عباس کیارستمی، فیلمساز برجسته ایرانی، در ۷۶ سالگی و بر اثر بیماری سرطان درگذشت. او علاوه بر فعالیت سینمایی، آثار زیادی را در مورد شعر کلاسیک ایران نوشته بود.
عباس کیارستمی، در حالی دیشب (14 تیرماه 1395) در پاریس درگذشت که خبر فوت او در مدت کوتاهی تبدیل به مهمترین اخبار شبکههای اجتماعی و سایتهای معتبر سینمایی جهان شد و مردم به بسیاری زبانهای دنیا، از شنیدن خبر فوت او ابراز تاسف کردند. کیارستمی، بنابر ادعای بسیاری از منتقدان برجسته دنیا، خالق نوعی از سینما بود که در مقابل صنعت-سینمای هالیوود، مفاهیم عمیق انسانی را با سادهترین ابزار به شکل شاعرانه و طبیعتگرایانهای به مخاطب منتقل کرد.
«باد و برگ» در سال ۱۳۹۰، «حافظ به روایت کیارستمی» در سال ۱۳۸۵، «سعدی از دست خویشتن فریاد» در ۱۳۸۶، «همراه با باد» در سال ۱۳۸۵، «گرگی در کمین» در سال ۱۳۸۴ و کتاب آتش در سال ۱۳۹۰ به قلم این هنرمند فقید منتشر شده است.
کیارستمی که به خاطر ساخت فیلمهایی چون «طعم گیلاس»، مورد تحسین مخاطبان و منتقدان سراسر جهان قرار گرفت، موفق به دریافت حداقل ۸۰ جایزه معتبر تا سال 2014 شده بود. دانشگاه پاریس بهپاس یک عمر فعالیت در زمینه هنری در سال 2010 به او مدرک دکتری افتخاری اعطا کرده بود.
او، فعالیت هنری درزمینه کارگردانی را پیش از انقلاب آغاز کرده بود اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۵۷ کشور را ترک نکرد. او بر این باور بود که تصمیم به ماندن مهمترین تصمیم او برای زندگی حرفهایاش بوده است. وی درباره علاقهمندیاش به ایران گفته بود:«اگر درختی را که ریشه در خاک دارد از جایی بهجای دیگر ببرید، آن درخت دیگر میوه نمیدهد و اگر بدهد آن میوه دیگر به خوبی میوهای که در سرزمین مادریاش میتواند بدهد نیست. این یک قانون طبیعت است. فکر میکنم اگر سرزمینم را رها کرده بودم درست مانند این درخت شده بودم.»
«کپی برابر اصل» آخرین فیلمی است که کیارستمی ساخته بود.
کتاب «سینمای عباس کیارستمی» نوشته مشترک جاناتان رزنبام و مهرناز سعیدوفا بود که اکثر منتقدان مشهور جهان از این کتاب با عنوان مهمترین سند برای نقد و تحلیل آثار عباس کیارستمی نام بردهاند.
«همراه با باد»، یکی از کتابهای شعر زندهیاد کیارستمی بود که به زبان آلمانی آن را سرود. این کتاب بعداً توسط کریم امامی مترجم صاحبنام و فقید ایرانی به فارسی ترجمه شد.
«گرگی در کمین» دیگر اثر عباس کیارستمی بود که انتشارات خانه ادبیات فرانکفورت بعداً اشعار موجود در این کتاب را با عنوان «قدم زدن با باد» هم زمان با برگزاری نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سال 2004 منتشر کرد. این سومین کتاب عباس کیارستمی است که به زبان فارسی در ایران ترجمه شده.
«آتش» (جزئی از غزلیات شمس)، عنوان کتابی بود که زنده یاد کیارستمی در آن، ابیاتی از مولانا را طوری کنار هم چیده بود که به گفته خودش معلوم نباشد قسمتی از آن حذف شده است. مرحوم کیارستمی درباره این کتاب گفته بود: «امیدوارم شما هم وقتی کتاب را میخوانید فکر کنید که مولانا این غزلها را دوبیتی یا سهبیتی گفته است. نگارش این کتاب ۷ سال طول کشید و امیدوارم کسی به من بگوید این کار را به خوبی انجام دادهام؛ چون کار سختی بود.»
کتاب «باد و برگ» یکی دیگر از تألیفات کیارستمی بود که شامل سرودههای این هنرمند مطرح ایرانی میشد. «باد و برگ» بعداً توسط احمد طاهری به زبان اسپانیایی ترجمه شد.
«حافظ به روایت کیارستمی» کتابی بود که در زمان انتشار سروصدای زیادی به پا کرد. این اثر، دربرگیرنده ۶۴۷ نیم بیت از ۵۰۰ غزل حافظ است که هر نیم بیت در دو یا سه سطر زیر هم نوشته شده است و این شیوه نوشتار امکان دیگری به شعر حافظ بخشیده است.
در این کتاب، شیوه برخورد عباس کیارستمی با شعر حافظ متأثر از نگاه عکاسی و تصویر به شعر است. نگاه و روایت عباس کیارستمی در این کتاب، حرکتی انقلابی در برابر نگاه رایج بر ادب فارسی بود که پیش از آن در ادبیات ایران اتفاق نیفتاده بود.
«سعدی از دست خویشتن فریاد»، مجموعه زیبایی از مرحوم کیارستمی بود که کمک میکرد جوان امروز با اشعار سعدی آشنایی بیشتری پیدا کند. کیارستمی درباره این کتاب گفته بود: «انتخاب من از آثار سعدی و حافظ بر این اساس بود که مصرعهای ابیاتی را که سرشار از مفهوم باشند و با بیت یا مصرع قبل و بعد هم ارتباط معنایی نداشته باشند پیدا کرده و بهصورت مقطع بنویسم تا کمی از با آهنگ ادا کردن آن نیز کاسته شود...»
«همراه با باد» نام مجموعه شعرهای عباس کیارستمی است که در سال 2002، به دو زبان فارسی و انگلیسی توسط انتشارات دانشگاه هاروارد منتشر شد. ترجمه این کتاب به زبان انگلیسی با همکاری احمد کریم حکاک و مایکل بیرد صورت گرفته بود.
عباس کیارستمی در تاریخ یکم تیرماه 1319 در تهران به دنیا آمد و در حالی که برای مداوای بیماری سرطان به پاریس در چهاردهمین روز همین ماه در سال ۱۳۹۵ از دنیا رفت.
سهگانه زلزله، کلوزآپ (1990)، طعم گیلاس (1997)، باد ما را خواهد برد (1999) و کپی برابر اصل (2010) ازجمله مهمترین فیلمهای او بود. کیارستمی علاوه بر سینما در عرصههای دیگر هنری ازجمله شعر، عکاسی، چیدمان، موسیقی، طراحی گرافیک، طراحی و نقاشی نیز فعال بود و چندین جلد کتاب ازجمله «باد و برگ»، «حافظ به روایت کیارستمی»، «سعدی از دست خویشتن فریاد»، «همراه با باد»، «گرگی در کمین» و «آتش» را نوشت.
نظر شما