سیدعباس حسینی‌نیک در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: کنوانسیون برن مهم‌ترین کنوانسیون بین‌المللی در حوزه کپی‌رایت است که در سال 1886 به تصویب رسیده و در طول سالیان، اکثر کشورهای دنیا به عضویت آن درآمده‌اند اما ایران هنوز به این کنوانسیون نپیوسته است.
 
این پژوهشگر حقوق مالکیت فکری، در توضیح دلایل مخالفان پیوستن ایران به این تعهد بین‌المللی توضیح داد: مهم‌ترین دلیل طرفداران این نظریه، توجه به حرکت یک سویه علمی به‌واسطه کتاب‌ها و دیگر منابع علمی از کشورهای پیشرفته به داخل کشور است که در صورت پیوستن به کنوانسیون مذکور این روند، مختل یا لااقل گران و پُرهزینه خواهد شد.
 
حسینی‌نیک افزود: عده‌ای دیگر دغدغه ورود فرهنگ بیگانه در شرایطی که کنوانسیون برن از محتوا و تمامیت مطالب آثار علمی و ادبی و هنری حمایت می‌کند، دارند و معتقدند در صورت پیوستن، امکان جلوگیری از آن وجود ندارد و این می‌تواند زمینه‌ساز تهاجم فرهنگی باشد.
 
بازرس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران عنوان کرد: موافقان با پیوستن به کنوانسیون برن، برخلاف مخالفان معتقدند بررسی همه‌جانبه حقوقی و وضعیت اقتصادی و تجاری آثار ادبی و هنری نشان می‌دهد که التزام به کنوانسیون‌های بین‌المللی مانند برن، نه تنها بحرانی در این حوزه ایجاد نمی‌کند و مانعی برای استفاده از مزیت‌های آن نخواهد بود بلکه با رعایت اصول حقوقی، می‌تواند فواید متعددی نیز داشته باشد؛ به طور مثال، اکثر فقهای متأخر مانند حضرات آیات سیستانی، مکارم‌شیرازی، شبیری‌زنجانی، موسوی‌اردبیلی و مقام معظم رهبری برخورد مثبتی با این حقوق داشته و رعایت آن را واجب دانسته‌اند.
 
وی  توضیح داد: پیوستن به کنوانسیون برن نمی‌تواند مانع از ورود آثار علمی و مورد نیاز جامعه باشد بلکه با صرف اندک هزینه بیشتر، جامعه علمی می‌تواند به آخرین و جدیدترین آثار منتشر شده در دنیا دسترسی داشته باشد. بیم از نبود اجازه برای ترجمه آثار علمی و انتشار آن در داخل کشور نیز بی‌مورد است چرا که جدای از استقبال ناشران خارجی از ترجمه و انتشار و دریافت حقوق خود، چنانچه تا مدت سه سال بعد از انتشار اولیه، پاسخی برای تقاضای ترجمه از طرف ناشر اصلی داده نشود، متقاضی می‌تواند بر اساس ماده 2 پیوست کنوانسیون برن اقدام کند.
 
این پژوهشگر حقوق مالکیت فکری ادامه داد: هزینه‌های ناشی از رعایت حقوق ناشران خارجی به هیچ‌وجه نمی‌تواند خللی در حرکت و جریان علم به سمت داخل باشد زیرا ناشران بزرگ بین‌المللی، آثار خود را برای کشورهایی با شرایط اقتصادی مختلف قیمت‌گذاری می‌کنند و قیمت یک اثر در کشورهای آمریکایی و اروپایی با قیمت آن در کشورهای آسیایی متفاوت است و کاهش زیادی دارد. همچنین حق ترجمه یا تجدیدچاپ یک اثر خارجی بر اساس قیمت و تیراژ داخلی محاسبه و پرداخت می‌شود اگرچه آن مبلغ در عرف بین‌المللی، بسیار ناچیز باشد.

حسینی نیک توضیح داد: در صورت پیوستن به کنوانسیون‌های بین‌المللی در این حوزه، هزینه حق تألیف اضافه نمی‌شود، بلکه هزینه حق ترجمه برای مواردی که لازم به ترجمه فارسی است، اضافه می‌شود چرا که ناشر، در شرایط فعلی نیز هزینه حق تألیف اثر داخلی را پرداخت می‌کند.

وی عنوان کرد: هزینه حق ترجمه و حتی هزینه‌های احتمالی ناشی از رعایت کپی‌رایت نسبت به افزایش قیمت‌های عوامل فنی چاپ و به‌خصوص کاغذ و مقوا بسیار ناچیز است. افزایش قیمت کاغذ در اوایل سال 91 باعث شد قیمت کتاب بیش از دو برابر شود در حالی که پیش‌بینی می‌شود در بدترین شرایط، پیوستن به کنوانسیون‌های بین‌المللی و رعایت حقوق ناشران و پدیدآورندگان خارجی فقط 10 درصد به قیمت کتاب می‌افزاید.
 
حسینی‌نیک درباره نظر دیگر مخالفان مبنی بر «فراهم شدن زمینه تهاجم فرهنگی در صورت پیوستن به کنوانسیون برن» گفت: ادعای تهاجم فرهنگی و نبود امکان جلوگیری از انتشار آثار خارجی در داخل بی‌مورد است چراکه اساساً موضوع و حیطه فعالیت و نفوذ کنوانسیون برن، فقط در حوزه حقوق مالکیت ادبی و هنری است و به هیچ وجه پذیرش آن کنوانسیون نمی‌تواند مدیریت فرهنگی جامعه را ملزم به تسلیم و انفعال در برابر آثار فرهنگی خارجی کند..
 
وی توضیح داد: موضوع ممیزی از وظایف حاکمیت داخلی هر کشور است و در کشور ما نیز انتشار و توزیع و عرضه هر اثر خارجی می‌تواند با اجازه دولت باشد. بنابراین الحاق به کنوانسیون برن منجر به افسارگسیختگی در ورود آثار خارجی و تهاجم فرهنگی نخواهد شد.
 
بازرس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران درباره مزایای پیوستن به کنوانسیون برن و الحاق به جامعه جهانی در حوزه مالکیت ادبی و هنری، اظهار کرد: از نظر صنفی، پیوستن به کپی‌رایت باعث ایجاد نظم و قانونمداری در حوزه انتشار آثار خارجی اعم از اصل یا ترجمه خواهد شد. از کارهای موازی و تکراری جلوگیری و انحصار در انتشار باعث رونق اقتصادی برای ناشران قانونی می‌شود و سیستم نظارتی نیز می‌تواند کنترل لازم را داشته باشد.

مدیر انتشارات مجد ادامه داد: خوشبختانه چندین سال است ناشران و مترجمان کشور بدون آن‌که الزام قانونی برای کسب رضایت و رعایت حقوق مادی پدیدآورندگان و ناشران خارجی داشته باشند، اخلاقاً خود را مقید به رعایت حقوق معنوی آنها می‌دانند و در مواردی که قوانین تحریم اقتصادی ایران اجازه داده باشد، حقوق مادی آنها را نیز رعایت کرده‌اند.
 
این پژوهشگر حقوق مالکیت فکری عنوان کرد: امروز رعایت کپی‌رایت علاوه بر ایجاد وجهه سیاسی و بین‌المللی، مقدمه‌ای است برای ورود به مجامع اقتصادی و تجاری مانند سازمان تجارت جهانی. برای پیوستن به این سازمان لازم است کشورهای متقاضی، بیست و یک ماده ابتدایی کنوانسیون برن را پذیرفته باشند و قوانین کشور خود را بر آن اساس اصلاح و تدوین کنند.
 
وی توضیح داد: مهم‌ترین شاخصه اقتصادی، قیمت کالاست که امروز کتاب‌های خارجی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و همچنین در نمایشگاه‌های استانی و کتابفروشی‌ها با قیمت آمریکا و اروپا عرضه می‌شوند این در حالی است که ملاک در کنوانسیون برن، قیمت عرفی کتاب در کشور مقصد است.

این پژوهشگر حقوق مالکیت فکری همچنین بیان کرد: برای الحاق به کنوانسیون برن باید مقدماتی آماده باشد و از جمله آن، تدابیر حقوقی و صنفی است مانند اصلاح قوانین مربوط به حقوق مالکیت ادبی و هنری، ایجاد امکان مراودات مالی بین‌المللی و همچنین همکاری‌های صنفی بین ناشران بزرگ بین‌المللی و ناشران فعال و تخصصی داخلی.