به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست «تأثیر تکثیر غیرقانونی کتاب بر صنعت نشر و راهکارهای کاهش آن» امروز (16 اردیبهشت‌ماه) با حضور سیدعلی آل داوود، سیدعباس حسینی‌نیک، لادن حیدری و هومان حسن‌پور در تالار گفت‌وگوی بیست و نهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
 
سیدعلی آل‌داوود در این نشست اظهار کرد: متأسفانه با توسعه فضای مجازی و پیشرفت تکنولوژی، کتاب‌هایی که تألیف می‌‌شوند، خیلی راحت از طریق همین شبکه‌ها به دست مخاطبان می‌رسند البته شاید این روش در کوتاه‌مدت باعث افزایش سرانه مطالعه شود اما در بلندمدت وقتی نویسندگان و ناشران هیچ‌گونه سود مادی از تولید اثر عایدشان نشود، دست از تألیف و انتشار اثر بکشند و به سراغ کار دیگری روند.
 
وی ادامه داد: با قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان مصوب 1348 شاید نتوان به جنگ تکثیر غیرمجاز آثار رفت بنابراین لازم است قانونی جامع و البته به‌روز در این زمینه تدوین شود.
 
سیدعباس حسینی‌نیک در بخش دیگر این نشست، اظهار کرد: وقتی پای تکثیر و نشر اثری به میان می‌آید، حقوق مالکیت مادی اثر نیز مطرح می‌شود.
 
وی با بیان این‌که حقوق مادی اثر رابطه مستقیمی با ناشر دارد، بیان کرد: در این فرآیند صاحب اثر، مبدأ حق است. حقوق مادی به تبع پدیدآورنده به ناشر منتقل می‌شود در این صورت، عمده این حق به ناشر می ‌رسد و حدود 20 درصد این حق برای صاحب اثر است.
 
حسینی‌نیک افزود: قانونگذار نشر، پخش و عرضه کتاب‌ها بدون اجازه صاحب اثر، غیرقانونی اعلام کرده است. بنابراین وقتی حقوق مادی اثر نقض شود، مجازات قانونی به دنبال دارد.
 
وی ادامه داد: معتقدم اندیشیدن تمهیدات لازم برای پیشگیری از وقوع جرم بهترین و مناسب‌ترین اقدام به منظور حفظ و صیانت از حقوق پدیدآورندگان است. همچنین معتقدم باید قانون ضمن موجز بودن، صریح نیز باشد. علاوه بر آن، در زمینه حمایت از حقوق مؤلفان باید اجرای قاطعانه و سریع قانون و اتخاذ مجازات متناسب با جرم، در اولویت قرار گیرد.
 
حسینی‌نیک افزود: در اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به‌منظور سرعت بخشیدن به اجرای قانون، کمیسیونی تحت عنوان کمیسیون رسیدگی به شکایات وجود دارد؛ مشتریانی که از واحد صنفی شکایت داشته باشند، می‌توانند به این کمیسیون مراجعه کنند. همچنین این اتحادیه کمیسیون حل اختلاف دارد که اختلاف میان ناشران و نه مشتریان را حل می‌کند.
 
در بخش دیگر این نشست، هومان حسن‌پور اظهار کرد: متأسفانه چون تکثیر غیرقانونی کتاب، برای آحاد ملت به‌ویژه اصحاب رسانه دغدغه نیست، به اشتباه چنین تصور می‌شود که این معضل، مشکل اقتصادی است و به ناشران مربوط می‌شود.
 
وی ضمن بیان این نکته که اگر بدنه اجرایی دولت اراده کند، بدون تردید می‌تواند بسیاری از مشکلات حوزه نشر به‌ویژه تکثیر غیرقانونی کتاب را حل کند، اظهار کرد:  وقتی تکثیر غیرقانونی کتاب صورت می‌گیرد، انگیزه نویسنده و ناشر برای تولید اثر جدید و بهتر از بین می‌رود. در نتیجه فرهنگ جامعه سیر نزولی پیدا می کند.
 
لادن حیدری، سخنران دیگر این نشست بود. وی با بیان این‌که خوشبختانه در حوزه حمایت از حقوق مؤلفان ضعف قانونی وجود ندارد، بیان کرد: معتقدم علت اصلی تضییع حقوق پدیدآورندگان، جهل آنها از حقوق‌شان است؛ این پدیدآورندگان هستند که باید حقوق خود را مطالبه کنند.
 
وی ادامه داد: علاوه بر آن، جهل مصرف‌کنندگان از حقوق مؤلفان، هنرمندان و مصنفان نیز زمینه‌ساز بروز تخلف در این عرصه می‌شود؛ متأسفانه در این عرصه اطلاع‌رسانی خوبی صورت نگرفته است و همین موضوع باعث می‌شود مصرف‌کننده نه از روی اختیار بلکه به دلیل جهل، دست به تخلف بزند. دولت باید در این زمینه ورود پیدا کند و برای ترویج رعایت حقوق پدیدآورندگان فرهنگ‌سازی کند.
 
حیدری با بیان این‌که متأسفانه در قراردادهای میان ناشران و نویسندگان نیز حداقل‌های حقوق طرفین رعایت نمی‌شود، گفت: دستگاه قضایی کشور با پیگیری‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار است شعبات تخصصی رسیدگی به جرائم حوزه نشر راه‌اندازی کند.
 
وی با بیان این‌که در قانون کپی‌رایت همه انواع عرضه و توزیع اثر مورد حمایت قانونگذار قرار گرفته است، افزود: قانونگذار باید در زمینه اشکالی که برای تکثیر توسط مخاطبان راحت‌الوصول هستند، ابزاری را پیش‌بینی کند تا مسیر وقوع بسیاری از جرائم مسدود شود.