محمدمهدی اردبیلی، پژوهشگر و مترجم حوزه فلسفه غرب در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره تازه‌های در دست انتشار خود توضیح داد: انتشارات حکمت تا پایان سال کتاب «متافیزیک ینا» اثر هگل را منتشر  و انتشارات ققنوس نیز بازنشر «نقد عقل محض» اثر بزرگ کانت با ترجمه بهروز نظری را راهی بازار نشر می‌کند. 
 
وی درباره موضوع کتاب «متافیزیک ینا» گفت: «ینا» شهری بود که هگل به مدت حدود هفت سال در آن زندگی کرد. این فیلسوف در این شهر مجموعه نوشته‌ها و درسگفتارها را حول ایده یک نظام واحد مجتمع ساخت که امروزه به «نظام ینا» مشهور است. اگر بخش «فلسفه نظرورز» را کنار بگذاریم، این نظام به طور کلی، از چهار بخش منطق، متافیزیک، فلسفه طبیعت و فلسفه روح تشکیل شده است. من بخش مختصر «متافیزیک» را ترجمه کرده‌ام که در شرف انتشار است.
 
اردبیلی با اشاره به اینکه «متافیزیک ینا» در تاریخ فلسفه غرب، متنی مهجور به شمار می‌رود، گفت: هگل، به تعبیری، کل تاریخ متافیزیک غربی را به شیوه دیالکتیکی خاص خود و به نحوی موجز در این متن مختصر روایت کرده است که نگارش آن به حدود دو سال قبل از «پدیدارشناسی روح» بازمی‌گردد. 
 
کانت و «نقد عقل محض»
این پژوهشگر در ادامه گفت‌وگو به کتاب «نقد عقل محض» پرداخت و گفت: حقیقت امر این است که تا به امروز ترجمه قابل استفاده‌ای از این اثر بزرگ کانت در ایران انجام نشده است. دکتر شمس‌الدین ادیب‌سلطانی نخستین ترجمه این کتاب را با عنوان «سنجش خرد ناب» به انجام رساند که متاسفانه ترجمه‌ای در نیمه راه است زیرا ترجمه دو وجه دارد، یکی تعهد به معنا در زبان مبدا و دیگری بازآفرینی آن در زبان مقصد. ترجمه دکتر ادیب‌سلطانی با وجود تلاش و دقت تحسین‌برانگیز وی، متاسفانه وجه دوم را نادیده گرفته است و گویی ترجمه ایشان نیازمند مترجم دیگری بود که آن را از نیمه راه به زبان فارسی زنده برگرداند.
 
وی با اشاره به اینکه نخستین ویراست از ترجمه بهروز نظری از «نقد عقل محض» در سال 90 منتشر شده است، گفت: با وجود تلاش‌های قابل قدردانی مترجم برای برگرداندن اثر به فارسی زنده و روان، متاسفانه برخی اشکالات ساختاری و ترجمانی در آن دیده می‌شد که امیدوارم بخش اعظم آنها با ویراستاری که انجام داده‌ام برطرف شده باشد. البته همان‌گونه که در «مقدمه ویراستار» کتاب هم نوشته‌ام، علی‌رغم محدودیت‌های زمانی و کاری، کوشیده‌ام کل اثر را با ترجمه انگلیسی پل گایر، که مرجع اصلی ترجمه است، مقابله کنم.

اردبیلی افزود: درباره نتیجه نهایی البته هنوز نمی‌توان قضاوت کرد و باید نظر مخاطبان را در این باره جویا شد، اما به نظرم این ویراست اخیر، با وجود تمام نقصان‌های احتمالی، می‌تواند به عنوان اثری قابل قبول برای علاقه‌مندان و جوامع دانشگاهی مطرح شود. در این معنا، با توجه به دو وجهی که پیشتر اشاره کردم، شاید بتوان گفت که این کتاب کانت، اکنون برای نخستین‌بار است که در عینِ «تعهد به معنا» به ساحت «زبان فارسی زنده» وارد شده است.

بنا به گفته اردبیلی، دو کتاب «نقد عقل محض» و «متافیزیک ینا» تا پایان سال‌جاری منتشر می‌شود.