم. برای حضور دانشجویان به عنوان مدرس این کتاب شرطی وجود ندارد به غیر از اینکه آنها نباید این کتاب را به منبع دانشگاهی تبدل کنند.
 
مدیرکل دفتر تالیف کتب درسی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به توجه رسانه‌های گروهی به کتاب «تفکر و سواد رسانه‌ای» افزود: به نظر می‌رسد که کتاب «تفکر و سواد رسانه‌ای» از سوی رسانه‌ها مورد توجه قرار گرفته اما هنوز بررسی دقیق و نقد و شناسایی مباحث مغفول مانده است.
 
توجه به پرسش‌های کلان سواد رسانه‌ای
دانشور ادامه داد: سال آینده تحصیلی بخش نیمه تجویزی به کتاب «تفکر و سواد رسانه‌ای» افزوده خواهد شد. کتاب حاضر در واقع تجمیع 4 کتاب در یک کتاب است که با توجه به محدودیت‌ها این شکل انتشار در نظر گرفته شد. 2 قطعه از 60 فیلم همراه این کتاب از سوی آموزش و پرورش تولید شد و مابقی دانلود و با ممیزی در اختیار مدرسان قرار گرفته است. بنابر درخواست مدارس فیلم‌های آموزشی این کتاب تکثیر خواهد شد.
 
وی درباره آموزش مدرسان این کتاب اظهار کرد: در شهریورماه 32 ساعت آموزشی در پردیس نسیبه دانشگاه فرهنگیان برگزار شد. افراد آموزش دیده در این دوره ماموریت دارند تا آموخته‌های خود را در اختیار معلمان قرار دهند. به نظر می‌رسد که شرکت در دوره‌های آموزش ضمن خدمت، مشاهده فیلم و کتاب راهنمای لازم است اما کافی نیست. به عبارت دیگر معلمان باید برای تدریس این کتاب مهارت‌های و قدرت تفکر خود را تقویت کنند.
 
دانشور گفت: کتاب در 6 فصل تدوین شده است فصل نخست به 5 پرسش کلی سواد رسانه‌ای می‌پردازد و فصل ششم نیز اصول و قواعد را تشریح کرده است. هدف اصلی از تالیف کتاب «تفکر و سواد رسانه‌ای» مسلح کردن دانش‌آموزان برای ورود در دنیای مجازی و مقابله با رسانه‌هاست تا در این دنیا راحت‌تر زندگی کنند. علاوه بر این دانش‌آموزان فقط مصرف‌کننده نیستند بلکه با ابزارهای فعلی در نقش تولیدکننده و بازنشر محتوا در رسانه‌های نوین فعالیت می‌کنند.
 

محمدصادق افراسیابی، دبیر همایش ملی سواد رسانه‌ای و مسئولیت اجتماعی نیز در ابتدای این نشست گفت: سواد رسانه‌ای را باید به عنوان تکلیف بدانیم. سواد رسانه‌ای به دنبال تاکید بر منفعل نبودن مخاطب است. برخی رسانه‌ها بنا را بر بی‌سوادی مخاطب گذاشته‌اند.
 
وی با اشاره به مقالات ارسالی به همایش ملی سواد رسانه‌ای و مسئولیت اجتماعی افزود: بیش از یک دهم از 170 مقاله تایید شده به موضوع کتاب «تفکر و سواد رسانه‌ای» اختصاص دارد. انجمن سواد رسانه‌ای در شرف تاسیس است و از هرگونه تجربه‌نگاری در آموزش سواد رسانه‌ای با هدف تاکید بر مستندسازی حمایت می‌کند.