آیتالله سیدتقی طباطبایی قمی از مراجع تقلید شیعه امروز ششم آبان ۱۳۹۵ در کربلا دار فانی را وداع گفت.
سیدتقی طباطبایی قمی (مشهور به حاج آقا تقی قمی) در اسفند ماه سال ۱۳۰۱ در شهر مشهد به دنیا آمد. پدر او سیدحسین طباطبایی قمی از مراجع بزرگ تقلید بود که سالها مرجعیت عام حوزههای علمیه را بر عهده داشت و در پی ابراز مخالفت با فرمان رضاشاه مبنی بر کشف حجاب اجباری زنان در سال ۱۳۱۴ خورشیدی (۱۹۳۶ میلادی) ناچار به ترک ایران و اقامت در عراق شد.
وی مقدمات را نزد پدر خود فرا گرفت و سپس به همراه پدر به کربلا و نجف رفت. وی چندین سال از محضر آیات عظامی چون مرحوم سید محمدهادی میلانی، سید عبدالهادی شیرازی، حسین حلی، محمدکاظم شیرازی، محمدعلی کاظمینی بروجردی و بهویژه سید ابوالقاسم خویی استفاده کامل نمود و به درجه اعلای علم، فقاهت، حکمت، فلسفه و رجال دست یافت.
پس از رسیدن به درجات عالی اجتهاد، وی شروع به تدریس در متون فقه و اصول در نجف پرداخت و سپس در مسجد هندی در حوزه علمیه نجف شروع به تدریس خارج فقه و اصول کرد.
بر طبق اسناد موجود آیتالله العظمی سید ابوالقاسم خویی در زمان حیات و با وجود داشتن شاگران زیاد، تنها برای سه نفر از شاگردانشان اجازه کتبی اجتهاد صادر کردند. نخستین اجازه به میرزا علی فلسفی در ذی القعده ۱۳۸۰ هجری قمری اختصاص داشت. دومین اجازه کتبی در ذی الحجه همان سال به آیتالله العظمی سیستانی داده شد و اجازه سوم نیز برای آیتالله تقی قمی نوشته شد.
به گفته صاحب خویی فرزند آیتالله خویی، به جز این سه نفر هیچ فرد دیگری از سوی پدرش اجازه اجتهاد دریافت نکرده است.
در پی اخراج تعداد کثیری از روحانیان بزرگ توسط رژیم بعث عراق از نجف، وی نیز به ناچار در سال در سال ۱۳۵۹ مجبور به ترک نجف شد. این عالم سپس به شهر قم رفت و مشغول به تدریس فقه و اصول در حوزه علمیه قم شد. از آن تاریخ وی همچنان در شهر قم سکونت داشت.
ایشان تالیفات متعددی بر جای گذاشته که عمدتاً به زبان عربی نوشته شدهاند و تعدادی از آنها به زبانهای فارسی و انگلیسی هم برگردانده شده است که عبارتند از:
آراؤنا فی أصول الفقه (دوره ۳ جلدی)
الأنوار البهیة فی القواعد الفقهیة
الدرر و اللئالی فی فروع العلم الإجمالی
الدلایل فی شرح منتخب المسایل (دوره ۵ جلدی)
العروه الوثقی (دوره ۲ جلدی)
الغایة القصوی فی التعلیق علی العروة الوثقی - کتاب الاجارة
الغایة القصوی فی التعلیق علی العروة الوثقی - کتاب المضاربة
الغایة القصوی فی التعلیق علی العروة الوثقی (کتاب الاجتهاد و التقلید)
الغایة القصوی فی تعلیق علی العروة الوثقی - کتاب الخمس جلد
الغایة القصوی فی تعلیق علی العروة الوثقی - کتاب الصوم جلد
الگوی زن اصیل و آزاد
أمیر المؤمنین (علیه السلام)
ثلاث رسائل (العدالة، التوبة، قاعدة لاضرر)
دراساتنا من الفقه الجعفری
شهید کربلا از قبل از ولادت تا بعد از شهادت
عمدة المطالب فی التعلیق علی المکاسب (دوره ۴ جلدی)
مباحث فقهیة – الوصیة – الشرکة – صلة الرحم
مبانی منهاج الصالحین (دوره ۱۰ جلدی)
مصباح الناسک فی شرح المناسک (دوره ۲ جلدی)
هدایة الأعلام إلی مدارک شرائع الأحکام
همچنین در سال ۱۳۶۳ و به همت عباس حاجیانی دشتی، مجموعه گفتارهای سیدتقی طباطبایی قمی در کتابی تحت عنوان «درسهایی از شفاعت» منتشر شد. این کتاب تاکنون چندینبار تجدیدچاپ شده است.
نظر شما